Rivaliteti SHBA-Kinë për resurse në Lindje të Mesme/ A po joshen arabët nga Kina?

Gjatë një vizite zyrtare në Kajro, Kryeministri i Kinës u takua me Sekretarin e Përgjithshëm të Ligës Arabe, duke riafirmuar përkrahjen e Kinës për të drejtën e vendeve arabe për politika sovraniste dhe për ndjekjen e një rruge zhvillimi që i përshtatet rrethanave të tyre unike. Kina theksoi rëndësinë e forcimit të pavarësisë strategjike, rritjes së solidaritetit dhe sovranitetit të vendeve arabe.

“Kina qëndron përkrah vendeve arabe në përpjekjet e tyre për të ndërtuar një të ardhme të bazuar në pavarësi, stabilitet dhe zhvillim të qëndrueshëm,” deklaroi Kryeministri kinez.

Ky qëndrim i Kinës vjen në një kohë kur shumë shtete arabe përballen me sfida të mëdha në marrëdhëniet e tyre me Perëndimin – sidomos SHBA-në dhe BE-në – për çështje që lidhen me ndërhyrje politike, varësi ekonomike dhe çështje të sovranitetit kombëtar.

Një qëndrim i qëllimshëm strategjik

Kina, si një fuqi në ngritje në skenën botërore, po pozicionohet si një partner alternativ për vendet në zhvillim, përfshirë botën arabe. Duke ofruar mbështetje pa kushte nga ai i modelit perëndimor (si reforma demokratike apo kushtëzimet për të drejtat e njeriut), Kina u ofron shteteve të Lindjes së Mesme një model bashkëpunimi që fokusohet në zhvillim ekonomik, infrastrukturë dhe bashkëpunim strategjik.

Përmes nismës “Rruga e Re e Mëndafshit”(BRI)

Kina tashmë ka investuar miliarda dollarë në infrastrukturë në vende arabe si Egjipti, Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Algjeria. Kjo e forcon më tej ndikimin e saj dhe e ndihmon të krijojë aleanca të reja që sfidojnë dominimin perëndimor në rajon.

Aspektet gjeopolitike dhe sfida për Perëndimin

Deklaratat e Kinës duhet të shihen edhe në dritën e tensioneve të shtuara globale: konkurrenca me SHBA-në, konflikti në Ukrainë, krizat energjetike dhe ndikimi në rritje i BRICS. Vendet arabe – shumë prej të cilave janë të pasura me burime natyrore dhe kanë rëndësi strategjike gjeografike – përfaqësojnë një terren të rëndësishëm për rivalitetin global.

Ndërsa SHBA-të shpesh janë kritikuar për ndërhyrje politike apo për mbështetjen e regjimeve specifike në rajon, Kina ofron një model “jo-ndërhyrës”, që për vende si Siria, Irani apo Algjeria është më i pranueshëm. Kjo i mundëson Kinës të ndërtojë ndikim pa u përfshirë drejtpërdrejt në konfliktet e brendshme të rajonit.

Reagimet në rajon dhe ndikimi afatgjatë

Shumë udhëheqës arabë e kanë përshëndetur pozicionin e Kinës si një alternativë ndaj dominimit perëndimor. Megjithatë, disa ekspertë paralajmërojnë për një varësi të re ekonomike, këtë herë ndaj Kinës. Kërkesat e Kinës për burime natyrore, ndikimi përmes borxheve dhe ndikimi i saj në politikën rajonale janë faktorë që duhen monitoruar.

Pavarësisht kësaj, mesazh i Kinës për “rrugë të pavarura zhvillimi” rezonon me dëshirat e shumë vendeve arabe për më shumë kontroll mbi fatin e tyre politik dhe ekonomik.

Qëndrimi i Kinës për përkrahjen e të drejtës për vetëvendosje të vendeve arabe nuk është thjesht një deklaratë diplomatike – ai është pjesë e një strategjie më të gjerë për të ndërtuar një botë shumëpolare dhe për të sfiduar modelin liberal perëndimor. Në këtë rrethanë, vendet arabe gjenden në një pozitë të favorshme për të balancuar interesat midis fuqive të mëdha dhe për të siguruar më shumë pavarësi në vendimmarrjen e tyre strategjike.