Kryeministri Edi Rama ka mbajtur fjalimin e parë në Greqi ditën e sotme para emigrantëve shqiptarë, në favor të fushatës së tij elektorale për zgjedhjet e vitit të ardhshëm. I zhytur në djersë, Rama ka kujtuar gjatë fjalimit të tij operacionet ‘Fshesa’ që Greqia ka bërë kundër emigrantëve të paligjshëm, ku më së shumti ishin shqiptarë.

Rama në fjalimin e tij theksoi se shqiptarët përjetuan poshtërimin e fshesave të zeza të fundshekullit XX. Në kulmin e fjalës së tij dhe i lodhur nga qëndrimi prej më shumë se dy orësh në këmbë, Rama e ngriti zërin kur foli për poshtërimin dhe përbuzjen që iu bë shqiptarëve të asaj kohë në vitin 1993 nga kryeministri i atëhershëm Konstandin Mitsotakis.

“U përballët me gjithfarë shprehjesh brutale të arrogancës së fqinjit të pasur ndaj komshiut të varfër. Bëtë nga dy tre punë në ditën që nuk mbaronte, duke zbutur urinë me një pjatë në ditë për të vënë mënjanë lekët e dy vakteve të pangrëna,” tha Rama.

Por ajo që nuk përmendi Rama është busti që ai vetë i ngriti Konstandin Mitsotakis në fshatin Derviçan të Dropullit vitin e kaluar. Gjatë fjalës së tij në përurimin e bustit, Rama thuri elozhe për ish-kryeministrin grek, edhe pse ishte ky i fundit ai që nisi operacionet ‘Fshesa’ ndaj shqiptarëve.

“Konstantin Mitsotakis u burgos dhe u dënua me vdekje dy herë nga nazistët, por mbijetoi për mrekulli falë shkëmbimit të 30 të burgosurve gjermanë me dhjetë të burgosur grekë. Për kontributet dhe aktet e tij të jashtëzakonshme të rezistencës, ai u dekorua dy herë pas luftës nga qeveritë e Greqisë dhe Britanisë së Madhe,” theksoi kryeministri Rama në fjalën e tij gjatë përurimit të bustit.

Por me kaq nuk ka asgjë të keqe, deri në momentin kur Rama guxoi dhe krahasoi operacionet e viteve ’90-2000, me gjenocidin që iu bë shqiptarëve të Çamërisë para, gjatë dhe pas luftës së dytë botërore. Kjo pasi në operacionet ‘Fshesa’ emigrantët shqiptarë janë dëbuar nga Greqia dhe sjell në vendin e tyre, ndërkohë që ndaj çamëve iu është bërë masakër dhe gjenocid i pastër.

“Përjetuat poshtërimin e fshesave të zeza të fundshekullit XX, kur ju shkulnin nga shtëpitë me rrobat e trupit nëpër natë për t’ju deportuar në Shqipëri si në një film të ri të një kohe shumë të vjetër të shpërnguljeve me përdhunë të paraardhësve tanë nga shtëpitë e tyre në veriun e Greqisë” tha Rama.

Nga qershori i vitit 1944 deri në mars të vitit 1945, mijëra shqiptarë të Çamërisë përjetuan një gjenocid të ashpër nga forcat greke nën komandën e Napoleon Zervës, që rezultoi me vdekjen masive të civilëve, por edhe me shkatërrimin, grabitjen dhe konfiskimin e pronave të tyre, ndërkohë që sot ende kjo plagë është e hapur.

Vetë shqiptarët e Çamërisë që kanë përjetuar gjenocidin, ende në ditët e sotme i kanë të freskëta masakrat, të cilat sipas tyre nuk kursyen as fëmijët dhe as gratë shtatzëna. U masakruan me armë të ftohta, me varje, zjarr, ndërsa bilancin e viktimave e rënduan edhe vdekjet nga kushtet e këqija të jetesës, uria dhe vështirësitë gjatë shpërnguljes.

