Harrojeni antarësimin në BE, Unioni kryqëzon Serbinë

Brukseli i ka vënë Beogradit një dilemë: Ose ndaloni pengimin e futjes së Kosovës në organizatat kryesore ndërkombëtare ose aspiratat e Serbisë për në BE do të ngrihen

“Rruga e Serbisë drejt anëtarësimit në BE tani varet nga pëlqimi i saj i heshtur për anëtarësimin e Kosovës në organizatat ndërkombëtare, si OKB-ja dhe Këshilli i Europës” – komentoi mediumi ndërkombëtar Euronews.

Ministrat e Punëve të Jashtme të BE-së të mbledhur në Luksemburg më 22 prill ranë dakord te ndryshojnë një pjesë kyçe të dokumentit në lidhje me negociatat e Serbisë për t’u bashkuar me BE-në, i njohur si Kapitulli 35.

Ndryshimi do të thotë se Brukseli do ngrijë procesin e pranimit të Serbisë në bllok nëse nuk zbaton një nga marrëveshjet për normalizimin e marrëdhënieve të saj me Kosovën.

Kushti kryesor që Serbia duhet të përmbushë është se ajo duhet të ndalojë pengimin e përpjekjeve të Kosovës për t’u bashkuar me organizatat kryesore ndërkombëtare.

Kosova ka ndërmarrë hapa diplomatikë për t’u anëtarësuar në OKB, Këshillin e Europës, BE dhe NATO që nga shpallja e pavarësisë nga Serbia në vitin 2008.

Nga ana tjetër, Beogradi e kundërshton pavarësinë e Kosovës. Si anëtare e OKB-së, ajo ka frikë se pranimi i anëtarësimit të Kosovës në këto institucione do ta njohë në mënyrë implicite shtetësinë e saj.

Me arritjen e situatës në ngërç, ministrat e jashtëm të BE-së e shtuan të ashtuquajturën marrëveshje e Ohrit në Kapitullin 35, e cila synon t’i “normalizojë” marrëdhëniet e trazuara pothuajse prej dekadash mes  Serbisë dhe Kosovës.

Kjo marrëveshje e arritur ndërmjet Brukselit, Serbisë dhe Kosovës njohu autoritetin qeverisës të institucioneve kosovare.

Kjo është arsyeja pse ministrat e jashtëm të BE-së kanë vendosur dispozita në marrëveshjen e Ohrit, klauzola detyruese për Serbinë, si një lloj standardi “merre ose lëre”.

Serbia jo vetëm që do të duhet ta shmangë pengimin e aspiratave të Kosovës për t’u anëtarësuar në organizatat ndërkombëtare, por do t’i duhet te njohë edhe dokumentet zyrtare administrative të lëshuara nga administrata kosovare, si targat dhe pasaportat me simbolet shtetërore të Kosovës.

Çështje të tilla janë kundërshtuar sistematikisht nga qeveria serbe që nga lufta e vitit 1999 me NATO-n që imponoi ndarjen e Kosovës.

Kushtet e krijuara më 22 prill nga BE-ja krijojnë një bashkim pjesësh figura politike për Beogradin duke vënë lidershipin e tij politik dhe gjithë shoqërinë serbe përpara një dileme torturuese: ose të fillojë një proces të ngadalshëm dhe progresiv të njohjes së Kosovës ose duhet të harrojë ndonjë shpresë afatmesme për anëtarësim në BE.

Serbia deri më tani ka shmangur çdo hap që mund të identifikohet si njohje de facto e shtetësisë së Kosovës……….

Më 21 prill, serbët që jetojnë në Kosovë kryesisht, hoqën dorë nga një referendum i thirrur nga administrata kosovare, sipas qeverisë së Kosovës, për te zgjidhur çështjen e kryetarëve të komunave në komunat me shumicë serbe të Kosovës.

Çështja ka qenë në pritje që nga nëntori i vitit 2022, kur policët serbë, kryetarët e komunave dhe gjyqtarët e veriut të Kosovës dhanë dorëheqjen për të protestuar për atë që ata pretenduan se ishte “shkelje” e marrëveshjeve të ndërmjetësuara nga BE-ja nga autoritetet kosovare.

Kosova pretendon se Lsita Srpska është udhëzuar drejtpërdrejt nga Beogradi, veçanërisht nga presidenti nacionalist-konservator serb Vuçiç lidhur me bojkotin.

“Ne nuk duam që pjesa veriore e vendit tonë të shndërrohet në një lloj Republika Srpska” – ka deklaruar kryeministri i Kosovës Albin Kurti, duke iu referuar entitetit autonom serb në Bosnjë e Hercegovinë.

Kosova, sipas tij, nuk mund te pranojë një administratë të integruar dhe autonome serbe brenda territorit të saj përgjatë kufirit me Serbinë, teksa kjo e fundit nuk e njeh pavarësinë e saj.

Ndërkohë, serbët kanë frikë se duke i ndërprerë lidhjet me atdheun, mund të bëhen qytetarë të dorës së dytë në një vend që do t’i diskriminojë.