Historia e studentit shqiptar të IT-së: Haja oriz, sot jam drejtor…

Hermes Xhika, një shqiptar i cili prej 12-vitesh jeton në Singapor, ka rrëfyer historinë e tij se si arriti nga një student IT në Shqipëri, të krijonte biznesin e tij në Singapor si riparues kondicionerësh. Në një intervistë për 8days.sg Xhika ka treguar se pasi arriti në Singapor u martua me Irene Ang në një ceremoni të thjeshtë, duke shpenzuar 20 dollarë për një unazë fejese me diamant artificial. Sot siç shperhet edhe ai me mundësitë që i dha ky vend ka arritur ta zëvendësojë unazën e saj me një diamant të vërtetë.

Gjatë rrëfimit shqiptari ka treguar se në fillim gjërat ishin shumë të vështira dhe gjendja ekonomike nuk ishte aspak mirë. Dyshja hanin ushqim në një stacion treni dhe i vetmi vakt isht orizi prej 2 dollarësh, që sot pasi është bërë bizesmen Xhika vazhdon shkon e kujton atë vend dhe vështirësitë e tij.Ndër të tjera ai rrëfen se nëse punon Singapori është një vend që të jep mundësinë të bësh para dhe të jetosh aty. Madje ai arriti të ketë biznesin e tij shumë fitimprurës.

Rrëfimi:

Ishte moti i nxehtë i Singaporit që ndryshoi jetën e një shqiptari. Rreth 12 vjet më parë, Hermes Xhika (shqiptohet ‘Jhika’) ishte një student i IT në vendlindjen e tij, Shqipëri, kur ai u përfshi në një aksident të rëndë me makinë. Lëndimet e tij në kokë ishin mjaft të rënda sa kaloi disa ditë në spital dhe tre muaj të tjerë duke u rikuperuar me nofullën e mbyllur.

Ndërsa shikonte në Facebook në telefonin e tij për të kaluar kohën, Hermes pa profilin e një gruaje nga Singapori që më vonë do të bëhej gruaja e tij. “Ajo ishte shoqe e një shoqeje. I thashë përshëndetje, filluam të bisedonim dhe gjërat përparuan që andej,” tha ai.

I vendosur për ta bërë lidhjen e tyre në distancë të funksionojë, Hermes, tani 31 vjeç, përfundimisht e braktisi universitetin për t’u zhvendosur në Singapor në vitin 2014. “Ishte më mirë për mua të transferohesha këtu, sepse unë di të flas anglisht, por gruaja ime nuk mund të fliste shqip”, tha ai.

Ai priste që babai i tij të ishte “super i zemëruar”, pasi ai kishte paguar për shkollimin privat të Hermes. “Ai thjesht tha: “Ti nuk je më fëmijë, mund të marrësh vendimet e tua”. Por ai ende nuk e beson se unë jam duke punuar kaq shumë këtu. Në Shqipëri, isha thjesht një studente që nuk kisha punuar asnjë ditë në jetën time.

“Ne ishim të shkatërruar”

Pasi u transferua në Singapor, Hermes u martua me gruan e tij Irene Ang në një ceremoni të thjeshtë, duke shpenzuar 20 dollarë për një unazë fejese me diamant artificial. Çifti “luftoi me ekonominë”, pasi Hermes nuk kishte gjetur një punë me kohë të plotë dhe Irene ishte atëherë një agjente e re pronash që fitonte më pak se 2,000 dollarë në muaj.

“Ju duhet të fitoni shumë para këtu për të shijuar jetën në të njëjtën mënyrë si ne në Evropë,” vuri në dukje Hermes. “Unë dhe gruaja ime ishim të shkatërruar. Ne hanim oriz pule prej 2 dollarësh. Më kujtohet se ishte në stacionin Woodlands MRT afër Causeway Point.

Paratë nuk dulnin pasi ata gjithashtu duhej të paguanin qiranë, pasi ishin larguar nga shtëpia e familjes së Irene pasi prindërit e saj nuk e miratonin marrëdhënien e tyre. “Ne morëm me qira një dhomë për 700 dollarë. Ishim shumë të varfër, kështu që nuk mund të merrnim as një dhomë të rehatshme.”

Ai mendoi shumë se si të përmirësonte gjendjen e tij financiare. “Shikoja nëpër Singapor, duke u përpjekur të gjeja një punë. Nuk më shqetësonte asgjë, thjesht doja të gjeja një punë që të mund të qëndroja këtu”, tha ai.

Ai u përpoq të punonte për një kompani për kontrollin e dëmeve, por shefi e paguante vetëm 600 dollarë për tre javë punë. “Doja ta rrahja, të jem i sinqertë. Kam punuar me orë shumë të gjata nga ora 13:00 deri në 2 të mëngjesit dhe madje e ndihmova të krijonte një faqe interneti. Por tani e falënderoj, sepse nuk do të punoj më për askënd”, kujton Hermesi. Kjo përvojë e shtyu të niste biznesin e tij. “Më erdhi ideja pse të mos bëj riparimin e kondicionerit? Kondicioneri është një domosdoshmëri në Singapor. Unë bëra kërkimin tim ka 8 deri në 9 milionë njësi këtu, “tha ai.

