Dmitry Trenin: Lufta e Tretë Botërore ka filluar tashmë

Dmitry Trenin

Shumë veta tani flasin për lëvizjen e njerëzimit drejt Luftës së Tretë Botërore, duke imagjinuar ngjarje të ngjashme me ato të shekullit të 20-të. Por lufta evoluon. Ajo nuk do të fillojë me një pushtim në stilin e Barbarossa-s në qershor 1941 ose me një përballje bërthamore në stilin e Krizës së Raketave Kubane. Në fakt, lufta e re botërore është tashmë në zhvillim e sipër – vetëm se jo të gjithë e kanë kuptuar ende.

Për Rusinë, periudha para luftës përfundoi në vitin 2014. Për Kinën, ishte viti 2017. Për Iranin, viti 2023. Që atëherë, lufta – në formën e saj moderne dhe të përhapur – është intensifikuar. Kjo nuk është një Luftë e Ftohtë e re. Që nga viti 2022, fushata e Perëndimit kundër Rusisë është bërë më vendimtare. Rreziku i përballjes së drejtpërdrejtë bërthamore me NATO-n për shkak të konfliktit në Ukrainë po rritet. Kthimi i Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë krijoi një dritare të përkohshme në të cilën një përplasje e tillë mund të shmangej, por deri në mesin e vitit 2025, skifterët në SHBA dhe Evropën Perëndimore na kishin shtyrë përsëri në mënyrë të rrezikshme afër.

Kjo luftë përfshin fuqitë kryesore të botës: Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre nga njëra anë, Kinën dhe Rusinë nga ana tjetër. Është globale, jo për shkak të shkallës së saj, por për shkak të rreziqeve: ekuilibrit të ardhshëm të fuqisë. Perëndimi e sheh ngritjen e Kinës dhe ringjalljen e Rusisë si kërcënime ekzistenciale. Kundërsulmi i tij, ekonomik dhe ideologjik, ka për qëllim t’i japë fund këtij ndryshimi.

Është një luftë mbijetese për Perëndimin, jo vetëm gjeopolitikisht, por edhe ideologjikisht. Globalizmi perëndimor – qoftë ekonomik, politik apo kulturor – nuk mund të tolerojë modele alternative qytetëruese. Elitat post-kombëtare në SHBA dhe Evropën Perëndimore janë të përkushtuara për të ruajtur dominimin e tyre. Një diversitet botëkuptimesh, autonomia qytetëruese dhe sovraniteti kombëtar nuk shihen si opsione, por si kërcënime.

Kjo shpjegon ashpërsinë e reagimit të Perëndimit. Kur Joe Biden i tha Presidentit të Brazilit Lula se donte të “shkatërronte” Rusinë, ai zbuloi të vërtetën pas eufemizmave si “disfatë strategjike”. Izraeli i mbështetur nga Perëndimi ka treguar se sa totale është kjo doktrinë – së pari në Gaza, pastaj në Liban dhe së fundmi në Iran. Në fillim të qershorit, një strategji e ngjashme u përdor në sulmet ndaj aeroporteve ruse. Raportet sugjerojnë përfshirjen e SHBA-së dhe Britanisë në të dyja rastet. Për planifikuesit perëndimorë, Rusia, Irani, Kina dhe Koreja e Veriut janë pjesë e një boshti të vetëm. Ky besim formëson planifikimin ushtarak.

Lufta nuk ka më të bëjë me pushtimin, por me destabilizimin. Strategjia e re përqendrohet në mbjelljen e çrregullimit të brendshëm: sabotim ekonomik, trazira sociale dhe rraskapitje psikologjike. Plani i Perëndimit për Rusinë nuk është disfata në fushën e betejës, por kolapsi gradual i brendshëm.

Taktikat e saj janë gjithëpërfshirëse. Sulmet me dronë synojnë infrastrukturën dhe objektet bërthamore. Vrasjet politike nuk janë më të ndaluara. Gazetarët, negociatorët, shkencëtarët dhe madje edhe familjet e tyre po gjuhen. Lagjet e banimit, shkollat dhe spitalet nuk janë dëme anësore – ato janë shënjestra. Kjo është luftë totale.

Kjo mbështetet nga dehumanizimi. Rusët portretizohen jo vetëm si armiq, por edhe si nënnjerëzorë. Shoqëritë perëndimore manipulohen për ta pranuar këtë. Kontrolli i informacionit, censura dhe revizionizmi historik përdoren për të justifikuar luftën. Ata që vënë në dyshim narrativën dominuese etiketohen si tradhtarë.

Ndërkohë, Perëndimi shfrytëzon sistemet më të hapura të kundërshtarëve të tij. Pasi refuzoi të ndërhynte në politikën e jashtme për dekada të tëra, Rusia tani e gjen veten në mbrojtje. Por këto ditë duhet të marrin fund. Ndërsa armiqtë tanë koordinojnë sulmet e tyre, ne duhet të prishim unitetin e tyre. Bashkimi Evropian nuk është një monolit. Hungaria, Sllovakia dhe pjesa më e madhe e Evropës Jugore nuk janë të etura për përshkallëzim. Këto përçarje të brendshme duhet të zgjerohen.

