Connect with us

OPINION

Një propozim për një opozitë fituese me frymë të re dhe kontratë të re

Nga Arian Galdini
Pak para pushimeve të fundjavës publikova në rrjetet e mia sociale një mesazh drejtuar Sali Berishës, ku nuk kishte asnjë sharje, sharje, etiketim për të.
Ishte thjesht një mesazh ndryshe.
Për shkak se jam besimtar, ndodh që gjatë periudhës festive, besimtarët e njerëzve në tërësi krijojnë një atmosferë të tillë mendore, shpirtërore dhe emocionale, që sigurisht mund të bëhen ose të kërkohen gjeste apo ngjarje krejtësisht të pazakonta.
Nuk jam aspak naiv. Le ta kuptojmë drejt. Nuk kishte asnjë naivitet në mesazhin tim.
As nuk shpresoja, as prisja dhe as imagjinoja që ky mesazh do të arrinte në veshët që e dëgjojnë, as në mendjet dhe ndërgjegjen që e përpunojnë atë.
Në fund, bëra diçka që e ndjeva në mënyrë spontane dhe as që e mendoja se ai mesazh do të merrte atë masë përcjellëse virale.
Pothuajse në të gjitha rrjetet e mia sociale, Tik Tok, Facebook dhe Youtube, ai mesazh ka tejkaluar qindra mijëra shikime dhe reagime.
Ajo që më befasoi pas atij mesazhi ishte era e vrasjes, negativiteti, mallkimet dhe fyerjet e pafundme banaliteti, vulgariteti, paturpësia dhe ligësia.
Një luzmë e pafund “kapelash virtuale” dhe “breshkash virtuale” vërtiten prej 3 javësh dhe derdhin në mënyrë vrastare dhe më kërcënojnë.
Pse i quaj “tapa virtuale”?
Sepse këta “porositës virtualë” për t’i shpërndarë këdo në rrjetet sociale janë si ato kapele që sjellin picën tonë. Ashtu si picat që hyjnë në rrugët e vdekura, me semaforë e pa semaforë, me rregulla e rregulla për të na sjellë pica në kohë, edhe këta “korrierët e vdekjes”, shfletojnë kudo në rrjetet sociale vetëm për të sjellë dozën e helmit të sharjes. fjalë që janë urdhëruar Shefat.
Ndërsa “terroristët virtualë” janë militantët e vetë-motivuar për të shpifur dhe linçuar këdo që e perceptojnë si të padëshiruar apo armik të “Liderit” apo “Partisë”.
Pra, çfarë kam lexuar 3 javët e fundit përmes mesazheve dhe komenteve pa ndërprerje të “kapelave virtuale” dhe “etiketave virtuale”?
Së pari vura re se asnjëri prej tyre nuk e dëgjoi mesazhin tim. Sepse të gjithë më pyesin: Pse e shan Berishën?
Por Berishën nuk e kam ndarë.
Së dyti, më shkruajnë: O këlysh i Edi Ramës, o patron, o Soroist, o i shitur Edi Ramës dhe Erion Veliajt, etj, etj, etj…
Pra, jam shpallur armik.
Por unë nuk jam as armiku dhe as kundërshtari i tyre. Unë thjesht jam ndryshe nga ata dhe mendoj ndryshe nga Udhëheqësi i tyre. Sa shumë.
Së treti më shkruajnë: Tani u kujtove? Ku ishit deri sot? Pse keni folur më parë? O hije që do që Berisha të ikë e ti të vish.. ha, ha, ha.
E kam të paktën që nga viti 2009, që atë që kam thënë në këtë mesazh të fundit që u bë virale, e kam thënë të shkruar aq shpesh dhe aq me zë të lartë, saqë mund të gjesh dhjetëra artikuj në gazetat e përditshme, portale, në rrjetet e mia sociale dhe në mundësitë televizive. që më jepen për t’u shprehur. Mbi të gjitha, nuk e kam shprehur asnjëherë dhe nuk e kam refuzuar logjikën që Berisha të largohet apo kushdo tjetër që vjen për mua. Po.
