Një ndihmës i kryeministrit të Izraelit Benjamin Netanyahu konfirmoi të dielën se Izraeli e ka pranuar një projekt marrëveshje për t’i dhënë fund luftës në Gazë, e cila po çohet përpara nga Presidenti Joe Biden, edhe pse plani sipas tij nuk është i përsosur dhe ka nevojë për shumë ndërhyrje.

Në një intervistë për gazetën britanike “Sunday Times”, këshilltari i kryeministrit Netanyahu për politikën e jashtme, Ophir Falk tha se Izraeli kishte rëndë dakord me propozimin e Presidentit Biden, duke shtuar se “nuk është një marrëveshje e mirë, por se Izraeli dëshiron lirimin e të gjithë pengjeve”.

“Ka shumë elementë që duhen diskutuar”, tha ai duke shtuar se kushtet e Izraelit, përfshirë lirimin e pengjeve dhe shkatërrimin e Hamasit nuk kanë ndryshuar,

Të premten, Presidenti Biden ofroi hollësi për një plan me tre faza, që sipas tij ishte plan i qeverisë së Izraelit për t’i dhënë fund luftës në Gazë.

Faza e parë e marrëveshjes do të përfshinte armëpushim si dhe lirimin e një numri të personave që po mbahen peng, Faza e dytë do të përfshijë lirimin e të gjitha pengjeve të mbetura gjallë, përfshirë ushtarët dhe forcat izraelite do të tërhiqen nga Gaza.

Ndjekja e planit, bazuar në këto faza, duket se nënkupton se Hamasi do të vazhdonte të luante rol në marrëveshjet shtesë të ndërmjetësuara nga Egjpti dhe Katari, çka duket se mund të bjerë ndesh me vendosmërinë e Izraelit për të rifilluar fushatën për eliminimin e grupit Hamas, që ka mbështetjen e Iranit.
Këshilltari Ophir Falk konfirmoi qëndrimin e zotit Nentanyahu se nuk do të ketë “armëpushim të përhershëm pa u plotësuar objektivat e Izraelit”. Deri tani, Hamasi e ka mirëpritur nismën e Presidentit Biden.

“Fjalimi i zotit Biden përfshinte ide pozitive, por ne duam që propozimi të materializohet brenda kornizave të një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse që plotëson kërkesat tona”, tha zyrtari i lartë i Hamasit, Osama Hamdan, për rrjetin Al Jazeera të shtunën.

Hamasi kërkon garanci për dhënien fund të ofensivës në Gazë, tërheqjen e të gjitha forcave izraelite, lëvizje të lirë për palestinezët dhe ndihmë për rindërtimin e Gazës.

Ndërkohë, në Izrael vazhdojnë protestat kundër qeverisë Netanyahu dhe mënyrës se si ai po e zhvillon luftën në Gazë. Të shtunën, policia përdori pompa uji me presion për shpërndarjen e protestuesve. Në Tel Aviv mbahen protesta të vazhdueshme, me thirrjet kundër qeverisë së Izraelit dhe kërkesave për lirimin e pengjeve.

Sulmi i Hamasit kundër Izraelit më 7 tetor, la të vrarë rreth 1200 njerëz, kryesisht civilë ndërsa u rrëmbyen rreth 250 vetë, sipas të dhënave izraelite. Bombardimet izraelite dhe ofensivat tokësore kanë vrarë më shumë se 36,000 palestinezë, sipas Ministrisë së Shëndetësisë të Gazës, që kontrollohet nga Hamasi. Izraeli thotë se gjatë luftimeve ka humbur 290 trupa./VOA

Një gjykatë gjermane urdhëroi të shtunën arrestimin e një 25-vjeçari të lindur në Afganistan, nën dyshimin për tentim-vrasje pas një sulmi me thikë në një ngjarje të organizuar nga një grup kundër “islamit politik”, ku u plagosën gjashtë njerëz. Në mesin e të plagosurve është edhe një zyrtar policor, pasi u ther derisa tentoi të ndërhynte për ta ndalur sulmin, thanë policia dhe prokurorët gjermanë në një komunikatë për media.

Zyrtarët gjermanë nuk kanë treguar për motivet e sulmit, i cili ndodhi të premten në qendër të qytetit Manheim. I dyshuari ka jetuar në Gjermani prej vitit 2014, është i martuar dhe ka dy fëmijë, sipas njoftimit. Banesa e tij në qytetin Hepenheim u bastis të premten mbrëma, ku policia mori pajisje digjitale dhe tani po e vlerëson përmbajtjen e tyre.

