Zëvendësndihmësja e sekretarit amerikan të Shtetit në Byronë për Demokraci, të Drejta të Njeriut dhe Punë, Nicole Chulick, tha se është e rëndësishme që Kosova të bashkëpunojë me partnerët e saj për të forcuar kandidaturën për anëtarësim në të gjitha institucionet euroatlantike, ashtu si edhe në Këshillin e Evropës.

Chulick i bëri komentet të martën, në një takim me një grup gazetarësh në Ambasadën e Shteteve të Bashkuara në Prishtinë.

Ajo përsëriti se vizion i SHBA-së për Kosovën është që ajo të jetë pjesë e institucioneve euroatlantike.

“Ne i bëjmë thirrje Kosovës që t’i dëgjojë këshillat e partnerëve të saj më të afërt, në mënyrë që të garantojë një rezultat pozitiv kur del në një votim”, tha Chulick.
Gjatë vizitës në Kosovë, Chulick u takua me presidenten e vendit, Vjosa Osmani, dhe me kryeministrin Albin Kurti

Ajo tha se u ka shprehur atyre disa shqetësime të partnerëve evropianë në lidhje me Asociacionin e komunave me shumicë serbe dhe me rregulloren e Bankës Qendrore të Kosovës, që e ndalon përdorimin e dinarit serb.

“Kosova duhet të vazhdojë të punojë në këto çështje, t’i adresojë ato dhe të ecë sërish përpara”, tha zyrtarja amerikane.

“Duke i ditur edhe përgjegjësitë që i ka Banka Qendrore e Kosovës, ne vazhdimisht i kemi shprehur shqetësimet tona për mënyrën e zbatimit [të rregullores]. Nuk kemi ndjerë se ajo e ka marrë në konsideratë mënyrën se si do t’i ndikojë komunitetet, sidomos komunitetin serb. Ndaj, jemi duke e vëzhguar situatën dhe jemi të shqetësuar”, shtoi Chulick.

Kosova është nën presion nga partnerët ndëkombëtarë për të themeluar Asociacionin e komunave me shumicë serbe, si dhe për të pezulluar rregulloren e BQK-së që e bën euron valutë të vetme për pagesa me para të gatshme.

Ndërkombëtarët kërkojnë më shumë kohë derisa komuniteti serb të përshtatet me praktikën e re, pasi ai, prej vitesh, ka pranuar pagesa të ndryshme në dinarë nga Serbia.

“Qeveria e Kosovës duhet të angazhohet më shumë me komunitetet”
Ambasadori i SHBA-së në Kosovë, Jeffrey Hovenier, i pranishëm gjithashtu në takimin me gazetarët, shprehu zhgënjimin e tij me aksionin e djeshëm të Policisë së Kosovës në veri të Kosovës, gjatë të cilit u mbyllën disa institucione financiare serbe.

Hovenier tha se ky veprim nuk ishte i koordinuar me partnerët ndërkombëtarë dhe, sipas tij, i përshkallëzon tensionet.

Ai kërkoi nga Qeveria e Kosovës angazhim konstruktiv në dialogun e lehtësuar nga Bashkimi Evropian, duke e cilësuar “si kanalin e duhur për zgjidhjen e çështjeve që kanë të bëjnë me normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë”.

Chulick, në anën tjetër, shtoi se një prej arsyeve përse gjendet në Kosovë, është për të treguar mbështetjen e SHBA-së për një Kosovë demokratike, të begatë dhe multietnike.

Ajo theksoi se është e rëndësishme që Qeveria të angazhohet në mënyrë më aktive me pjesëtarët e komuniteteve pakicë dhe t’i përfshijë ata në procesin e politikëbërjes.

“Kosova është shtëpi e shumë serbëve etnikë dhe ata meritojnë t’i mbajnë familjet dhe bizneset e tyre këtu”, tha Chulick.

Sipas saj, Qeveria e Kosovës duhet të punojë për të gjithë qytetarët e Kosovës, “pa marrë parasysh përkatësinë etnike apo dallimet e tyre”.