Ajo që kam thënë vazhdimisht është se po eci ngadalë me hapat e milingonës për të ndërtuar rrugën time, rrugën time, përpjekjet, sakrificat, durimin dhe energjitë e mia, që nëse ia arrij, arrij të eci në korsinë time nëse e meritojnë atë, dhe nëse është plani i Zotit dhe në kohën e Zotit. Kështu që unë nuk do të vij pse të tjerët ikin. Nëse kam sukses, dua të punoj për të ardhur nga lufta e sakrificave të mia veçmas me meritë. Nëse vij, dua të vij me minat. Sa shumë.
Pra, çfarë më kanë shërbyer këto 3 javë, për të kuptuar.
Unë e kam kuptuar atë që për mendimin tim është edhe thembra e Akilit të opozitës dhe e ne opozitës.
Lufta për dominim brenda kampit opozitar është kthyer në një luftë brutale për asimilim.
Nëse e majta dhe Klika Rama, kanë vënë nën kontroll të gjithë të majtën nga ai enverist në atë ramizist, nga nanoisti në atë metist, nga marksist në atë albinist, e djathta mbetet një realitet i ashpër malor ku asnjë lider sado historik, legjendar apo i forti nuk mund të ndërtojë një Komunitet që funksionon si një entitet i harmonizuar dhe jo i shpeshtë.
Aq më tepër kur shohim se si është rritur opozitarizmi pas zgjedhjeve të 25 prillit 2021 dhe më keq edhe pas 9 shtatorit 2021.
Sali Berisha ka padyshim grupin më të madh të opozitës kompakte.
Pas tij vjen Lulzim Basha me shkrimin e tij të PD-së, të cilin e ka rreshtuar edhe me vulën dhe logon e Partisë më të madhe opozitare.
Të gjitha grupet e tjera janë aty si anomali ose si simptoma të mosfunksionimit ose mosfunksionimit.
Kemi edhe përpjekje të tjera për inovacion.
PL e Ilir Metës nuk ka dyshim se është parti opozitare, por nuk është as e djathta dhe as e qendrës.
Propozuesit e Federatës së opozitës me Fatmir Mediun në krye janë partitë që ekzistojnë si dekorim plotësues i një Formacioni ku lokomotiva e PD ka edhe disa vagona me vete. E vërteta është se askush nuk mund ta kuptojë pse ekzistojnë këto vagona, cila është doktrina e tyre, çfarë vlere të shtuar ideologjike apo programore i japin si pasurim konceptit opozitar dhe të djathtë të këtyre partive gjatë një çerek shekulli.
Kemi edhe parti të reja opozitare ngaku, Nisma Thurje është vetëshpallur e Majtë Socialdemokrate, Lëvizja Së bashku është pozicionuar qartë në të Majtën Marksiste, dhe kemi edhe Shqipërinë që herë shfaqet si Parti Politike e herë si OJF.
Kemi edhe LRE-në – Lëvizjen e Re, e cila vjen si parti e së drejtës njerëzore dhe nuk paraqitet si parti e re, as si parti e vjetër, por si frymë e re dhe mision politik opozitar.
Në këtë realitet, a mund të flitet vërtet për fitoren e opozitës?
Absolutisht jo.
Revolucioni për të cilin Sali Berisha flet çdo ditë, nuk mund të rrëzojë as Lulzim Bashën, as Edi Ramën.
