41 vite lu’ftë dhe mbi 40.000 të vdekur, momenti historik kur Kurdët dorëzojnë ar’mët

Vendndodhja dhe ora e saktë e ceremonisë së PKK-së u mbajtën sekret për një kohë të gjatë. Pranë qytetit verior të Irakut, Sulaymaniyah, luftëtarët e parë të PKK-së nisën të dorëzojnë armët. Rreth 30 deri në 40 luftëtarë kanë qenë të parët, por kjo shifër nuk është zyrtare.

Në total, vlerësohet se ka më shumë se 2,000 luftëtarë të armatosur të PKK-së në veri të Irakut. Por me këto armë, ato nuk mund ta kërcënojnë më seriozisht shtetin turk, thotë Thomas Schmidinger, profesor i shkencave politike në Universitetin e Kurdistanit në Erbil, i cili i ka ndjekur aspiratat kurde për autonomi në të gjithë rajonin për vite me radhë.

“Duke pasur parasysh zhvillimin e teknologjisë ushtarake në vitet e fundit, veçanërisht me dronët – armët e PKK-së nuk përfaqësonin më mbrojtje të vërtetë”, shpjegon ai.

Kjo, së bashku me zhvillimin politik, është një nga arsyet për të hequr dorë nga lufta e armatosur. Partia e Punëtorëve të Kurdistanit (PKK) ka zhvilluar një luftë guerile kundër Turqisë që nga viti 1984, me shpresën se kurdët në Turqi do të fitojnë më shumë autonomi dhe të drejta.

Vlerësimet sugjerojnë se më shumë se 40,000 njerëz kanë vdekur në luftime gjatë dekadave. PKK-ja është e listuar si një organizatë terroriste në Turqi, si dhe në Bashkimin Evropian dhe Shtetet e Bashkuara.

Në maj, PKK njoftoi se do të braktiste luftën e saj të armatosur kundër shtetit turk dhe në vend të kësaj do të përqendrohej në dialogun politik. Udhëheqësi i PKK-së, Abdullah Öcalan, i cili ka vuajtur një dënim me burgim të përjetshëm për tradhti të lartë në një burg pranë Stambollit që nga viti 1999, e riafirmoi këtë në një mesazh video të transmetuar më 9 korrik.

“Ky është një kalim vullnetar nga lufta e armatosur në fazën e politikës demokratike. Kjo nuk është një disfatë, por duhet të konsiderohet një sukses historik”, thotë ai.

Politikanë nga partia turke prokurde DEM gjithashtu planifikojnë të marrin pjesë në ceremoninë në Irakun verior. “Ne do të dëshmojmë hapin e parë në këtë proces historik në Sulaymaniyah“, tha zëdhënësja e tyre, Ayşegül Doğan.

Kurdët po flasin për një moment historik, por nuk ka pasur asnjë përgjigje zyrtare nga shteti turk ndaj ofertës së paqes të PKK-së.

“Është një situatë e çuditshme. PKK-ja vendosi të shpërbëhej dhe të ndalonte luftën e armatosur, por lufta në fakt vazhdoi nga Turqia. Ditën kur u mor vendimi në Kongresin e 12-të të PKK-së, Turqia bombardoi luftëtarët e PKK-së dhe kjo në fakt vazhdon edhe sot e kësaj dite“, thotë Schmidinger.

Bombat për të cilat po flet ky shkencëtar nuk u hodhën në Turqinë juglindore, por në Irakun verior, ku PKK-ja po tërhiqej gjithnjë e më shumë, veçanërisht në malet e vështira për t’u arritur Qandil.

“Luftërat midis PKK-së dhe ushtrisë turke në vitet e fundit janë zhvilluar pothuajse ekskluzivisht në Irak, në zonat malore të Kurdistanit irakian. Forcat e armatosura të PKK-së në fakt u tërhoqën nga Turqia gjatë procesit të fundit të paqes“, shton Schmidinger.

Çfarë do të bëjë PKK-ja pasi të dorëzojë armët?

Nëse luftëtarët e PKK-së tani i dorëzojnë ose i shkatërrojnë armët e tyre, lind pyetja: çfarë do të bëjnë ata pas kësaj? A do të shpallë Turqia ndonjë lloj amnistie të përgjithshme dhe a do të kthehen ata dhe familjet e tyre në Turqi? Për momentin nuk ka diskutim për këtë.

Alternativa mund të jetë që ata të bashkohen me grupet e armatosura kurde në Siri ose të qëndrojnë në Irakun verior të sunduar nga kurdët.

Megjithatë, marrëdhëniet midis PKK-së dhe qeverisë autonome kurde në Erbil të Irakut janë gjithashtu të rënduara nga konfliktet.