Shkrime

Skandali i vërtetë i Celibashit

Nga Blendi Kajsiu

Spektakli i fundit politik që na ka dhuruar kreu i KQZ-së Celibashi na ka treguar edhe një herë atë që shumica dërrmuese e shqiptarëve tashmë e kanë të qartë: KQZ dhe procesi zgjedhor në përgjithësi duhet de-politizuar. Menxhimi i procesit zgjedhor nga aktorë dhe institucione të zgjedhur nga politikanët cënon rëndë besueshmërinë e këtyre institucioneve dhe mbyll skenën politike shqiptare.

Institucionet tona zgjedhore si KQZ-ja dhe komisionet zgjedhore janë ngritur mbi teorinë “hajduti kontrollon hajdutin”. E thënë ndryshe idea është që komisionerët e PS-së kontrollojnë ata të PD-së dhe ansjelltas. Për këtë arësye zgjedhjet menaxhohen nga përfaqësuesit dhe militantët e partive kryesore.

Problemi është se kjo filozofi ka dështuar. Nga njëra anë ajo eleminon mundësinë e daljes së partive të reja sepse hajdutët bëhen bashkë dhe vjedhin votat e aktorëve të rinj. Nga ana tjetër, sikurse na demonstroi Celibashi, KQZ-ja nuk ka fare besueshmëri sepse antarët e saj zgjidhen jo për profesionalitetin apo integritetin e tyre ligjor dhe administrativ por sipas oreksit politik të rradhës.

Aktorët politik nuk kanë fare interes që KQZ-ja të jetë e besueshme, sepse përndryshe nuk mund të denoncojnë vjedhjen e zgjedhjeve kur humbasin. Në rastin konkret Celibashi u zgjodh në krye të KQZ-së nga Sali Berisha (në vend të Ilir Rusmajlit). Edhe pse ishte po Berisha që 20 vite më parë (sa shpejt ikën koha!) e denonconte Celibashin si bandit, hajdut dhe manipulues votash (shiko https://tvklan.al/sali-berisha-akuzon-kreun-e-kqz-celibashi-per-manipulim-te-zgjedhjeve-15-nentor-2003/)

Ndaj nuk është cudi sot që Celibashi nuk ka besueshmëri as majtas, as djathtas dhe as në mes. Ai është vendosur në krye të KQZ-së pikërisht sepse ka shërbyer herë majtas dhe herë djathats sipas mandatit politik që ka marrë. Dhe ky nuk është problem i Celibashit si person por i llogjikës perverse të formësimit dhe funksionimit politik të KQZ-së.

Por skandali i sjelljes së Celibashit sot nuk është mos-regjistrimi i Berishës si kryetar i PD-së. Edhe vetë Berisha nuk ka asnjë inat real me Celibashin sepse e ka shumë të qartë se pas vendimit të Gjykatës së Apelit ai nuk e ndihmon dot. Edhe sikur KQZ-ja e Celibashit të regjistronte PD-në e Berishës ky vendim do rrëzohej menjëherë në Komisionin e Ankimimit dhe Sanksioneve – KAS (ku ironikisht ndodhet Rusmajli). Këtë realitet Berisha e di mirë dhe gradualisht po e kupton edhe brezi i ri i berishistëve që filloi të zemërohej seriozisht me Celibashin.

Skandali i aktrimit politik të Celibashit nuk qëndron as tek mohimi i regjistrimit të PD-së zyrtare. Edhe problemin e pjesmarrjes së PD-së zyrtare e zgjidh Komisioni i Ankimimit dhe Sanksioneve (KAS). Herët a vonë, si Berisha edhe PD-ja zyrtare do marrin pjesë në zgjedhje, ndaj nuk ka asnjë skandal real në këtë pikë.

Skandali i vërtetë i Celibashit ishte vendimi i tij për të mos regjistruar në zgjedhjet lokale forcën e re politke Lëvizja Bashkë dhe kandidatin e saj për kryetar të Bashkisë së Tiranës, Arlind Qorri, në kundërshtim me frymën e ligjit dhe me vetë precedentin e KQZ-së. Ky vendim u mbajt në fuqi edhe nga KAS (një tjetër institucion tejet i politizuar).

Sot Lëvizja Bashkë u pengua nga KQZ-ja e politizuar. Nesër kur të futet në zgjedhje votat e saj do vidhen nga bashkëpunimi i komisionerëve PS-PD-LSI. Dicka e tillë ndodhi në zgjedhjet parlamentare të vitit 2021 me Lëvizjen Vetvendosja. E njëjta gjë ka ndodhur më parë me partinë Fryma e Re Demokratike të Bamir Topit. Zhurma shurdhuese PS-PD, apo Rama-Berisha-Basha, shërben për të fshehur realitetin skandaloz të bashkëpunimit PS-PD-LSI në vjedhjen e votave të aktorëve të rinj politik.

