Pas Banjskës, ndiqni paratë…do gjeni terroristët/ Analiza e Veton Surroi

“Pas sulmeve të 11 shtatorit në SHBA, sektori i sigurisë monitoroi fluksin e parave informale në mbarë botën që përdoren për financimin e terrorizmit. Gjithashtu sulmi në Banjska mund të ekspozojë sistemin financiar joformal të Serbisë, i cili po përdoret për të penguar funksionimin e plotë të institucioneve të Kosovës” – Kështu deklaroi Veton Surroi, publicist dhe politikan nga Kosova. Ai kujton se në vitin 2006, gjatë negociatave për pavarësinë e Kosovës me Presidentin Ahtisaari dhe Rohan, delegacioni i Kosovës u përball me një dilemë në lidhje me financimin që po bënte Serbia dhe që dëshironte të vazhdonte financimin me para publike në zonat ku serbët në Kosovë ishin shumicë. Deri atëherë, ato para ishin përdorur edhe për të mbajtur një sistem paralel, nga arsimi, shëndetësia e deri te siguria (të quajturit “Rojet e Urës” ose “Mbrojtja Civile”). Pastaj shpejt u gjet një kompromis, në formën e një kanali të posaçëm për raportimin në Bankën Qendrore të Kosovës për paratë që Republika e Serbisë do dërgonte për nevojat e qytetarëve serb, zgjidhje kjo që u integrua në pakon e Ahtisarit për pavarësinë e Kosovës dhe si e tillë është pjesë e sistemit juridik të vendit. “Pesëmbëdhjetë vjet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës në bazë të planit të Ahtisarit, kjo zgjidhje kompromisi nuk u konsiderua ndonjëherë. Pas 24 shtatorit, ndalimi i hyrjes së dinarëve si mall në Jarinje tregon varësinë financiare të serbëve nga sistemi i paligjshëm I transferimit të dinarëve, si mall kontrabandë” – shkruan Surroi. Pas sulmeve të 11 shtatorit në Amerikë, komuniteti global i sigurisë e mori seriozisht çështjen e lënë pas, transferimin e paligjshëm të parave. Në rastin e Al Kaedës, u zbulua shpejt se sistemi hawala, i gjallë nga Mesjeta, i cili transferon para në mirëbesim nga një pikë në tjetrën në një rrjet informal në mbarë botën, ishte një mënyrë për të financuar terrorizmin pa hetim. “Sulmi paraushtarak në Banjskë duhet të ketë të njëjtin efekt zgjues për autoritetet e Kosovës. Sistemi joformal i qarkullimit të parave nga Serbia në Kosovë është pjesë e një sistemi më kompleks të sfidimit të funksionimit të institucioneve të Kosovës, i cili ka treguar përshkallëzimin e tij me formacione paraushtarake të gatshme për të nisur një konflikt të armatosur në Kosovë” – theksoi publicisti dhe politikani Veton Surroi.