Më keq akoma, Revolucioni i Sali Berishës nuk mund të rrëzojë Fatmir Mediun dhe Federalistët, as Nismën e Thurjes, as Arlind Qorrin e Lëvizjes Together, as krijesën hemafrodite që shfaqet herë si parti e herë si OJF me emrin Shqipëria bëhet, as LRE e Arian Galdinit.
Sa më shumë që Sali Berisha dhe njerëzit e tij të përpiqen të rrëzojnë Edi Ramën me Revolucionin e tyre, aq më shumë shqiptarët do të binden se opozita shqiptare ka fuqi të mjaftueshme për të pushtuar rrugën Muatafa Matohiti së bashku me lokalet përreth, por asgjë më tej.
Edi Rama nuk ka asnjë dyshim për Revolucionin fitimtar në rrugën Mustafa Matohiti.
As Lulzim Basha nuk bie nga Revolucioni i Matohitit.
As Fatmir Mediu nuk bie, as Federalistët, as Nisma Thurje, as Lëvizja Bashkë, as Albania Made.
As Arian Galdini dhe LRE nuk bien nga Revolucioni Matohiti.
Fitorja e Revolucionit në rrugën Matohiti nuk mund të bashkojë dhe as të asimilojë “malin e opozitës”.
Kjo eshte e verteta.
Dhe sa më shpejt të kuptohet kjo, aq më mirë është për të gjithë ne opozitën.
Po vazhdojmë me Revolucionin AntiRama që synon të rrëzojë ne të tjerët që mendojmë se jemi ndryshe nga Sali Berisha dhe i tij, i vetmi flamur i fitores që do të ngremë është flamuri Noka mbi Mustafa Matohitin.
Le të më shajnë e shajnë sa të duan, jam i detyruar të them të vërtetën.
Sa më shpejt të themi dhe të kuptojmë të vërtetën, aq më shpejt do të fillojmë të reflektojmë dhe të ndryshojmë dhe mbi të gjitha të transformojmë kulturën dhe ndërgjegjësimin si të së djathtës ashtu edhe të opozitës.
Shpallja e njëri-tjetrit si armiq, sorosistë, këlyshë apo shërbëtorë të George Soros, Edi Ramës dhe Erion Veliajt, nuk na jep asnjë fitore tjetër përveç asaj që na garantohet tashmë, pra autit të Flamur Nokës ndaj Mustafa Matohitit.
Ndonëse e djathta sot ka objektiv të rrëzojë një dëshmor të majtë si Mustafa Matohiti, të ngrejë një hero të djathtë si Flamur Noka duke marrë emrin e rrugës, atëherë këtë kemi arritur, ndaj le të flenë të qetë të gjithë revolucionarët sepse e meritojnë që arritën këtë ditë me një fitore të tillë.
Përndryshe, tani, sot, menjëherë duhet të vendosim të gjithë së bashku për të ndryshuar logjikën, mentalitetin, kulturën, arsyetimin dhe të fillojmë të mendojmë për një strategji të re me objektiva të mëdhenj për të djathtën, opozitën, shoqërinë dhe kombin.
Unë kam disa ide se si mund të dalim nga rruga revolucionare, për të arritur tek komuniteti i opozitës.
Vetëm Komuniteti Opozitar na kthen në alternativë fituese.
Na duhet një frymëmarrje e re, një mendësi e re, një kulturë e re dhe një kontratë e re për të djathtën dhe opozitën.
Pa një kontratë morale nuk mund të ndërtojmë një Bashkim Politik.
Do të shkruaj dhe do të flas pa pushim derisa të gjej veshë dhe mendje për të filluar të dëgjoj dhe përpunoj në mënyrë racionale.
Mund të më shajnë e të më shajnë sa të duan për të thënë dhe shkruar të vërtetën, por nuk ka mallkim më të keq se të dish të vërtetën dhe të mos e deklarosh.
Related Topics:
Advertisement