Institucionet tona zgjedhore janë ndërtuar për të mbajtur dhe ricikluar në pushtet të njëtën klasë politike që kemi prej 30 vitesh. Sot KQZ-ja e Celibashit dhe komisionet zgjedhore partiake i shërbejnë klasës politike ekzistuese. Mosfutja e Lëvizjes Bashkë në zgjedhjet lokale është shembulli i fundit i këtij bllokimit të skenës sonë politike. Është një akt që lehtëson si pozitën edhe opozitën.

Mungesa e alternativave të reja së pari lehtëson ndjeshëm fitoren e socialistëve në Tiranë. Të gjitha sondazhet tregojnë se avantashi i Erjon Veliajt përballë kandidatit berishist Belind Këllici është i thellë dhe ka pak shanse të ngushtohet. Ndaj socialistët dhe Veliaj janë komod me një kandidat të opozitës qoftë vuliste, qoftë berishiste. Për të parën socialistët nuk shqetësohen se ka pak vota, për të dytën e kanë gati ligjërimin anti-berishist. Ndërkohë një kandidaturë alternative si Arlind Qorrri është e paparashikueshme si në ligjërim edhe në elektorat, sidomos po të kemi parasysh nivelet e larta të pakënaqësisë me qeverisjen socialiste.

Por edhe opozita aktuale, vuliste apo berishiste, është e qetë me mungesën e alternativave sepse përndryshe ajo humbet monopolin e opozitarizmit. Imagjinoni efektin politik të një kandidati të ri alternativ në Tiranë që edhe nëse nuk fiton merr më shumë vota se PD-ja e vulës, se LSI-ja apo se kandidati berishist. Ndaj Lëvizjen Bashkë dhe Arlind Qorrin nuk e do as PS-ja, as LSI-ja dhe as PD-ja! Nuk është aspak rastësi që gjykatësi që e zvarriti pa fund dhe në shkelje flagrante të ligjit regjistrimin e Lëvizjes Bashkë në Gjykatën e Tiranës është i famshmi Zhukri (që i dha vulën e PD-së Berishës).

Për të gjitha këto arësye edhe nëse Lëvizja Bashkë futet në zgjedhjet lokale nesër apo në zgjedhjet parlamentare pasnesër, komsionerët e PS, PD dhe LSI/LP do punojnë vrullshëm për vjedhjen e votave të saj. Institucionet tona elektorale janë ndërtuar për të penguar që në gjenezë lindjen e forcave të reja politike, herë duke penguar formalizimin e tyre, në gjykatë dhe KQZ, dhe herë duke u vjedhur votat nëpërmjet komisionerëve politik.

Janë këto institucione zgjedhore, së bashku me një sistem elektoral që penalizon aktorët e rinj politik, që riprodhojnë statu kuonë e shëmtuar politike ku ndodhemi. Kemi tashmë mbi dy dekada që vazhdojnë të merremi me Berishën, Metën, Ramën dhe Celibashin. Kemi një sistem politik që si alternativë ndaj qeverisjes së korruptuar dhe autoritare Rama na ofron shpëtimtarin anti-korrupsion Ilir Meta dhe si shpëtimtarin e demokracisë Sali Berishën.

Në këto kushte, ndërtimi i institucioneve zgjedhore të depolitizuara është një nga ndryshimet e domosdoshme (ndonëse jo të mjaftueshme) për të hapur dhe ajrosur skenen tonë politike. Ka plot shembuj në botën në zhvillim (stadi ku ndodhet Shqipëria) ku zgjedhjet menaxhohen shumë mirë dhe qetë nga qytetarët e thjeshtë që zgjidhen me short. Nuk është aspak e nevojëshme, dhe aq më pak e dobishme, që zgjedhjet të menaxhohen nga militantët partiak.

Ashtu sikurse ka plot shembuj në botën në zhvillim të institucioneve zgjedhore si KQZ që nuk janë aspak politike por pjesë e administratës publike, ku antarët zgjidhen me konkurs publik, të hapur dhe transparent. Si të tilla ato funskionojnë mjaft mirë, me efikasitet dhe kanë besueshmëri të lartë në elektorat.

Natyrisht lexuesit skeptik me të drejtë do më thonë që dicka e tillë është e pamundur në Shqipëri me korrupsiuonin, krimin dhe drogën që na ka mbytur. Ndaj i ofroj si shembull rastin e Kolumbisë ku jetoj, dhe politikën e së cilës e studjoj prej vitesh, ku komisionerët zgjidhen me short nga qytetaria për të bërë punën e komisionerit në ditën e zgjedhjeve (është detyrim ligjor) dhe ku KQZ-ja është një institución teknik i administratës publike me besueshmëri të lartë në publik.

