Të shpëtojmë fytyrën e Vuçiçit/ Janjiç për bojkotin e referendumit të 21 prillit në veri të Kosovës

Vendimi i Listës Serbe për të mos marrë pjesë në referendumin për shkarkimin e kryetarëve në veri të Kosovës tregon “mungesë të plotë të strategjisë dhe taktikave politike të parties më të madhe të serbëve atje, e cila në thelb nuk varet nga ata, por nga Beogradi” – Kështu ka vlerësuar Dushan Janjiç, nga Forumi për Marrëdhënie Etnike.

Mbajtja dhe suksesi i referendumit për shkarkimin e kryetarëve shqiptarë në komunat e Mitrovicës së Kosovës, Zveçanit dhe Zubin Potokut dhe Leposaviqit deri vonë ishte shumë i pasigurt, fillimisht për shkak të vështirësive ligjore, e më pas për shkak të hezitimit të aktorëve politikë për të shpallur atë, dhe më pas për të marrë pjesë në referendum.

Megjithatë, u vendos që procedura për shkarkimet të bëhet me referendum, pasi u konstatua se dorëheqjet nuk ishin opsion, sepse siç tha kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, “vendimi për zgjedhjet duhet të jetë i ligjshëm” dhe ai shpjegoi se nuk kishte “të drejtë ligjore, institucionale dhe kushtetuese” për të kërkuar dorëheqjen e tyre.

Pas vendimit për mbajtjen e referendumit, u kontestua mosekzistenca e Ligjit për Referendum, andaj Ministria e Vetëqeverisjes Lokale e Kosovës nxori një Udhëzim Administrativ ku thuhet se mbajtja e referendumit kërkon një peticion që përmban nënshkrimet e 20% të votuesve të regjistruar.

Partitë serbe në Kosovë kanë mbledhur një numër të mjaftueshëm nënshkrimesh dhe referendumi është caktuar për 21 prill.

Megjithatë, Lista Serbe u bëri thirrje serbëve në Kosovë që të bojkotojnë referendumin, sepse beson se autoritetet kanë bërë gjithçka për të parandaluar suksesin e referendumit, si për shembull futja e rregullit që kërkon një pjesëmarrje prej 50 për qind plus një votues, ndërsa dyshojnë edhe në gatishmërinë e Prishtinës për të njohur rezultatet e referendumit nëse do të rezultojë i suksesshëm.

Analisti politik shpjegoi se pse, sipas tij, ky vendim i Listes Serbe tregon se nuk ka strategji dhe taktikë për performancën politike të serbëve në Kosovë.

Së pari, Lista Srpska doli me ate deklarate pasi në Beograd ndoshta është pjekur ideja se diçka nuk është në rregull.

Janjiç theksoi se problemi qëndron në zgjedhjet e Kosovës të mbajtura në prill të vitit të kaluar, të cilat nuk ishin “as legale as legjitime”.

Siç shpjegon ai, ato ishin të paligjshme për shkak të kontradiktës me “përfaqësimin e garantuar të serbëve në bashkësitë lokale, që parashihet me Kushtetutën e Kosovës dhe me planin e Artisarit”, ndërsa ishin të paligjshme për faktin se “300 apo 400 votues vendosën se kush do të udhëheqë një komunitet ku është shumicë komuniteti pakicë, pra serbët.

Janjiç pretendon se fillimisht mbështetja e zgjedhjeve nga vendet e QUINT-it (SHBA, Gjermania, Franca, Britania e Madhe dhe Italia), dhe më pas deklarata e tyre se zgjedhjet “nuk dhanë rezultatet e pritura politike” është fillimi i asaj që po ndodh sot në veri të Kosovës.

