Mijëra raste abuzimi seksual në kishën protestante në Gjermani, raporti zbulon vetëm ‘majën e ajsbergut’

“Kjo është një ditë e zezë për Kishën Protestante në Gjermani”, thotë Detlef Cander. “Sot, në fakt, të gjitha këmbanat duhet të bien dhe flamujt të valëviten në gjysmë shtizë.” Cander ka hyrë sot në të gjashtëdhjetat dhe si djalë ka qenë viktimë e abuzimit seksual në institucionet e kishës. Atij iu dha fjala menjëherë pasi presidentja e Këshillit të Kishës Ungjillore në Gjermani (EKD), Kristen Fers. Për Kishën Ungjillore ose Protestante, ishte një ditë katastrofe morale. Pas një studimi të hollësishëm të dioqezave dhe komuniteteve në të gjithë Gjermaninë, ekspertët përcaktuan se numri i rasteve të abuzimit seksual të të miturve ishte në të njëjtin nivel si në Kishën Katolike Romake dhe u vërtetua se ende nuk ekziston një dëshirë reale në Kishën Protestante për t’u marrë me këto krime.

Të paktën tre herë më shumë

Dihet prej kohësh për Canderin dhe faktin se ai ishte abuzuar seksualisht si fëmijë prej vitesh në një shtëpi të drejtuar nga Kisha Protestante. Prezenca e tij në prezantimin e hulumtimit “Dhuna seksuale dhe forma të tjera të abuzimit në kishën ungjillore dhe dhjakët në Gjermani” i jep peshë shtesë këtyre gjetjeve. Ai thotë: “Më në fund filloni diçka!” Merrni seriozisht të prekurit! Mos i trajtoni si viktima edhe sot!” Gjithçka tingëllon si një akuzë. Në pothuajse 870 faqet e raportit, thuhet se në dekadat e fundit ka pasur të paktën 2225 viktima dhe 1259 autorë të dyshuar. Por kjo është vetëm “maja e ajsbergut”, thotë Martin Vaclavik, një profesor i punës sociale në Universitetin e Hanoverit, i cili drejtoi hulumtimin. Vlerësimi i tij i përafërt është se si numri i viktimave ashtu edhe numri i autorëve është ndoshta tre herë më i lartë – rreth 9355 viktima të mitura dhe rreth 3500 autorë. Nga krimet e vërtetuara, një e treta e tyre janë pastorë ose njerëz të tjerë nga Kisha. Veprat kriminale ndodhën në të gjitha institucionet e Kishës Protestante – në shtëpitë e fëmijëve nën menaxhimin e tyre, ashtu si në institucionet e diakonatit dhe në famulli.

Hipokrizi karakteristike e të gjithë Kishës

Vaclavik jo vetëm që numëron krimet, por edhe detyrohet të kritikojë të gjithë kishën protestante në Gjermani me fjalë thuajse fyese. Ai thotë se ka “plogështi institucionale” dhe “patologjizim të të prekurve”, se ka “errësim dhe zhvendosje të përgjegjësive” dhe se kjo nuk është vetëm çështje individësh, por “dukuri institucionale” e Kishës Ungjillore. Me fjalë të tjera: askush nuk është fajtor, dhe nëse është, është gjithmonë dikush tjetër. Vaclavik hasi shumë shpesh në idenë e zyrtarëve të kishës protestante se ata janë “Kisha më e mirë”, se “idealizimi i vetëkonceptit” është i përhapur në të. Në të njëjtën kohë, ai thekson se “karakteristika strukturore e ungjillorëve” është se ata përhapin iluzionin e harmonisë me pamundësinë për të përballuar konfliktet në “mjedisin e vëllazërisë”.

Nuk është ekzagjerim të thuhet se Kisha Protestante në Gjermani nuk do të mbetet dhe nuk duhet të mbetet më ashtu siç ishte pas prezantimit të këtij raporti. Për shumë vite, ishte nën hijen e një problemi të madh në Kishën Katolike, në të cilën shpërtheu skandali i abuzimit në vitin 2010, dhe më pas në 2014, deri në 2018. Edhe tre vjet para Kishës Protestante, e cila do ta bëjë këtë vetëm në dhjetor 2023, Kisha Katolike ra dakord për kritere unike për përpunimin e rasteve me Komisionin e Pavarur për Rastet e Abuzimit Seksual të Fëmijëve (UBSKM) nga Berlini.