Në Kolumbinë që ne aq shumë e paragjykojmë rezultati i zgjedhjeve të përgjithëshme (presidenciale) zbardhet brenda ditës dhe pa kontestime nga palët. Flasim për një vend me 50 milion banorë dhe 1 100 000 kilometra katrorë (Shqipëria është 28 mijë kilometra katrorë). Ndërkohë klasa dhe skena politike kolombiane është rigjeneruar vazhdimisht në 30 vitet e fundit, sa majtas edhe djathtas, sepse aty dalin vazhdimisht parti dhe aktorë të rinj politik. Është një vend që përballet me shumë nga problemet tona që nga droga deri te krimi i organizuar dhe përtej.

Ndaj duhet të kuptojmë se sistemi dhe institucionet tona zgjedhore nuk janë aspak produkt i “realiteti shqiptar” por i vullnetit të klasës sonë politike për tu ricikluar pambarimisht. Ndaj nëse duam realisht ta shpëtojmë dhe rinovojmë demokracinë tonë, në mënyrë që në 20 vitet ardhëshme mos të debatojmë përsëri për Ramën, Metën, Berishën dhe Celibashin, duhet të fillojmë të kërkojmë ndërtimin e institucioneve që i japin dhe nuk i marrin frymën demokracis sonë. Le të fillojmë me depolitizimin KQZ-së dhe komisioneve zgjedhore!

Shkrime

Sebastian Zonja: Llafet e Ramës dhe projektet e Vuçiçit

Një shpjegim i shkurtër për vizitën e liderit kinez Shi Xhinping në Hungari dhe Serbi:

Një ndër projektet e mëdha që po financon Kina është Rruga e Mëndafshit. Duke ndërtuar hekurudha, porte dhe autostrada, gjiganti aziatik synon të vijë në zemër të tregut të madh evropian, Berlinit. Një nga rrugët në këtë pjesën tonë të Evropës është me anë të Danubit. Rruga ujore Danub -Moravë – Vardar – Deti Egje faktorizon Serbinë dhe Hungarinë, sepse të dy nuk kanë dalje në det.

Serbët e kanë si projekt gati. Ndërtimi i rrugës ujore të lundrueshme nga Danubi në Selanik konkuron me itinerarin Danub, Deti i Zi deri në detin Egje, teksa transporti lumor ka më shumë përparësi ndaj atij hekurudhor dhe rrugor, sepse ul kostot dhe ka avantazhe të mëdha në ngarkim dhe shkarkim, magazinim dhe mirëmbajtje të llojeve të ndryshme të mallrave si dhe sigurinë e tyre në tranzit. Po të lidhet me rrjetin evropian të kanaleve ujore dhe arterien Rin – Main – Danub, kanali Moravë – Vardar do të sjellë faktorizim të Serbisë dhe Hungarisë si dhe rritje të madhe të përfitimit ekonomik të Evropës Lindore dhe Perëndimore me fokus Greqinë, Serbinë dhe Hungarinë.

Nëse do të kishte sadopak strategji, qeveria shqiptare do të kishte përfunduar ndërtimin e Korridorit 8, autostradës dhe hekurudhës deri më Nish dhe portin e madh të Durrësit. Të gjitha këto janë konform strategjisë evropiane dhe amerikane që e cilësojnë Kinën kundërshtar tregtar. Faktorizimi i portit të Durrësit vjen si konkurencë me portin e Pireut në Greqi që kanë blerë kinezët. Me anë të autostradës dhe hekurudhës deri më Nish dhe më tej, çelësin në dorë për tregtinë ballkanike do të kishte Tirana, ndaj Serbia dhe Hungaria do detyroheshin të dilnin nga Durrësi, jo nga Greqia. Vendi ynë do të fitonte peshë të re gjeostrategjike në rajon. Kroacia, strategjikisht është pro një projekti të këtillë. BE-ja po ashtu. Amerikanët kanë dhënë sinjale pozitive. Ndërkohë, të gjitha këto mbeten në letër sepse kemi pasur kryeministër Sali Berishën dhe sot kemi Edi Ramën.

Shkrime

Valvula e sigurisë për Kosovën, nga Shqiprim Pula

Dikur e drejta zakonore i njihte dhe konsideronte sjelljet e shteteve si doktrinë, siç i njeh edhe e drejta ndërkombëtare publike sot. Doktrinat, kryesisht u zhvilluan nga e drejta ndërkombëtare zakonore.

Nisur nga praktika e doktrinat shtetërore, janë krijuar parimet fundamentale si ‘Pacta Sunt Servanda’ që nënkupton se marrëveshjet duhet të respektohen si ligj për palët, dhe ‘Rebus Sic Stantibus’ që nënkupton se marrëveshjet mund të pezullohen, anulohen, përfundohen apo tërhiqen prej saj. Këtë parim, si valvulë sigurie, e njeh edhe Konventa e Vjenës mbi Marrëveshjet-Traktatet, e 1969.