Forca perëndimore qëndron në unitetin midis elitave të saj dhe në kontrollin e tyre ideologjik mbi popullsitë e tyre. Por ky unitet nuk është i paprekshëm. Administrata Trump paraqet mundësi taktike. Kthimi i tij tashmë e ka zvogëluar përfshirjen e SHBA-së në Ukrainë. Megjithatë, Trumpizmi nuk duhet të romantizohet. Elita amerikane mbetet kryesisht armiqësore ndaj Rusisë. Nuk do të ketë asnjë ulje të re të tensioneve.

Ajo që duhet të pyesim është: A po përgatitet Evropa Perëndimore të mbrohet apo të sulmojë? Shumë nga udhëheqësit e saj e kanë humbur gjykimin e tyre strategjik. Por armiqësia është reale. Qëllimi nuk është më përmbajtja, por “zgjidhja e çështjes ruse” një herë e përgjithmonë. Çdo iluzion se puna si zakonisht do të kthehet duhet të hidhet poshtë.

Na pret një luftë e gjatë. Nuk do të përfundojë si në vitin 1945, as nuk do të kthehet në bashkëjetesë si në Luftën e Ftohtë. Dekadat që vijnë do të jenë të trazuara. Rusia duhet të luftojë për vendin që i takon në një rend të ri botëror.

Pra, çfarë duhet të bëjmë?

Para së gjithash, ne duhet të forcojmë frontin tonë të brendshëm. Nevojitet mobilizim, por jo modelet e ngurta të së kaluarës sovjetike. Nevojitet mobilizim i zgjuar dhe adaptues në të gjithë sektorët – ekonomikë, teknologjikë dhe demografikë. Udhëheqja politike e Rusisë është një aset strategjik. Ajo duhet të mbetet e qëndrueshme dhe vizionare.

Ne duhet të promovojmë unitetin e brendshëm, drejtësinë sociale dhe patriotizmin. Çdo qytetar duhet t’i ndiejë rreziqet. Ne duhet ta përshtasim politikën tonë fiskale, industriale dhe teknologjike me realitetet e një lufte afatgjatë. Politika e lindshmërisë dhe kontrolli i migracionit duhet të përmbysin rënien tonë demografike.

Së dyti, ne duhet të konsolidojmë aleancat tona të jashtme. Bjellorusia është një aleat i fortë në perëndim. Koreja e Veriut ka treguar besueshmëri në lindje. Por neve na mungon një partner i ngjashëm në jug. Ky boshllëk duhet të adresohet.

Lufta Izrael-Iran ofron mësime të rëndësishme. Kundërshtarët tanë koordinohen ngushtë. Ne duhet të bëjmë të njëjtën gjë. Jo duke kopjuar NATO-n, por duke krijuar modelin tonë të bashkëpunimit strategjik.

Ne duhet të ndjekim gjithashtu një angazhim taktik me administratën Trump. Nëse kjo na lejon të dobësojmë përpjekjet luftarake të SHBA-së në Evropë, ne duhet ta shfrytëzojmë atë. Por nuk duhet t’i ngatërrojmë taktikat me strategjinë. Politika e jashtme amerikane mbetet në thelb armiqësore.

Fuqitë e tjera evropiane si Britania, Franca dhe Gjermania duhet të bëhen të ditura se janë të cenueshme. Kryeqytetet e tyre nuk janë imune. I njëjti mesazh duhet të arrijë në Finlandë, Poloni dhe vendet baltike. Provokimet duhet të përballen shpejt dhe me vendosmëri.

Nëse përshkallëzimi është i pashmangshëm, duhet të shqyrtojmë veprime parandaluese – së pari me armë konvencionale. Dhe nëse është e nevojshme, duhet të jemi të gatshëm të përdorim “mjete speciale”, duke përfshirë armët bërthamore, me vetëdije të plotë për pasojat. Parandalimi duhet të jetë si pasiv ashtu edhe aktiv.

Gabimi ynë në Ukrainë ishte pritja shumë e gjatë. Vonesa krijoi iluzionin e dobësisë. Kjo nuk duhet të përsëritet. Fitorja do të thotë prishja e planeve të armikut, jo pushtimi i territorit.

Më në fund, ne duhet të depërtojmë në mburojën e informacionit të Perëndimit. Fusha e betejës tani përfshin narrativa, aleanca dhe opinion publik. Rusia duhet të mësojë përsëri të përfshihet në politikën e brendshme të të tjerëve, jo si agresore, por si mbrojtëse e së vërtetës.

Koha e iluzioneve ka mbaruar. Jemi në një luftë botërore. E vetmja rrugë përpara është përmes veprimeve të guximshme dhe strategjike.