Chulick tha, po ashtu, se SHBA-së i vjen keq që Lista Serbe – partia më e madhe e serbëve në Kosovë – nuk mori pjesë në votimin për shkarkimin e kryetarëve shqiptarë në komunat me shumicë serbe në veri, më 21 prill.

“Ne do të donim që ata të përfitonin nga mjetet demokratike që i kanë në dispozicion”, tha ajo.

Chulick theksoi se SHBA-ja mbetet e shqetësuar nga trajtimi i pakicave në Kosovë dhe tha se do të vazhdojë të punojë në këtë çështje.

Sipas saj, një nga përfitimet e të qenët pjesë e Këshillit të Evropës do të ishte “respekti më i madh për qytetarët e pakicave dhe gjithashtu qasja në procese ndërkombëtare, përmes të cilave Kosova mund të adresojë çështje të tilla si: përfshirja e pakicave dhe pjesëmarrja e plotë në qeverinë dhe demokracinë e vendit të tyre – për shembull përmes Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut”.

Javën e kaluar, Kosova mbeti jashtë agjendës së Këshillit të Ministrave të Këshillit të Evropës – ku do të duhej të merrej vendimi përfundimtar për pranimin e saj – për faktin se nuk ndërmori hapa për ta çuar përpara çështjen e Asociacionit.

“Oportunistët politikë mund të përpiqen t’i shfrytëzojnë rrethanat ndërkombëtare në dobi të tyre”
E pyetur nëse druan se udhëheqësit nacionalistë në Ballkan do ta shfrytëzojnë vakumin politik ndërkombëtar, që rezulton nga zgjedhjet në BE-së dhe në SHBA, për ta komplikuar më tej situatën në terren, zyrtarja e Departamentit amerikan të Shtetit tha se “oportunistët politikë mund të përpiqen t’i shfrytëzojnë rrethanat ndërkombëtare në dobi të tyre në çdo kohë, por ne jemi vigjilentë ndaj atyre përpjekjeve, jo vetëm këtu në Kosovë, por në mbarë botën”.

“Është e rëndësishme për ne që të theksojmë se – janë interesa të sigurisë së SHBA-së dhe Evropës – ne mund të varemi nga partnerët tanë dhe ata mund të varen nga ne, pa marrë parasysh partinë politike apo lëvizjen. Ne do të vazhdojmë të kontribuojmë për një Ballkan Perëndimor më të qëndrueshëm, më të sigurt dhe më të begatë dhe ne do të vazhdojmë të punojmë në mbështetje të këtij qëllimi”, përfundoi Chulick./REL

Brenda një harku kohor prej vetëm njëzet ditësh, artileritë u vendosën në dy anët e kundërta të Kosovës. Më 19 prill, në terrenin e përkohshëm ushtarak “Pester”, ushtria serbe gjëmonte me artileri të rëndë dhe avionë luftarakë. Më pak se tre javë më vonë, më 10 maj, Forca e Sigurisë së Kosovës (FSK) dhe Forcat e Armatosura Shqiptare (FA) “u përgjigjën” me një stërvitje të përbashkët në bazën e Bizës në Shqipëri, duke përfshirë veprime të kombinuara të zjarrit të drejtpërdrejtë dhe të tërthortë nga armët e artilerisë dhe mjete luftarake. Analistët në Tiranë dhe Beograd i thanë Kosovo Online se çdo ushtri në botë duhet të stërvitet. Megjithatë, ata nuk kanë dyshim se secila prej këtyre ushtrimeve ka shërbyer edhe si mesazh diplomatik për palën tjetër.

Stërvitja ushtarake shumëditore  e cila përfshinte disa mijëra trupa me rreth 500 sisteme dhe pajisje komplekse luftarake të mbajtura afër Sjenicës, u pa nga Prishtina zyrtare si një provokim i qartë.

“Ata janë duke bërë stërvitje me drone luftarake kamikaze dhe vendndodhja e këtyre ushtrimeve është vetëm 30 kilometra nga kufiri i Kosovës dhe vetëm tre kilometra nga kufiri Serbi-Mali i Zi. Kjo tregon se Serbia është aktori kryesor i përpjekjeve destabilizuese në rajonin e Ballkanit Perëndimor”- tha kryeministri Albin Kurti.