Zyrtarët thanë se i dyshuari, i cili u qëllua dhe u plagos nga policia, po mjekohet në spital dhe nuk është në gjendje për t’u marrë në pyetje. Policia tha se ai nuk ka të kaluar kriminale. Ata nuk e kanë zbuluar shtetësinë e tij, apo statusin e emigracionit, e as nuk kanë treguar se si kishte ardhur ai në Gjermani.

Grupi Pax Europa, e përshkruan veten si një organizatë e cila e njofton publikun për rreziqet që vijnë nga “përhapja e shpejtë dhe ndikimi i islamit politik”. Michael Sturzenberger, një aktivist kundër islamit, i cili është ndër figurat kryesore të grupit dhe foli në ngjarjen e së premtes, është në mesin e të plagosurve.

Shumë detaje të ditëve të fundit do të harrohen, por një gjë jo: NATO-ja kishte një takim në Sofje dhe presidenti i Bullgarisë nuk ishte aty. Në atë kohë, ai ishte në Hungari dhe prej andej dërgonte mesazhe që ishin të kundërta me qëndrimet e shumicës së anëtarëve të NATO-s në Sofje.

Një shembull: Asambleja Parlamentare e NATO-s bëri thirrje që Ukrainës t’i lejohet t’i qëllojë objektivat ushtarake ruse me armë perëndimore. Ky ishte një hap i madh përpara, në krahasim me qëndrimet e mëparshme të shteteve anëtare.

Një ditë më herët, presidenti bullgar, Rumen Radev, ishte në Budapest, ku u takua me kryeministrin e Hungarisë, Viktor Orban, dhe presidentin Tamas Sulyok. Duke folur prej atje, ai tha se lufta në Ukrainë nuk do të ndalet me më shumë armë, por me diplomaci.

Këto dy pozicione nuk përputhen. Radev mund të ketë të drejtë, vendet e tjera të NATO-s mund të kenë të drejtë, por ajo që nuk mund të thuhet, është se Radev e shikon luftën e Rusisë në Ukrainë me sytë e NATO-s.

Për këtë arsye, ai nuk qëndroi në Sofje për të mirëpritur Asamblenë Parlamentare të NATO-s, tha Elena Poptodorova, ish-ambasadore e Bullgarisë në Uashington.

Ajo u tha mediave bullgare se vizitat si kjo në Hungari “mund të riplanifikohen gjithmonë”, ndërsa prania e presidentit në forumin në Sofje ishte “politikisht e rëndësishme”.

“Shpresoj që lajmi në mediat tuaja të mos jetë se ‘Radev e shmangu takimin me [shefin e NATO-s, Jens] Stoltenberg’”, tha vetë Radev nga Zvicra, ku udhëtoi pas qëndrimit në Hungari.

Ai tha se takimet e tij ishin planifikuar përpara se të bëhej e qartë se do të kishte një takim të Asamblesë Parlamentare të NATO-s në Sofje.

Poptodorova i sheh gjërat ndryshe – Radev, sipas saj, “kishte qëllim të tregonte, së paku, distancim dhe mosangazhim” – gjë që është “një sinjal i rëndësishëm për Kremlinin”.

Në Hungari dhe Zvicër, Radev prodhoi së paku tri lajme që tregojnë se ai e ruan qëndrimin e tij të vjetër pro-rus për luftën, por se tani shprehet edhe më publikisht. Përveçse shmangu takimin e NATO-s në Sofje, ai po ashtu dha sinjale se:

Paqja në Ukrainë “nuk do të arrihet duke dërguar më shumë armë ose trupa në Ukrainë nga vendet anëtare të NATO-s”. Ajo mund të arrihet me “instrumente diplomatike”, tha Radev në Hungari.

Radio Evropa e Lirë iu drejtua Zyrës së Presidentit me kërkesën për të shpjeguar se çfarë nënkuptojnë instrumentet diplomatike, por, deri në publikimin e këtij artikulli, nuk mori përgjigje.

Agjencitë e lajmeve raportuan se Radev dhe Orban u shprehën kundër dërgimit të trupave të NATO-s në Ukrainë.

Në shkurt, presidenti i Francës, Emmanuel Macron, tha se një vend i NATO-s mund të dërgojë trupa në Ukrainë. Javë më vonë, ministri i Jashtëm i Polonisë, Radoslaw Sikorski, e tha të njëjtën gjë.

Macron tha atëkohë se Perëndimi ka thënë shpesh “jo” dhe “kurrë” për dërgimin e disa armëve në Ukrainë dhe, pastaj, i ka dërguar ato. Radev reagoi ashpër edhe atëherë.

Dy muaj më vonë, ai tha se fitorja ushtarake e Ukrainës ndaj Rusisë është e pamundur. Kremlini e ka thënë këtë vazhdimisht.