Në vlerësimet e historianëve, por edhe të përfaqësuesve të komunitetit çam, janë rreth 5 mijë shqiptarë të Çamërisë, civilë të pafajshëm, mes tyre të moshuar, gra dhe fëmijë që humbën jetën nga masakrat dhe nga vuajtjet, që shënon një periudhë tragjike të fatit të popullsisë çame.

Si pasojë e masakrave u spastrua etnikisht një popullsi prej 35.000 banorësh, shqiptarë muslimanë të Çamërisë që u vendosën kryesisht në Shqipëri si refugjatë. Për të ndihmuar refugjatët çamë, u angazhuan edhe institucionet ndërkombëtare, duke ngritur kampe në Shqipëri.

Kryeministri Edi Rama gjatë takimit me emigrantët shqiptarë në Athinë tha se se rruga e vetme që duhet ndjekur është rruga e demokracisë. Rama shtoi se në gjithë këto vite, ka qëne më e lehtë shtoheshin konfliktet në vend që të punohej dhe bashkëpunohej për një shembull sa më të mirë në të gjithë rajonin. Ai tha se kemi 30 vite në këtë baltë dhe duket sikur mezi presim të djegim jorganin për një plesht.

“A nuk është më e ndershme që ta ndajmë atë që u përket popujve nga ajo që u përket shteteve. Atë që u përket shteteve nga ajo që u përket partive dhe atë që u përket partive për zgjedhjet e ardhshme dhe atë që u përket brezave të ardhshëm për cilësinë e paqes.

A nuk është më me rëndësi që Shqipëria dhe Greqia të bashkëndajë rrugën e prosperitetit në vend që të konsumojë kohë dhe energji për orekset e ca pseudopatriotëve fodullë dha llafazanë që i kemi me shumicë edhe këtej dhe andej?

Edhe sa shekuj duhet të jetojmë ne shqiptarët dhe greket që ta mësojmë dhe pranojmë një të vërtetë të thjeshtë se jo vetëm shpirti i popujve nuk njeh kufi. Të vërteten e thjeshtë duhet ta bëjmë shtratin e përbashkët. Fqinjësinë dhe baltën e mërisë e kanë llangosur shumë thellë.

Kemi 30 vite në këtë baltë dhe duket sikur mezi presim të djegim jorganin për një plesht. Mund të kishim mbjellë shumë më tepër fryte suksesi dhe të bëheshim një shembull rrezatues për të gjithë rajonin”, tha Rama.

 Kryeministri Edi Rama gjatë takimit me emigrantët shqiptarë në Athinë ka kërkuar shfuqizimin e ligjit të luftës. Rama tha se është një absurditet dhe se ky ligj që duhet të largohet nga tryeza e marrëdhënieve mes Greqisë dhe Shqipërisë. Ai shtoi se dy vendet janë pjesë e NATO-s.

“Në vitin 1947 Greqia ratifikon traktatit e paqes me Italinë dhe gjendja e luftës mbaron. Ndërsa me Shqipërinë dekreti i gjendjes së luftës dhe për rrjedhoja pasojat e këtij ligji mbeten në fuqi sot e gjithë ditën. Megjithëse në vitin 1998 të dyja shtetet kanë miratuar traktatin e miqësisë. Si ka mundësi që dy vende janë bashkë në NATO, kanë nënshkruar traktatin e miqësisë të mos jetë shfuqizuar gjendja e luftës bashkë me pasojat e një ligji lufte të 84 viteve më parë”, shtoi kryeministri.

Në përfundim të takimit të mbajtur me shqiptarët në Athinë, kryeministri Edi Rama i ka dërguar një mesazh homologut të tij grek, Kyriakos Mitsotakis, me një poezi të Naim Frahsërit të shkruar në greqisht, “Dëshira e Vërtetë e Shqiptarëve”.