Marko Savkoviç , këshilltar i lartë në Fondin ISAC, shpjegon se stërvitjet ushtarake nuk kanë të bëjnë vetëm me demonstrimin e fuqisë, por edhe me dërgimin e mesazheve të qarta politike. Ai shpjegoi se në aspektin praktik, stërvitjet ushtarake në Shqipëri dhe Serbi nuk mund të krahasohen, sepse ajo në Rrafshnaltën e Pesterit ishte shumë më komplekse, duke përfshirë degë dhe sisteme të shumta armatimi dhe pajisje ushtarake, përfshirë aviacionin. Megjithatë, shtoi ai, të dyja kanë një emërues të fshehtë, të përbashkët – dërgojnë mesazhe jo vetëm për rajonin, por për të gjithë aleatët, partnerët dhe rivalët e mundshëm.

Për analistin Roland Qafoku, këto dy stërvitje ushtarake kanë një ndryshim thelbësor. Ai theksoi se stërvitja e Ushtrisë Serbe në Pester mund të interpretohet si paralajmërim apo provokim, ndërsa stërvitjet e përbashkëta në Shqiperi ishin nën kontrollin e NATO-s dhe pjesë e një procesi normal të përbashkët stërvitor sepse, siç theksoi ai, bëhet fjalë për dy shtete, vetëm një popull.

Duke komentuar stërvitjet ushtarake të Ushtrisë Serbe, dhe ato ne Shqiperi, të zhvilluara në harkun kohor prej njëzet ditësh, Qafoku tha se një “rastësi” e tillë ngre shumë pikëpyetje.

“Një pyetje që ka shumë pikëpyetje. Kjo mund të kuptohet pasi stërvitja e ushtrisë serbe në kufirin me Kosovën mund të ishte paralajmërim, madje edhe provokim”- tha Qafoku dhe shtoi se stërvitja në bazën e Bizës nuk përbën rrezik potencial për askënd dhe nuk është zhvilluar në fshehtësi, sepse Shqipëria, si anëtare e NATO-s, është nën mbikëqyrje të vazhdueshme nga komanda e Aleancës në Bruksel, e cila ka informacion për çdo stërvitje të armatosur në territorin shqiptar.

Nga ana tjeter, analisti ushtarak Aleksandar Radiç, ofron një përgjigje të ndryshme.

Ai pohoi se stërvitja e fundit e përbashkët në Bizë duhet parë ekskluzivisht në kontekstin më të gjerë të projektit agresiv turk neo-osman që depërton në Ballkan. Sipas tij, qasja e Turqisë ndaj shitjeve të armëve disa vite më parë u nxit nga interesa komerciale, por tani është ekskluzivisht politike dhe theksoi se armatosja e Kosovës dhe e rajonit duhet parë edhe në një kontekst më të gjerë ku “rregullat e vjetra të lojës” po kthehen në skenë.

“Të gjithë po armatosen tani. Që kur forcat ruse kaluan kufirin në Ukrainë, bota ka ndryshuar. Shoqëritë po shkojnë drejt militarizimit dhe rregullat e vjetra të lojës po kthehen. Në këtë kontekst, të gjithë në Ballkan, përveç Bosnjës dhe Hercegovina, po blen armë dhe është e natyrshme të punohet për rritjen e gatishmërisë luftarake të ushtrisë” – Deklaroi Radiç dhe shtoi se është një pyetje e rëndësishme se si Serbia duhet t’i ndërtojë marrëdhëniet me Turqinë në një situatë kur Turqia tregon qartë se kë ka favoritë kryesorë në Ballkan.

“Armët që i janë dorëzuar FSK-së dhe Shqipërisë tregojnë se kush ka besimin e Ankarasë zyrtare” – theksoi Radiç.

Daniel Serwer, specialist në fushën e menaxhimit të konfliktit dhe vëzhgues i njohur i zhvillimeve politike në rajonin e Ballkanit Perëndimor, në një artikull të titulluar “Çfarë të bëhet me Asociacionin?”, ka thënë se nuk ka kuptim që Kosova të kushtëzohet me themelim të Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe, për t’u anëtarësuar në Këshillin e Evropës.