Dërgimi i trupave bullgare jashtë vendit mund të vendoset vetëm në Asamblenë Kombëtare, por një propozim i tillë nuk ka qenë kurrë në rend dite. Kjo ishte përgjigjja e Ministrisë së Mbrojtjes në Bullgari dhe e kryeministrit Dimitar Glavchev, pas fjalëve të presidentit Radev në Budapest.

Vendet e NATO-s, përfshirë Bullgarinë, nuk kanë detyrim formal për të siguruar mbrojtje ushtarake për Ukrainën, sepse ajo nuk është anëtare e aleancës.

Nëse NATO-ja do ta diskutonte këtë çështje, rezultati, sipas të gjitha gjasave, nuk do të ishte pozitiv për Ukrainën. Vendimet në aleancë merren me konsensus, që do të thotë se kërkohet pëlqimi edhe i Hungarisë, edhe Sllovakisë – dy vendeve që kanë qeveri me qëndrime shpesh pro-ruse.

Radev e shpjegoi logjikën e tij se si ushtarët bullgarë do të përfundojnë në front: jo sepse dikush do t’i detyrojë, por sepse, edhe nëse vetëm një vend i NATO-s dërgon njësite të veta në Ukrainë, Rusia do të përgjigjet me forcë. Në atë rast, çdo vend i NATO-s, përfshirë Bullgarinë, do të gjendet në një luftë, nga e cila do t’i duhet të mbrohet.

Ai e tha këtë në shkurt – në përgjigje të deklaratave të Macronit.

“Dërgimi i trupave nga një vend i NATO-s në Ukrainë do të nënkuptonte konflikt global”, sipas tij.

Tani, Radev pretendon se me përfshirjen e Perëndimit, Rusia, thjesht, do të thotë: “tani kam të drejtë t’ju godas”.

Ai nuk thotë më se Qeveria bullgare po bën plane të errëta kundër ushtarëve të saj, por se vendet perëndimore që e mbështesin Ukrainën, do t’i tërheqin të gjitha vendet e tjera të NATO-s në një konflikt ushtarak me Rusinë.

Pra, sipas tij, rreziku vjen nga jashtë. Kurse, deri më tash, ka pretenduar se dërgimi i armëve në Ukrainë do ta tërhiqte Bullgarinë në luftë.

Megjithatë, pajisjet ushtarake janë dërguar dhe asgjë nuk ka ndodhur. Bullgaria ka mbetur vend armiqësor për Rusinë siç ka qenë edhe përpara se t’i dërgonte armë Ukrainës.

Radio Evropa e Lirë e kontaktoi Presidencën bullgare për ta pyetur nëse Radev sheh ndonjë dallim në tezat e tij, por nuk mori përgjigje.

Se Rusia ishte e pathyeshme ushtarakisht, ishte një besim i përbashkët në mbarë botën, por ai u dobësua ndjeshëm pas pushtimit të Ukrainës, në vitin 2022.

Që atëherë, Rusia arriti të kapte një të pestën e territorit ukrainas, por më pas e humbi një pjesë të madhe. Pas dy vjetësh luftë, ajo nuk e ka përmbushur ende qëllimin e saj të deklaruar – t’i marrë plotësisht nën kontroll rajonet që i konsideron si “të vetat”.

Përballë saj është një ushtri e rindërtuar më pak se një dekadë më parë. Ushtria e Ukrainës mbështetet në armët e huaja, të cilat shpesh nuk i arrijnë në kohë dhe nuk janë të mjaftueshme. Por, pavarësisht humbjeve në ushtarë dhe pajisje, Rusia i ka intensifikuar kërcënimet e saj dhe pothuajse të gjithë politikanët perëndimorë bëjnë thirrje që potenciali i saj të mos nënvlerësohet.

Kërcënimet përfshijnë goditjen e objektivave ushtarake në vendet perëndimore, përdorimin e armëve bërthamore, rivizatimin e kufijve të NATO-s ashtu siç kanë qenë para vitit 1997. Kjo e fundit nënkupton NATO-n pa Evropën Lindore, pjesë e së cilës është edhe Bullgaria. Dhe pikërisht këtu qëndron edhe dallimi mes fakteve dhe Radevit: ai beson se përshkallëzimi i tensioneve është vepër e Perëndimit.

Marrë nga REL

Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu deklaroi se është “i emocionuar” që ka marrë një ftesë për të folur në Kongresin e SHBA.

“Jam i emocionuar me privilegjin të përfaqësoj Izraelin para të dy dhomave të Kongresit dhe të prezantoj të vërtetën për luftën tonë të drejtë kundër atyre që po përpiqen të na marrin jetën”, shkroi Netanyahu në X

Ndërkohë, Udhëheqësi i opozitës izraelite Yair Lapid i kërkoi qeverisë të mos injorojë marrëveshjen e propozuar nga Presidenti Joe Biden të premten

“Një marrëveshje është në tavolinë dhe duhet të përfundojë,” tha ai.