Në vitin 2016, ai krijoi kompaninë e tij të quajtur ‘Lion City Aircon’ duke ofruar shërbime instalimi dhe riparimi. “Unë isha një djalë kompjuteri. Nuk e dija se çfarë po bëja. Por nëse doni të bëni diçka, thjesht shkoni drejt saj, zgjidhini çështjet më vonë. Nëse shqetësoheni shumë, nuk do të ndodhë kurrë,” ndau ai me 8days.sg.

Riparuesi i kondicionerit “ang moh”

Të qenit një “ang moh” në riparimin e kondicionerëve ishte një risi, e cila e bëri kompaninë e Hermes të dallohej. “Disa klientë u tronditën kur arrita në shtëpinë e tyre. Por ishte një thikë me dy tehe, siç vërejti ai: “Është shumë e lehtë të kujtosh një djalë që rregullonte kondicionerin, kështu që duhet të sigurohem që ta bëj mirë punën time.”

Atij i kujtohej një punë e veçantë në shtëpinë e një shoku evropian. “Ai ishte britanik apo gjerman dhe më shikonte me përbuzje. Ai vazhdoi të pyeste se sa po fitoja, dhe unë thjesht thashë mjaftueshëm për të paguar faturat e mia,-tha Hermes.

Ai tani drejton një BMW

Rreth shtatë vjet më parë, Hermes mbështetej në oriz pule prej 2 dollarësh për t’ia dalë mbanë. Këto ditë, i riu shqiptar drejton një BMW 216i Gran Coupe (ai nuk pranoi të fotografohej me të pasi nuk donte të “shfaqej”) dhe jeton në një pronë të marrë me qira në Upper Thomson, të cilën ai dhe gruaja e tij e përdorin gjithashtu dhe si një depo për pajisjet e kondicionerit të Hermes. Çifti po planifikon të blejë shtëoinë e tyre së shpejti.

Në vitin 2021, ata filluan një biznes të quajtur Expats Coliving, ku marrin me qira prona dhe ua japin me nënqira qiramarrësve. “Njerëzit kanë nevojë për kondicioner dhe kanë nevojë për një vend të rehatshëm për të qëndruar. Gruaja ime është agjente pronash, ndaj i njeh të gjitha rregullat dhe rregulloret”, tha Hermes.

Ky biznes u ngrit gjatë pandemisë, kur kërkesa për marrjen me qira të dhomave u rrit. Hermes dhe Irene tani menaxhojnë 10 prona, të cilat i mobilojnë dhe dekorojnë vetë.

“Nëse punon shumë, Singapori të jep mundësinë për të fituar para”

Financiarisht, Hermes tani po ecën “shumë shumë më mirë”. Ai e përmirësoi unazën e fejesës së Irene në një me një diamant të vërtetë. Ai shtoi: “Unë mund të blej një furgon të kompanisë, të zotëroj një makinë dhe të mbaj familjen time në shtëpi. Në Shqipëri do të kisha punuar si inxhinier kompjuteri. Paga fillestare është rreth 600 dollarë amerikanë, por sado herë të promovoheni atje, nuk krahasohet me punën këtu. Nëse punon shumë, Singapori të jep mundësinë për të fituar para.”

Biznesi i tij i riparimit të kondicionerit e ka sjellë atë në lagjet më të pasura të këtij ishulli. “Shkova në bungalot të klasit të mirë, shtëpi ku njerëzit paguajnë 45,000 dollarë në muaj për qira dhe shtëpi të bukura në Sentosa Cove. Ka vende shumë të bukura në Singapor, kështu që është frymëzuese në një farë mënyre. Do të doja të kisha një shtëpi të tillë një ditë, kështu që më shtyn”, mendoi ai.

Singapori nga perspektiva evropiane 

Një tjetër gjë që i bëri përshtypje ishte siguria e Singaporit. “Një herë e lashë bagazhin e makinës hapur, mora veglat e mia dhe harrova të mbyll derën kur dola. Kur u ktheva nuk më mungonte asgjë. Më ra edhe portofoli disa herë në stacionin e autobusit dhe kishte njerëz që më ndiqnin për ta kthyer. Në Evropë, dikush do ta kishte marrë dhe do të vraponte në drejtim të kundërt. Është diçka që e vlerëson vetëm nëse ke jetuar jashtë shtetit”, reflektoi ai.

Për shkak të “nostalgjisë”, ai ende shkon ha oriz prej 2 dollarësh në stacionin Woodlands MRT herë pas here për një vakt. “Orizi i pulës është ndoshta 3 dollarë tani,” komentoi ai. “Kur e mendoj tani tingëllon qesharake, por atëherë nuk kisha zgjidhje. Por jeta do të jetë më e mirë kur punoni shumë. Ndoshta jo menjëherë, por në afat të gjatë nëse vazhdoni, përfundimisht do të funksionojë.”