Anëtarësimi në BE, veto kundër Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë

Nuk është një javë e mirë për presidencën gjermane të BE-së. Hungaria dhe Polonia bllokuan buxhetin të hënën. Të martën, Bullgaria vuri veton e një projekti të BE që ishte vendosur prej kohësh. Qeveria Bullgare foli kundër thirrjes së një Konference Ndërqeveritare për të negociuar anëtarësimin në BE me Maqedoninë e Veriut. Presidenca gjermane, e cila mbështet raundin tjetër të zgjerimit, ishte përpjekur më kot të ndërmjetësonte. Në fillim të konferencës së djeshme me video, ministri i shtetit në Ministrinë e Jashtme, Michael Roth, u bëri thirrje ministrave përgjegjës të BE se “procesi i pranimit nuk duhet të bëhet peng i kërkesave dypalëshe nga vendet individuale anëtare. Bullgaria kërkon që Maqedonia e Veriut të njohë rrënjët Bullgare në gjuhën dhe historinë e saj.

Bullgar? Maqedonas?

Nga ana tjetër, Maqedonia e Veriut këmbëngul në pavarësinë kombëtare me tone relativisht të ashpra anti-bullgare. Një mosmarrëveshje që po ndizet për vite me rradhë, për të cilën 25 anëtarët e tjerë të BE në të vërtetë menduan se ishte zgjidhur. Pas viteve të mosmarrëveshjes me Greqinë, Maqedonia e Veriut kishte hequr dorë nga emri i saj origjinal shtetëror “Republika e Maqedonisë” dhe shpresonte të fillonte përfundimisht bisedimet e pranimit. Vetoja nga Bullgaria ka të ngjarë të çojë në një zhgënjim dhe jo saktësisht në relaksimin midis dy vendeve fqinje, të cilat madje nënshkruan një traktat miqësie në 2017. Tre institute kërkimore nga Maqedonia e Veriut kishin botuar tashmë një deklaratë të hënën. “Vendi ynë madje ndryshoi emrin e tij, frymëzuar nga premtimet e BE-së.

Ministrja e Jashtme Bullgare Ekaterina Zaharieva tha para konferencës video të Ministrave Evropianë të BE se ajo nuk ishte në parim kundër anëtarësimit në Maqedoninë e Veriut, vetëm negociatat nuk mund të fillonin tani. “Askush nuk ua mohon atyre të drejtën të përcaktojnë kombin e tyre për veten e tyre dhe ta quajnë gjuhën e tyre si të duan. Por ne nuk mund të pranojmë që kjo e drejtë të bazohet në urrejtje, keqinterpretim historik dhe mohim të Bullgarisë,” tha Zaharieva në një intervistë me Kanali televiziv bullgar BTV.

Michael Roth, Ministri i Shtetit në Ministrinë e Jashtme, foli sërish. “Është në interesin më të mirë të Bashkimit të fillojë sa më shpejt të jetë e mundur. Pragmatikisht dhe me solidaritet.” Stabiliteti dhe demokracia përmes anëtarësimit në BE janë të një rëndësie qendrore strategjike në Ballkanin Perëndimor, tha Ministri i Shtetit. “Ne duam të jemi të dobishëm në kërkimin e zgjidhjeve të ndjeshme”, premtoi Michael Roth. Por problemet bilaterale nuk duhet të paralizojnë të gjithë nivelin evropian. “Nevojitet një sinjal i qartë i besueshmërisë,” tha Presidenti i Këshillit Gjerman. Si Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut kishin bërë një marrëveshje të madhe për t’u kualifikuar për bisedime konkrete të pranimit. Për momentin nuk duket si një fillim i shpejtë i negociatave. Diplomatët e BE supozojnë se deri në fund të vitit, kur përfundon Presidenca e Këshillit Gjerman, asgjë nuk mund të bëhet. Dhe kjo nuk është vetëm për shkak të mosmarrëveshjes midis Bullgarëve dhe Maqedonasve.

Hollanda kundrejt Shqipërisë

Qeveria Hollandeze ka ende shqetësime në lidhje me negociatat e pranimit me Shqipërinë. Haga kërkon që Shqipëria të ruajë funksionimin e gjykatës së saj kushtetuese dhe ende duhet të zbatojë një ligj mbi mediat përpara se të fillojnë negociatat e premtuara të pranimit. Në të kundërt, Hollandezët nuk kanë asnjë problem me Maqedoninë e Veriut. Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, tashmë mohoi dy javë më parë në bisedimet me gazetarët se kishte ende kushte të hapura. Qëndrimi negativ i Hollandës është për shkak të zgjedhjeve të ardhshme parlamentare në 2021. Një zgjerim i BE nuk është saktësisht një fushatë e goditur në Hollandë, e cila drejtohet nga një koalicion Demokrat-Kristian-Liberal. Një vit më parë, në tetor 2019, Hollanda, Franca dhe Danimarka parandaluan fillimin e negociatave të pranimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Presidenti francez Emmanuel Macron siguroi që procesi i pranimit ishte reformuar dhe forcuar përsëri para fillimit të raundeve të reja. Tani hekuri i nxehtë do të kalojë në presidencën e ardhshme të BE në 2021, në Portugali.

Përveç Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, shtetet e tjera në Ballkanin Perëndimor gjithashtu po përpiqen për anëtarësim në BE për vite me rradhë. Serbia dhe Mali i Zi tashmë po negociojnë në terma konkretë. Para se të ndërmarin këtë hap, Kosova dhe Bosnjë-Hercegovina ende duhet të kapërcejnë një numër konfliktesh të brendshme dhe të jashtme.

Marrë nga DW