Donald Trump, kandidati me shumë gjasa i Partisë Republikane për zgjedhjet presidenciale në nëntor 2024 është shpallur fajtor në procesin e parë gjyqësor kundër një ish-presidenti amerikan. Juria e gjykatës në Nju Jork e deklaroi Trump fajtor në 34 pika të aktakuzës. Nga 15 prilli gjykata u mor me akuzën, nëse në fushatën e zgjedhjeve presidenciale 2016 u paguan para për të mos u bërë publike historitë e Trumpit për seks jashtëmartesor me një yll pornografie. Ky proces ishte i pari në katër procese gjyqësore, me të cilat duhet të përballet Trump. Në Xhorxhia bëhet fjalë për dyshime se ka pasur përpjekje për të ndryshuar rezultatin e dështuar zgjedhor në këtë shtet federal në zgjedhjet presidenciale në vitin 2020. Ka edhe dhe dy procese të tjera kundër tij, ku bëhet fjalë për përhapje gënjeshtrash për manipulime zgjedhore për të qëndruar në pushtet, si edhe për ruajtjen e dokumenteve sekrete qeveritare pas largimit nga Shtëpia e Bardhë.

A mund të kandidojë Trump në rast të dënimit?

Po. Pavarësisht si përfundojnë proceset gjyqësore kundër tij, Trump do të mund të kandidojë për postin e presidentit- Kushtetuta amerikane vendos tre kërkesa për personat që e synojnë këtë post: Ata duhet të jenë qytetarë të lindur në Shtetet e Bashkuara dhe të paktën 35 vjeç. Dhe të paktën duhet të kenë jetuar 14 vjet nëSHBA. Askund nuk thuhet, se një kriminel i dënuar nuk mund të kandidojë apo të bëhet president.

A mundet Trump të diskualifikohet në bazë të kushtetutës amerikane, neni 14?

Paragrafi 3 i nenit shtesë 14 të kushtetutës amerikane, thotë, se personat që “kanë marrë pjesë në një kryengritje apo rebelim”, pasi janë betuar për kushtetutën, janë të përjashtuar nga ushtrimi i “një detyrë civile apo ushtarake në Shtetet e Bashkuara”. Aktivistët që duan të shohin që ish-presidenti të diskualifikohet mbi këtë bazë përmendin sjelljen e Trumpit para sulmit ndaj Kapitolit më 6 janar 2021. Ata thonë, se gënjeshtrat e Trumpit, se demokratët i vodhën zgjedhjet, e nxitën turmën e djathtë të mësyjë Kapitolin. Për këtë arsye kjo konsiderohet sipas tyre, si pjesëmarrje në kryengritje.

Në një sërë shtetesh federale ka pasur përpjekje për të larguar Trumpin nga zgjedhjet paraprake mbi bazën e këtij neni shtesë. Në mars 2024, Gjykata Supreme e hodh poshtë kërkesën e Kolorados, duke deklaruar, se shtetet federale nuk kanë kompetencë për të përjashtuar personat nga kandidaturat për poste federale.

A mund të votojë Trump megjithë dënimin?

Me gjasë jo. Trump është i regjistruar si votues në Florida. Personat e dënuar nuk kanë të drejtë votimi aty. “Shumica e të dënuarve në Florida e rifitojnë të drejtën e votimit, pas e kanë kryer plotësisht dënimin e tyre”, shpjegon reporterja për çështjet politike e New York Times, Maggie Astor. Nëse Trump dënohet me kusht, atëherë sërish nuk mjafton koha për shlyerjen e dënimit që ai të rifitojë të drejtën e votës. Masa e dënimit do të jepet më 11 korrik, pak ditë më vonë fillon kongresi i emërimit të kandidatit tek republikanët.

Por nëse Trump do duhej të shkonte në burg, çfarë do të ndodhte?

Për këtë nuk ka një përgjigje të qartë. “Ne jemi shumë larg nga gjithçka që ka ndodhur më parë”, tha Erwin Chemerinsky, ekspert i kushtetutës në Universitetin e Kalifornisë në Berkeley për New York Times para procesit. “Ky do të ishte spekulim i pastër.” Parë nga ana ligjore, Trump do të kishte të drejtë për kandidaturën e tij, edhe nëse ndodhet në burg. Por një president që votohet, në një kohë që është në burg, do të ishte një sfidë logjistike. Repoterja Astor, spekulon, se Trump mund të kërkojë lirimin “me arsyetimin, se burgosja e tij do ta pengonte që të përmbushte detyrimet e tij kushtetuese si president.” Por gjithçka është spekulative, kjo nuk ka ndodhur më parë, dhe nuk është e lehtë të bëhen parashikimet./DW