Rama i kërkoi kryeministrit greg të mos bëhen armiq dhe të mos zihen, por të jetojnë në harmoni dhe paqe.

“Në emrin tuaj dua ti lë një pusullë mikut tim të zgjedhur nga populli i këtij vendi, Mitsotakis. I dashur Kyriakos në vitin 1886 poeti ynë Naim Farshëri shkruajti në greqisht vjershën e tij, dëshira e vërtetë e shqiptarëve, duam me të gjithë fqinj sllavë dhe grekë të jetojmë në harmoni, me rend dhe paqe, le të mos bëhemi armiq e të mos zihemi mjaftojnë tiranitë që kemi kaluar, është koha e miqësisë dhe lirisë, shumë të fala nga unë dhe shqiptarët e Greqisë, rroftë Shqipëria, rroftë Europa demokratike. Zoti i bekoftë shqiptarët dhe vëllezërit e tyre grekë dhe haptë një faqe të re vëllazërie, rendi europaian dhe paqeje me prosperitet mes Greqisë dhe Shqipërisë”, tha Rama.

Gjatë fjalës së tij para emigrantëve në Athinë, kryeministri i vendit Edi Rama, nga stadiumi “Galatsi”, ka kujtuar sakrificat e tyre si emigrantë.

Kreu i shtetit u shpreh se shqiptarët kanë bërë punët më të rënda, u është dashur të ndryshojnë emrin për të fituar dokumentet  dhe të shohin fëmijën duke qarë, sepse i mohoheshin ceremonitë e flamurit nëpër shkolla, vetëm për faktin se ishin shqiptarë.

Por, pavarësisht të gjitha vështirësive, ata ia kanë dalë të fitojnë respektin në shoqërinë greke.

Gjithashtu, Rama theksoi se Greqia është sot e shqiptarëve, po aq sa është e vetë grekëve.

Edi Rama: “Fatet tona janë të pandashme, dhe se përgjigjet për të ardhmen nuk mund të gjenden tek e shkuara. Ju vëllezër dhe motra kapërcyet male, dolët pa dalë drita për të pritur nëpër sheshe, gjakosët duart dhe dërrmuat kurrizin me punët më të rënda. U përballët me arrogancën e fqinjit të pasur ndaj komshiut të varfër. Bëtë nga dy tre punë, përjtuat poshtrimin e fshesave të zeza të fundshekullit të ’20, kur ju shkulnin nga shtëpitë për t’ju deprtuar në Shqipëri. Shumë nga ju ndërruat emrat që ju kishte vënë nëna dhe baba për të marrë dokumentat e punës dhe regjistruar fëmijët në shkollë. Ju shqiptarët e Greqisë e patë fëmiëjn të mbytej në lot se kishte dalë më i miri në shkollë, por nuk iu dha e drejta e ceremonisë së flamurit. Dhe faji i fëmijës ishte se kishte ardhur nga foleja e shqipes dy krenare dhe nuk kishte lindur nën mbrojtjen e kryqit të bardhe. Ja ku jeni, ju shqiptarët e Greqisë nuk u dorëzuat kurrë dhe triumfuat.

Sepse ju jeni gjaku dhe shpirti i një kombi që çfarë nuk pa dhe çfarë nuk hoqi nën këtë qiell, por asnjë fuqi nuk e zhbëri dot nga faqja e këtij dheu. Hap pas hapi ju dolët nga errësira e mbijetesës si resident të damkosur të këtij vendi, në dritën e jetës si qyetarë të barabartë të këtij shteti. Ju arritët të mos jeni më të huaj në këtë vend. Ju i bëtë vetes vendin tuaj në shoqërinë greke, duke fituar respektin e punëdhënsëi, repsektin e fqinjit dhe dinjitetit e një njeriou të lirë në një vend demokratik. Ju erdhët, luftuat, fituat. Greqia është sot edhe e juaja po aq sa është e vetë grekëve. Bashkë me grekët ju shqiptarët jeni evropianët e Greqisë”.