Beqaria nuk është problemi kryesor

E gjithë kjo hap shumë pyetje të tjera: për një kohë të gjatë, mund të dëgjohej nga besimtarët protestantë se beqaria dhe pikëpamja e tyre strikte ndaj moralit seksual, për shembull në rastin e homoseksualitetit, është qartësisht një problem në Kishën Katolike.

Në të njëjtën kohë, është domethënëse se dorëheqjet më spektakolare në kishën protestante erdhën nga dy përfaqësues kryesorë dhe të shquar të kishës: në vitin 2010, Maria Jepsen dha dorëheqjen në Hamburg, përndryshe peshkopi i parë luteran në të gjithë botën që u bë një në 1992. Siç duket, ajo dinte për ngacmimin seksual të një pastori, por nuk bëri asgjë.

Së fundmi, në vjeshtën e vitit 2023, dha dorëheqjen edhe presidentja e atëhershme e Këshillit të Kishës Ungjillore në Gjermani, Anete Kurschutz. Ajo nuk u akuzua për bashkëpunim apo mbulim, por për keqmenaxhim të krizës. Thuajse duket se personalitetet meshkuj të kishës kanë një kapacitet më të madh për vetëdisiplinim. Vetëm në fund të prezantimit të raportit u thirr me emër një zyrtar tjetër i lartë i Kishës Protestante: Heinrich Bedford-Ström, i cili ishte kreu i Këshillit të Kishës deri në vitin 2021. Ai foli për abuzimin seksual të të miturve në Kishën Ungjillore, por vetëm disa javë para përfundimit të mandatit të tij. Ai ende nuk ka shpjeguar se si ka qenë e mundur që vetëm atëherë të mësojë për krimet.

“Si munden katolikët?”

Kryetarja aktuale në detyrë e Këshillit, Kristen Ferse, fillimisht do të iniciojë diskutime në institucione të ndryshme kishtare për gjetjet e hulumtimit, por pasojat e mundshme nuk do të vendosen para seancës së ardhshme të kishës, e cila duhet të mbahet në vjeshtë. Në prezantimin e hulumtimit, asaj iu desh t’i përgjigjej edhe akuzës se në 20 kisha provinciale ungjillore në Gjermani ka pasur shumë shpesh një mohim të aksesit në të dhënat personale, gjë që pengonte “qëllimisht” hetimin dhe e bënte të pamundur përcaktimin e shifrave më të sakta atje.

Harald Dresling, një psikiatër i shquar mjeko-ligjor, i cili gjithashtu mori pjesë në hulumtim, e kundërshtoi me zë të lartë këtë para turmës. Në një hetim në radhët e saj, Kisha Katolike në Gjermani u dha hetuesve akses në dosjet e 38,000 zyrtarëve të saj, duke përfshirë një “histori transferimesh” nga e cila mund të konkludohet nëse ka pasur një përpjekje për mbulim. Përfaqësuesi i viktimave, Detlev Cander, me siguri mund të dëshmojë se në Kishën Ungjillore nuk ka një hierarki të qartë vertikale, sepse ajo është një lloj “federate” e kishave provinciale, por ai e quan pikërisht atë strukturë “bazë për dhunën seksuale”.

“Unë nuk i besoj Kishës”

Në prezantimin e hulumtimit, dëshmitë e viktimave ishin veçanërisht të habitshme – të paktën në këtë drejtim ata shkuan më larg se katolikët, të cilët nuk i ftuan në prezantimin e hulumtimit të tyre në vitin 2018. Megjithatë, viktimat nuk e kanë të lehtë të përballen sërish me atë që kanë kaluar, ndaj le të themi se Katarina Kracht dëshmoi se ishte ngacmuar si vajzë nga një prift protestant vetëm me dhimbje të mëdha dhe fjalë që i ngecnin vazhdimisht në fyt. Siç zbuloi më vonë, ajo nuk ishte e vetmja: ishte një shkelës serial që përdhunoi dymbëdhjetë vajza të tjera, dhe ndoshta më shumë. Megjithatë, ajo kërkon që jo vetëm të shikohen numrat dhe strukturat, por t’u kushtohet vëmendje viktimave dhe mënyrave për t’i ndihmuar ato. “Dhe këtu, për fat të keq, dëgjoj sërish se gjithçka mbetet në fjalë të bukura.” Sepse për viktimat, siç thotë ai, “Kisha nuk është më një bashkëbiseduese e vërtetë”. /Dw/