Padyshim, të aplikuarit e ‘Rebus Sic Stantibus’ si valvulë sigurie, paraqet një kuptim kompleks, por thirrja në argumentim ligjor dhe pragmatik politik, me konsideratë duhet edhe për Kosovën.

Si doktrinë e hershme qysh nga e drejta zakonore, shteteve për një marrëveshje apo traktat, u njihet e drejta që për shkak të ndryshimeve e rrethanave politike rrënjësisht të ndryshme nga ato të momentit të lidhjes së marrëveshjes, shteti ka të drejtë t’a pezulloj, anuloj, përfundoj apo të tërhiqet prej saj. Pra, u mundëson shteteve si palë nëshkruese, një përjashtim të drejtë për t’i ndihmuar në rirregullim të detyrimeve ligjore për shkak të ngjarjeve të shpeshta apo të rënda, që e bëjnë vazhdimin e respektimit të marrëveshjes edhe të padrejtë juridikisht e politikisht.

Doktrina ‘Rebus Sic Stantibus’ si valvulë sigurie, është e pranuar si shmangie apo si mosrespektim, nga parimi i përgjithshëm ‘Pacta Sunt Servanda’; mbase të kuptuarit e marrëdhënies ndërmjet këtyre dy doktrinave është gurthemeli i zgjidhjes së marrëveshjeve apo traktateve në marrëdhëniet ndërkombëtare, duke përcaktuar se shtetet kanë arritur dakordësi për marrëveshje të tyre për të promovuar stabilitet dhe besueshmëri me detyrime ligjore, e në veçanti, kur palët janë shtete fqinje sikurse në rastin e Kosovës dhe Serbisë. Doktrina ‘Rebus Sic Stantibus’ i mundëson Kuvendit Republikan që për shkak të ngjarjeve të rënda e të përsëritura politike, e edhe të agresionit ushtarak nga ana e Serbisë, t’a ndryshoj rrënjësisht thelbin e marrëveshjes (ve) duke vendos interesa të pabarabartë dhe të dëmshme, si zhvillime shkatëruese të rregullimit shtetëror dhe unitar të Republikës së Kosovës. Andaj, thirrja në pretendimin ligjor e politik të jetësimit të kësaj valvulë sigurie, është për domosdoshmërinë e frymës së drejtësisë.

Në kontekstin e marrëdhënieve ndërkombëtare mund t’i referohemi përcaktimeve të së drejtës zakonore dhe ndërkombëtare publike mbi detyrimet e zbatimit dhe të drejtën mbi pezullimin, anulimin, përfundimin apo tërheqjen nga marrëveshja me argumentimin se nuk jemi të detyruar t’a zbatojmë marrëveshjen (19 Prill, 2013) duke e shfuqizuar pjesërisht apo në tërrësinë e saj; dhe dakordimin e shprehur publik për marrëveshje (27 Shkurt, 2023) sepse, mungojnë pritshmëritë fillestare dhe se rrënjësisht janë transformuar rrethanat politike e të sigurisë, për t’i vënë theksin fushatës kundër njohjeve dhe anëtarësimeve të Kosovës në organizma ndërkombëtar; tek rëmbimi i dy zyrtarëve policor në Komunën e Podujevës nga xhandarmëria e Serbisë, e mëpas rëmbimi i tre zyrtarëve policor kufitar patrollues në Komunën e Leposaviçit; e duke kulmuar me agresion ushtarak Serb më 24 Shtator, 2023 kundër rendit kushtetues dhe integritetit territorial të Republikës së Kosovës; të krijuara nga pala Serbe si rrethana të paparashikuara nga pala e Kosovës, rrethana këto, thelbësisht të ndryshme nga koha kur është lidhur marrëveshja. Prandaj, mbi këto premisa, deklarimi i mëtejmë për zbatim të marrëveshjes (ve) është bërë i rënduar, i vështirë edhe i rrezikshëm, me naracionin “normalizim marrëdhëniesh”.

Doktrina ‘Rebus Sic Stantibus’ ka një hershmëri prej shekujsh tek traditat ligjore, që ka përcaktuar histori në marrëdhëniet ndërkombëtare e deri tek vendime arbitrazhi që e kanë njohur e zbatuar këtë doktrinë si ligj zakonor. Madje sot, kjo doktrinë është pjesë e shumë jurisdiksioneve të shteteve ndërlidhur me të drejtën ndërkombëtare publike, civile e kontraktuale. Kështu që, duke i konsideruar si të përmbushura kriteret e ‘Rebus Sic Stantibus’, mund t’a rishikojmë marrëveshjen apo t’a shfuqizojmë si detyrim të një anëshëm, që i kërkohet shtetit të Kosovës.