“Në atë kohë, Beogradi lejoi që ato zgjedhje të mbaheshin duke bërë lëvizjen e gabuar të tërheqjes së serbëve nga institucionet, ndërsa QUINT-i pa në këtë lëvizje të paligjshme të Albin Kurtit një përgjigje që ishte e dobishme në menaxhimin e konflikteve sepse serbët hynë në disa organe atje, dhe kështu iu bë me dije se Vuçiçit se kishte bere një gabim të tmerrshëm duke u larguar nga institucionet” – tregoi Janjiç, I cili gjithashtu pretendon se më e rëndësishmja për temën e referendumit dhe bojkotit është mosnjohja e ekzistencës së një vakumi sigurie dhe institucionale nga bashkësia ndërkombëtare, e cila nuk e lejon Vuçiçin të zhvillojë asnjë bisedë për kthimin e serbëve.

Lista Serbe, sipas pohimeve të Vuçiçit, ka marrë iniciativën për t’u larguar nga institucionet, e me daljen nga ato, bojkotoi zgjedhjet, duke pretenduar se Bashkimi i Komunave Serbe duhej me patjetër.

Janjiç beson se kjo është pjesa më e turpshme e rolit të Listës Serbe ndaj komunitetit serb, sepse me këtë ata “legalizuan dhe legjitimuan më pas gjithçka”

Megjithatë, Janjic beson se pjesëmarrja e partive serbe në referendum do të ishte “një fitore shumë e rëndësishme për Albin Kurtin”, pasi në këtë mënyrë ai do të siguronte kontrollin ushtarako-politik dhe administrativ mbi Kosovën me mjete legjitime, të cilat do të siguronin një vakum sigurie dhe në këtë mënyrë do të rrisin shanset e tij në zgjedhjet e ardhshme parlamentare në Kosovë.

Në këtë kuptim, “lista serbe do të shfaqej për herë të tretë si dikush që është në anën e Kurtit në balancimin e brendshëm të forcave”.

“Nuk e di se çfarë duan të arrijnë, por kjo lëvizje është e vetmja mënyrë për të shpëtuar fytyrën e Vuçiçit në frontin e brendshëm” – tha Janjiç dhe shtoi se “deklarimi më pas kundër daljes në referendum, është një përpjekje për të paralizuar te gjithe ata serbë që hynë në institucione dhe mbrojtën me aq sa paten mundesi të drejtat e serbëve, duke i dhënë kështu Beogradit dhe komunitetit ndërkombëtar një arsye për të luajtur me Listën serbe”.

Kjo, sipas Janjiç, është “një lojë shumë e paqëndrueshme mes Lajçakut dhe Escobarit me Listen Serbe, teksa asnje nga at ate dy nuk do ta prajoje gabimin qe ka bere kurse Lista Srpska tani bën një lëvizje me marrëzi shtesë dhe të rrezikshme, që është thirrja për bojkotimin e regjistrimit”.

“Kjo tregon se edhe kur dalin nga problem që ata vetë kanë krijuar, Lista dhe Vuçiç nuk njohin kufi. Presidenti serb me kete tani po synon që të vendos kushtin: Pa asociacion nuk do ketë siguri, dhe kjo vetëm krijon probleme të reja dhe thellon krizën e sigurisë, që të kthehet dialogu” – theksoi Janjiç duke potencuar: – Qytetarët me origjinë etnike serbe manipulohen dhe shantazhohen përmes besnikërisë së tyre ndaj Beogradit.

Krahasimi i bojkotit në Kosovë dhe Beograd është shumë i rrezikshëm

Duke komentuar paralelet e mundshme mes bojkotit në veri të Kosovës dhe zgjedhjeve të Beogradit, Janjiç u shpreh se po “përzien bretkosat dhe kalamajtë dhe se kjo lojë është shumë e rrezikshme

Janjiç gjithashtu u shpreh se nuk ka lidhje të drejtpërdrejtë mes situatës në veri të Kosovës dhe Beogradit dhe bojkotit në të dyja vendet, përveç “krizës së thellë politike dhe institucionale”.