“Mendoj se presioni intensiv do ta bëjë Kosovën të marrë një statut të propozuar për Asociacionin. Por nuk ka kuptim të kushtëzojmë pranimin në Këshillin e Evropës me zbatimin e tij. Anëtarësimi në atë institucion do t’u jepte serbëve në Kosovë qasje në Gjykatën Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Kjo ofron një forum serioz për zgjidhjen e ankesave të pakicave etnike. Serbia, SHBA-ja dhe BE-ja duhet të mirëpresin interesin e Kosovës për t’u bashkuar me të”, ka shkruar Serwer

Sipas tij, përveç presionit ndaj Kosovës, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Evropian duhet t’i kujtojnë Serbisë obligimet e saj sipas marrëveshjes së 2013-ës, derisa ka shtuar se serbët duhet të rikthehen në institucionet e Kosovës dhe të marrin pjesë në zgjedhje.

“Beogradi duhet të përfundojë fushatën e tij kundër anëtarësimit të Kosovës në institucionet evropiane. Serbia duhet të dorëzojë terroristët e saj në Kosovë për gjykim, si dëshmi se Beogradi e pranon kornizën ligjore të Kosovës. Nuk kam asnjë dyshim, por se Prishtina do ta shikonte Asociacionin ndryshe nëse Beogradi do t’i përmbushte të gjitha këto kushte”, shtoi Serwer dhe ka potencuar se Beogradi ka dështuar të përmbushë pjesën e tij të marrëveshjes dhe se asnjëherë nuk ka hequr dorë nga përpjekjet për të bllokuar përparimin e Kosovës drejt BE-së, derisa ka theksuar se “kjo përfshin përpjekjet e fundit të Serbisë për të penguar anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Evropës”.

Situata në Kosovë është bërë jashtëzakonisht serioze dhe shqetësuese, me qeverinë dhe Kryeministrin Albin Kurti, i cili, duket se nuk ka një sens të qartë për të kuptuar situatën gjeopolitike dhe ka një dëshirë të duket interesant në procesin e dialogut duke kundërshtuar tre nënshkrimet e “perandorive” politike evropiane, duke e ditur fundin e dialogut.

Fenomeni “Wanna be” te një politikan ka një referencë të keqe sepse iu takon individëve politikanë si Albin Kurti që përpiqen të imitojnë apo të bëhen si politikanë të suksesshëm apo të njohur më shume se sa dija dhe sensi iu jep fuqisë së tyre.

Ata e bëjnë shpesh këtë veprim duke ditur që s’e kanë as fuqinë as njohjen, përvojën, kualifikimin, dijen dhe aftësinë për të qenë lider i madh.

Liderët “Wanna be” si Albini ndjekin sjelljet, stilin e politikanëve që admirojnë duke humbur sensin për kohën, vendin dhe realitetin. Krejt kjo bëhet për t’u admiruar në publik.

Me këtë mungesë sensi politik të qeverisë, rrezikon që bashkësia ndërkombëtare të heqë dorë nga mbrojtja e interesave të Kosovës duke e lënë atë në margjinat evropiane.

Bashkësia ndërkombëtare ka arritur të dërgojë në Hagë liderët e Kosovës, dhe ka bërë të pamundurën që t’i japë Albin Kurtit hapësirën politike që qeveria e tanishme pa pengesë dhe pa opozitë të zgjidh problemet e mbetura.

Gjermania, si udhëheqëse e gjithë këtij procesi, bashkë me ndihmën e administratës amerikane u dukën aq të paaftë sa të mos jenë në gjendje të zgjidhin çështjen e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe (ASMM).

Për më tepër, Kosova po izolohet gjithnjë e më shumë nga çdo institucion ndërkombëtar.

Gjermania, e cila ka qenë sponsorizuesi kryesor i Albin Kurtit, me pafuqinë e saj ndaj tij, e ka vendosur Kosovën në pozicionin më të keq të mundshëm qe nga viti 1999. Po ashtu Meloni, Macron dhe Scholz kanë vendosur firmën në letrën ku garantojnë që draft statuti s’ka lidhje me Republika Srpska apo çfarëdo që mund ta defunksionalizoje Kosovën.