Të panumërta kanë qenë rastet që janë studiuar në marrëdhëniet ndërkombëtare që është shfrytëzuar kjo doktrinë e së drejtë ndërkombëtare, disa si në vijim; shtete të Amerikës Latine janë tërhequr nga disa marrëveshje përgjatë viteve 1930 si rezultat e Depresionit të Madh në ShBA;, tërheqja nga disa marrëveshje nga ana e Norvegjisë dhe Suedisë si rezultat i transformimeve politike nga Lufta e Parë Botërore;, shfuqizimi dhe tërheqja e Gjermanisë nga detyrime të Traktati i Versajës pas Luftës së Parë Botërore;, marrëveshja e Londrës e 1915 për pavarësinë e Armenisë u pezullua dhe shfuqizua me marrëveshjen e Lozanës;, apo marrëveshja Clayton – Bulwer e 1919 ndërmjet ShBA dhe Mbretëri e Bashkuar u shfuqizua duke u thirrur në ‘Rebus Sic Stantibus’.

Republika e Kosovës u ftua të filloj një proces dialogu që në Mars 2011 dhe më 19 Prill, 2013 në Bruksel u nënshkrua dokumenti prej pesëmbëdhjetë (15) pikash, gjashtë (6) prej tyre, për Bashkësinë e Komunave Serbe (“zajednicën”) e cila në tregun politik vendor, u shit si ‘marrëveshje ndërkombëtare’ mbi arsyen se Prishtina politike, përkatësisht qeveria atëherë, kishte nxjerr vendim (Ref; Nr.1/126) e në po të njëjtën ditë është votuar një rezolutë (Ref; Nr.04-R-10) me shumicë votash në Kuvendin Republikan si mbështetje të kësaj ‘marrëveshje’ dhe më pas më 27 Qershor, 2013 Kuvendi Republikan miraton Ligj (Ref; Nr. 04/L-199) mbi Ratifikimin e Marrëveshjes Ndërkombëtare për Normalizimin e Marrëdhënieve Kosovë – Serbi; që do të krijonin obligime shtetërore për Kosovën, veprime këto të njëanëshme, pra, vetëm nga pala jonë, duke i shkelur kështu postulatet fundamentale mbi marrëveshjet ndërkombëtare që kanë të bëjnë me tekst identik dhe veprime procedurale analoge ndërmjet shteteve si palë nënshkruese; e poashtu, njëra palë nuk mundet njëanshëm të mungoj apo shtoj ndonjë klausolë. Prandaj dhe, Prishtina politike përkatësisht Kuvendi Republikan t’a zbatoj ‘Rebus Sic Stantibus’ si praktikë ligjore, për t’i shpëtuar detyrimeve të ligjit në fuqi.

Dialogimi me naracionin “normalizim marrëdhëniesh” është bërë edhe më i rënduar, edhe më i vështirë edhe më i rrezikshëm, sepse pa një Serbi të normalizuar NUK ka normalizim të marrëdhënieve Kosovë – Serbi, e pa Serbi të normalizuar NUK ka as paqe e siguri të rajonit.

Çfarë i duhet këtij procesi për një paqe të përhershme dhe fqinjësi, përmes emisarëve të rrinjë për këtë proces është të transformohet konteksti i dialogut që do të shpiente në një marrëveshje paqeje sikurse ai ndërmjet Sllovenisë e Jugosllavisë (Serbisë) i arritur në Korrik 1991 në Brijone, apo ai ndërmjet Kroacisë dhe Jugosllavisë (Serbisë) i arritur në Gusht 1996 që do të garantonte njohjen e ndërsjelltë (të paktën përfaqësim diplomatik në nivel ambasadash), kthimin e të pagjeturve, dëmet e luftës dhe dëmshpërblimin e viktimave të luftës, për të arritur normalizimin e marrëdhënieve si dy shtete fqinje.

Shkrime

Analizë: A po e humb Perëndimi betejën me Kinën për zemrën e Serbisë?

Vizita e presidentit kinez Xi Jinping në Serbi këtë javë nxorri në rrugë një numër të madh njerëzish që mbanin flamujt serbë dhe kinezë dhe thekson miqësinë e “çeliktë” të të dy vendeve. Në Perëndim, kjo ngriti shumë pikëpyetje për rolin e ardhshëm të Serbisë në Evropë.

Analistët thonë se ky ishte pikërisht qëllimi. Në një kohë rivaliteti global midis Pekinit dhe Uashingtonit, mesazhet që Presidenti Xi dha në Beograd dukeshin se synonin një audiencë shumë më të gjerë.

Presidenti Xi dhe presidenti serb Aleksandar Vuçiç nënshkruan një sërë marrëveshjesh dypalëshe të mërkurën. Ato u nënshkruan në 25 vjetorin e bombardimit të NATO-s ndaj ambasadës Kineze në Beograd në vitin 1999 për të ndaluar spastrimin etnik të shqiptarëve në Kosovë. Shtetet e Bashkuara kërkuan falje për këtë veprim, duke e quajtur atë “një gabim”.

David Shullman, ekspert mbi Kinën në Këshillin Atlantik me bazë në Uashington, i tha Zërit të Amerikës se mbërritja e Presidentit Xi në Beograd në këtë përvjetor kishte për qëllim dërgimin e një mesazhi më të gjerë në kontekstin e luftës në Ukrainë: se Kina nuk është një “nxitëse e luftës” si Shtetet e Bashkuara dhe NATO-ja.

Mesazhet kineze, tha zoti Shullman, “përsërisin mesazhet e Rusisë për luftën në Ukrainë, se nuk duhet fajësuar Rusia, por Shtetet e Bashkuara dhe NATO-ja për ‘ndezjen e flakëve’ të luftës, për vazhdimin e mbështetjes për ukrainasit dhe se Kina është ajo që nxit paqen dhe stabilitetin.

“Ekziston një bindje në sistemin kinez se kjo është një pikë me rëndësi që lidh Kinën dhe Serbinë. Kjo përshtatet edhe me mesazhin që Kina ka dhënë për NATO-n dhe Shtetet e Bashkuara”.

Presidenti i Kinës iu referua bombardimit të ambasadës kineze në një shkrim të tij të martën të botuar në gazetën pro-qeveritare të Serbisë Politika: “Populli i Kinës e vlerëson paqen, por ata kurrë nuk do të lejojnë që një tragjedi e tillë historike të ndodhë përsëri”, shkroi ai.

Paul McCarthy, drejtor për Evropën në Institutin Ndërkombëtar Republikan në Uashington, bie dakord se koha e vizitës së Presidentit Xi nuk ishte një rastësi.

“Unë mendoj se e gjithë vizita e Presidentit Xi në Evropë u organizua rreth 25 vjetorit të bombardimeve të NATO-s”, thotë ai. “Kjo ishte një mundësi e rëndësishme që kinezët të mos e humbisnin dhe që thekson pozicionin e Serbisë dhe mosmarrëveshjen strategjike me Perëndimin prej 25 vjetësh.

Presidentët Xi dhe Vuçiç nënshkruan një deklaratë për “të ardhmen e përbashkët” të të dy vendeve, të cilën presidenti serb e përshkroi si një nivel mbi Partneritetin Strategjik Gjithëpërfshirës për të cilën të dy vendet ranë dakord në vitin 2016.

Sipas analistit të Këshillit Atlantik, Shullman – Presidenti Xi ka përdorur shpesh fjalinë “e ardhmja e përbashkët” për të treguar se ai dëshiron një ekuilibër të ri të fuqisë në botë.

“Historia e kësaj të ardhmeje të përbashkët është se Kina dëshiron të krijojë një rend global që është më pak i udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara, që është shumëpolar, një rend ndërkombëtar më ‘demokratik’ – siç shprehen kinezët”, tha ai.

“Në thelb, është një rend botëror që nuk udhëhiqet më nga Shtetet e Bashkuara dhe në të cilin Kina luan një rol më domethënës”, thotë zoti Shullman.

Ai shton: “Fakti që flitet për Serbinë si vendi i parë evropian që do të jetë pjesë e këtij komuniteti dhe ‘të ardhmen e përbashkët’, kjo tregon se për udhëheqësit kinezë, veçanërisht Presidentin Xi, Serbia ka një rëndësi të madhe … si partner ekonomik dhe si një vend kandidat për në BE”.

Për më tepër, vizita e Presidentit Xi në Serbi i tregoi Uashingtonit se Kina ka partnerë të besueshëm në Evropë dhe se Shtetet e Bashkuara “nuk do të jenë në gjendje ta mbajnë Evropën në tërësi në anën e saj”.

Kina zotëron miniera dhe fabrika në të gjithë Serbinë dhe ka ofruar financime me vlerë prej miliarda dollarësh për rrugë, ura dhe objekte të ndryshme, duke u bërë partneri kryesor i Serbisë në zhvillimin e infrastrukturës shumë të nevojshme.

Megjithatë, disa ekspertë thonë se e ardhmja e bashkëpunimit midis Beogradit dhe Pekinit është e pasigurt, duke pasur parasysh marrëdhëniet e ndërlikuara midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës.

Vuk Vuksanoviç, studiues në Qendrën e Beogradit për Politikat e Sigurisë, i tha Zërit të Amerikës se zgjerimi i bashkëpunimit midis Serbisë dhe Kinës nga një partneritet strategjik në nivelin e “ndërtimit të një komuniteti të Serbisë dhe Kinës me një të ardhme të përbashkët” është pak më shumë se një lojë diplomatike që i përshtatet të dyja qeverive momentalisht.