Të verbuar nga lufta e brendshme, pushteti dhe opozita, Kosovën e marrin si të mirëqenë. Partnerët e Kosovës po ashtu janë shumë të zhgënjyer me mungesën e një qëndrimi të qartë nga opozita.

Në takime të mbyllura ata shprehin gatishmëri që ta zbatojnë Asociacionin, sipas propozimit evropian, ndërkaq në publik përdorin fjalor toksik dhe e sulmojnë statutin e propozuar.

Partnerët e Kosovës presin nga opozita qëndrim të qartë nëse duhet dërguar në Gjykatë Kushtetuese statutin e propozuar nga BE-ja.

Mungesa e një qëndrimi të qartë, sipas partnerëve të Kosovës, e ul kredibilitetin edhe të opozitës. Sipas tyre ndonjëherë krijohet përshtypja thuajse në Kosovë nuk ka fara partnerë kredibil.

Në një intervistë eskluzive për Albanian Post, një diplomat i lartë theksoi se Komuniteti Perëndimor nuk pret që Kosova të nxjerrë një dokument ligjor për krijimin e një asociacioni të tillë, siç sugjeron Ministrja e Jashtme, Donika Gërvalla dhe sqaroi se komunat e Kosovës, përfshirë ato me shumicë serbe, janë të lira të asociohen dhe qeveria ose çdo entitet tjetër nuk mund të pengojë ushtrimin e këtij të drejti të garantuar ligjërisht.

Diplomati theksoi se të 27 anëtarët e BE-së, plus SHBA-të dhe Mbretëria e Bashkuar, bien dakord që Statuti i Asociacionit, i propozuar nga QUINT, mundëson qe komunat të ushtrojnë kompetenca pa cenuar kornizën kushtetuese të Kosovës. Ai shpjegoi se Asociacioni do të krijohet në përputhje me Kartën Evropiane për Vetëqeverisjen Lokale dhe ligjin e Kosovës, duke mbikëqyrur zhvillimin ekonomik, shëndetësinë, arsimin dhe zhvillimin urban dhe rural……………

Profesori dhe analisti politik, Binak Maxharraj ka reaguar ndaj ndërkombëtarëve për mosanëtarësimin e Kosovës në KiE dhe tha se Kosova u hoq nga agjenda e Komitetit për punë të jashtme, për shkak të futjes së Asociacionit si kusht.

Profesori pohoi se Asociacionin per Kosoven eshte nje barrë e rëndë, një thikë pas shpine që në vitin 2013 dhe 2015 qe ia futën vetë liderët e Kosovës, duke ia lanë si kopil para derës qeverisë së Kurtit që të merret me të, duke shtuar se ata nuk e patën as guximin e as kurajon që të merren.

“Pse e futën Asociacionin në marrëveshjen e 2013 kur për këtë nuk i nguti askush dhe të cilin mund ta refuzonin lirshëm sepse atëherë ishte vetem si kërkesë e Serbisë. Por këtë nuk e bënë, kurse Kosova ka 12 vite qe po ballafaqohet me ferrin ku i kanë renë mbi shpinë shumë emisar pro serb si: Borell, Lajçak, Grenell e sidomos me i zeshmi Escobar” – deklaroi Maxharraj dhe theksoi se, nuk ka dilema që tash 12 vite Asociacioni është bërë mollë sherri midis Kosoves dhe Serbisë.

“Sipas mendimit tim Asociacioni është një thikë me dy teha, ështe sulm mbi sovranitetin dhe integritetin e Kosovës” – theksoi analisti politik.

“Presioni i ndërkombëtarëve per asociacionin si kusht që Kosova të anëtarësohet në organizmat ndërkombëtarë siç është KiE është i papranushëm, aq më shumë kur Asociacioni nuk ka lidhje me kriteret për pranim në KiE, por i takon dialogut që po vazhdon prej 12 vitesh pa ndonjë sukses. Kosova, Asociacionin nuk duhet të kalojë edhe me kushtin qe të mos pranohet në KiE, nëse jo sot, bëhet nesër, kurse Asociacioni është thikë pas shpine për Kosovë e cila ngadale depërton deri në zemrën e saj”, potencoi profesori Binak Maxharraj.