Ai shtoi se marrëdhënia e ardhshme varet shumë më tepër nga Pekini sesa nga Beogradi.

“Marrëveshja e mëparshme e partneritetit strategjik ishte një deklaratë e përbashkët e vitit 2009 që kishte retorikë të ngrohtë, por në fakt nuk solli ndonjë transformim monumental të marrëdhënieve”, tha ai.

“Kështu ishte deri në kohën kur Kina tregoi interes më të madh për Ballkanin për shkak të Iniciativës “Një brez, një rrugë”, një strategji masive e zhvillimit të infrastrukturës globale e udhëhequr nga Kina. Unë mendoj se pyetja kryesore për Shtetet e Bashkuara do të jetë nëse ky bashkëpunim do të përfshijë ndonjë projekt madhor në fushën e mbrojtjes dhe teknologjisë së lartë”.

Zoti McCarthy nga Instituti Republikan Ndërkombëtar thotë se është e paqartë se si marrëveshjet midis Serbisë dhe Kinës dhe planet për një “të ardhme të përbashkët” do të ndikojnë në marrëdhëniet e Serbisë me Perëndimin.

Megjithatë, vë në dukje ai, një marrëveshje e tregtisë së lirë midis Kinës dhe Serbisë që hyn në fuqi në korrik “e kthen Serbinë më shumë drejt Lindjes”, duke ngritur pyetjen se “sa serioze është Serbia në rrugën e saj evropiane”.

Ai shton se “nga këndvështrimi i Uashingtonit, ata mund të ndihen sikur po humbasin betejën për zemrën e Serbisë”.

Shkrime

Inceneratori i Gent Sejkos në Bankën e Shqipërisë dhe opozita që si rruhet fare

Nga Klodian Tomorri

Shikoni ca vendi eshte ky.

Cohen dy mashtrues, me historik problematik te faktuar dhe marrin nje licence ne Banken e Shqiperise. Me kete licencen ngrene nje skeme kombetare mashtrimi.

Skema eshte njesoj si inceneratori, identik. Beri qeveria, incenerator? Beri dhe Banka e Shqiperise inceneratorin e vet. Por me nje ndryshim. Ai i qeverise vidhte leket e buxhetit. Ky inceneratori i Bankes se Shqiperise, vjedh direkt leket dhe pronat e qytetareve.

Nejse. Fillojne mediat te nxjerrin detajet e para te mashtrimit. Dalin raste, qe njerezit kane marre vetem 1 milione leke kredi dhe kane perfunduar me 20 mije euro borxh. Opozita hic.

Publikohen raste me kartela te tjetersuara pronesie. Opozita prape hic.

Dalin shifrat qe skema ka prekur 100 mije qytetare. Opozita prape nuk degjon.

Ngaqe ujrat e zeza jane bere kavalete, institucionet fillojne ping pongun per t’i ngecur fajin njera tjetres. Ministria e Drejtesise i thote Bankes se Shqiperise nderhyr ti se po behet masaker. Banka e Shqiperise thote, une vetem licencoj, bej rregulla dhe mbikqyr, por nuk kam pergjegjesi kur ata qe licencoj une vjedhin.

Zakonisht keta, keto lloj prapesirash i fshehin. Fakti qe po mundohen ti ngecin fajin njeri tjetrit tani do te thote se zarari i bere eshte shume i madh. Por opozita prape nuk do t’ia dije hic.

Tani, shkon ministri i drejtesise ne Parlament. E dini kush e ngre problemin e skemes se mashtrimit? Damian Gjiknuri.

Nje deputet i maxhorances, i cili e di qe skema ka prekur dhe qytetaret e zones se vete elektorale. Ndersa opozites nuk i rruhet fare. Po fare.

Hajde shpjegoje ti tani ca lloj vendi eshte ketu.

Ne 100 mije veta te prekur, mos te tentosh te marresh asnje vote!!!! Varja qe te mbrosh miletin se kjo eshte bere luks. Por bej lufte te marresh dy vota te pakten.

Shkrime

Argatët shqipfolës të Kremlinit gjejnë strehim politik tek kolibja e Mickovskit

Nga Azgan Haklaj

Zgjedhjet në Maqedoninë e Veriut mbaruan për sivjet.
E theksoj “për sivjet” pasi që ky shtet me këtë tablo post-elektorale, me retorikën anti-europiane dhe anti shqiptare që ka shoqërusr dhe pritet të materializohet nga fituesi VRMO, nuk mund të ketë stabilitet.
Gjithsesi nuk është fokusi im analiza e detajuar e zgjedhjeve por thjesht ç’farë
humbi e ç’farë “fitoi” faktori shqiptar atje si dhe influencat anti europiane pro ruso-sllave që prevaluan dhe rreziku i intensifikimit të
tyre rajonal.
Partia e parë shqiptare BDI dhe koalicioni proeuropian multietnik i udhëhequr nga Ali Ahmeti i kishte të hapura pa kamuflim synimet e veta-avancim i të drejtave të shqiptarëve dhe pakicave sipas standarteve më të përparuara euroatlantike:
Integrim i Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Europian duke mundësuar paraprakisht ndryshimet e domosdoshme kushtetuese.
Barrikadë ndaj influences ruse në Maqedoninë e Veriut e në rajon si një faktor destabilizues që kryesisht synonte faktorin shqiptar si kombi më pro-europian dhe proamerikan.
Këto nuk ishin slogane të Ali Ahmetit por vetë rruga e tij ngulmuese e rezultative e provuar në 23 vite.
Natyrisht që reaksioni ndaj tij dhe principeve që përçoi ishte i egër nga VMRO dhe nacionalizmi primitiv maqedon.
Por çuditërisht kësaj rruge të mbrapshtë ju bashkua dhe opozita shqiptare “VLEN”.
Shansi që Ali Ahmeti ju propozoi për një kandidat të përbashkët presidencial u kundërshtua prej tyre biles arritet deri aty sa ti sigurojnën kandidates së VRMO-së censusin për tu zgjedhur në raundin e dytë duke përfituar mbështetjen e VMRO-së në disa vende për të marrë mandatet e fundit.
Mjafton të shohësh rezultatet në Tetovë për presidenten dhe votat parlamentare dhe krijon bindjen e menjëhershme.
Koeit anti shqiptar e antiperëndimor fatkeqësisht ju bashkua paradoksalisht dhe Albin Kurti.
Ndonëse Glauk Konjufca, numri 2 i VV e quajti votën pro VMRO-së një votë anti shqiptare Albin Kurti haptasi doli kundër kursit pro shqiptar, proeuropian e proamerikan.
Pasojat e këtij intervenimi do ti vuajë e po i vuan Kosova.
Nuk ngelen prapa në suportin për nacionalizmim maqedon edhe Ilir Meta dhe kori i korruptuar anti amerikan në Tiranë të cilit akoma pa dalë rezultati zyrtar ju bashkua edhe Sali Berisha nga bunkeri i tij non grata.
E parë në tërësinë e saj kjo tablo në Maqedoninë e Veriut e në rajon duke mos neglizhuar situatën jo stabile në Mal të Zi deshmon mjerisht për një influencë në rritje të Rusisë dhe sateliteve të saj në rajon duke synuar ta rikthejnë në vatër krize për të zbehur luftën barbare dhe krimet humane në Ukrainë.
Koalicioni “VLEN” po deshmon se jo vetëm nuk vlen aspak por synimi i tyre është okult dhe për pushtet pa përfillur asnjë princip që përmirëson jetën e shqiptarëve dhe qëndrueshmërinë e integrimin e Maqedonisë së Veriut.
Jam i sigurt se kësaj situate SHBA dhe BE do ti dalin përballë me masa dhe refleksion të thellë pasi rrezikohen gjerësisht interesat gjeostrategjike -euratlantike në rajon e me gjerë.
Parashikimet e liderit absolut të shqiptareve në Maqedoni të Veriut Ali Ahmeti ishin të sakta.
Ndaj koalicioni europian që ai udhëheq nuk është thjesht slogan por sintezë e realitetit të rezikshëm.
Sa për të drejtat e shqiptarëve si ato humane dhe shtetërore askush si BDI e Ali Ahmeti nuk do mundet ti ruajë e avancojë.
Jo vetëm formula Badinter e Marreveshja e Ohrit mbi të cilat qëndron shteti i Maqedonisë së Veriut, por asnjë formulë tjetër e stisur nuk mund të sigurojë stabilitet e integrim pa pjesëmarrjen e faktorit të parë shqiptar dhe i dyti në rang vendi.
Gjithçka tjetër është utopi dhe verbëri politike për poste dhe karrike.
Histerizmi anti-shqiptar, anti europian, anti amerikan që fatkeqësisht përfaqësohet nga shqipfolës mëkatarë që e fillojnë tek Mickovski e përfundojnë tek Beleri dhe rreshtohen përkrah Vuçiçit dhe Dodikut me shpresë tek Kremlini që është ndëshkuar me rezolutën Basha me koncensus në Këshill të Europës dhe në OKB është jo vetëm mjerim i tyre por dhe fundi politik.
Në tribunën e politikës kombëtare mbetn të paprekshëm vetem misionarët e vizionarët
I tillë është Ali Ahmeti, burri i pathyeshëm i Uskanës pikëpjekjes së mbretërive Ilira-Dardane.
8 Maji është deshmia e gjallë.