OPINION

Fitorja shqiptare në Maqedoninë e Veriut

Nga Arber Cejku

Pas disa orësh Komisioni Shtetëror i Zgjedhjeve do të konfirmojë rezultatet përfundimtare të zgjedhjeve presidenciale dhe parlamentare, që u zhvilluan dje, por duket që nuk do të ketë surpriza nga ato të dhëna që janë publikuar deri tani. Mozaiku i forcave politike tashmë shihet i qartë dhe lirisht prej sot mund të nisë një analizë gjithpërfshirëse për gjithë procesin, para se të formatohet qeveria e re.
Fillimisht mund të themi se Maqedonia e Veriut, kaloi një test të suksesshëm të demokracisë elektorale. Në këtë arritje pozitive, një rol domethënës luajti faktori politik shqiptar, i organizuar në dy blloqe koalicioni para-elektoral, siç ishin “Fronti Europian”, i dominuar nga BDI dhe “VLEN”, të cilat zhvilluan nje fushatë zgjedhore intensive dhe europianiste dhe qytetare, pavaresisht disa retorikave apo emocioneve politike të pranueshme.
Edhe dy kandidatët për president nga këto subjekte, z. Bujar Osmani i “FE” dhe z. Arben Taravari nga VLEN, me llojin e garës që bënë dhe me gjuhën që përdorën, u dëshmuan si vlerë e shtuar e kontributit politik shqiptar në Maqedoninë e Veriut!
Për fat të keq, edhe këtë herë Maqedonia e Veriut tregoi se votimet presidenciale apo parlamentare, i dikton vota etnike, e cila e dominon pluralizmin politik dhe nuk ndihmon në harmonizimin e alternativave dhe programeve, por udhëhiqet nga flamujt e etno-politikës…
Pavarësisht se analizën më të mirë për këto zgjedhje do ta bëjnë aktorët dhe faktorët, që morën pjesë në këtë proces dhe ekspertët e politikës, unë përfitoj nga rasti, që të bëj një ftesë publike sipas së cilës, rezultatet zgjedhore në RMV t’i shohim nga një këndvështrim pozitiv dhe t’i lexojmë ato si një fitore shqiptare! Kjo fitore specifikohet më tej nga numrat e dy grupimeve dhe në qasjen që do të kenë në raport me qeverinë e re.
Kjo fitore konsiderohet e tillë, nisur nga sprova që kaloi përgjegjësi kryesor i këtyre zgjedhjeve – Kryeministri Talat Xhaferri, si kryeministri i parë shqiptar në RMV dhe pavarësisht se ishte në krye të ekzekutivit, u përpoq të ruaj ekuilibra dhe të mos nxisë tensione.
Së dyti, dy kandidatët shqiptar për president (që në fakt duhet të kishte unifikim tek një figurë) nuk humbën për shkak të vlerave të tyre individuale, por u penalizuan nga ndarja etnike e votës dhe secili prej tyre do të ishte një president më i mirë se ajo që fitoi nga kampi opozitar maqedonas. Ata ishin fituesit moral të kësaj gare!
Drejtuesit politik të subjekteve elektorale, sidomos kreu i BDI-së, z. Ali Ahmeti, udhëhoqi me mençuri dhe urtësi një konglomerat grupimesh partiake dhe etnike, në kuadër të koalicionit “FE”, duke siguruar një fitore politike shumë të rëndësishme. Fronti Europian (FE) është grupimi i dytë parlamentar pas mazhorancës së VMRO-DPMNE dhe, pavarësisht zhvillimeve në vijim, ai dëshmoi një lidership me përvojë dhe do të mbetet edhe më tutje faktor kyç për zhvillimet politike në RMV si garanci e orientimit euro-atlantik dhe për zbatimin e Marrëveshjes së Ohrit (2001).
Po ashtu, drejtuesit e subjekte politike, në kuadër të VLEN, nga kushtet e vështira të opozitës, arritën një fitore historike, të cilën duhet ta ruajnë dhe ta përdorin për të mirën e shqiptarëve dhe të vendit ku jetojnë!
Edhe pse ata patën një udhëheqësi të vështirë kolektive dhe në mungesë të një lideri drejtues, siç FE e kishte zotin Ahmeti, përsëri arritën të zhvillojnë një fushatë elektorale dinjitoze dhe disavantazhin e mungesës së një lideri të fortë në grup, e kthyen në avantazhin e policentrizmit elektoral duke qenë aktiv në disa vende njëherësh duke konsideruar se secili lider subjekti anëtar i VLEN është i barabartë mes të barabartëve! Uroj që ky unitet dhe përgjegjshmëri politike të ruhet edhe në procesin e paralajmëruar të negociatave me Mickocskin. Natyrisht, nuk mohohet as ndikimi dhe mbështetja e dhënë nga Kryeministri i Kosovës Albin Kurti, i cili u shfaq shpesh si udhëheqës politik me korrespondencë i VLEN dhe ndoshta ai do të udhëzojë këtë subjekt edhe më tutje në proceset që janë para.
E lexuar nga këndvështrimi i numrave si shifër elektorale on block, vota e FE + VLEN shkon në 32 vende, në parlamentin me 120 anëtarë, duke dëshmuar një fuqi të madhe politike, që ka në dorë shumë më tepër se bashkqeverisjen me Mickovskin. Në çdo rast, ky numër është një lloj garancie për ta mbajtur Maqedoninë e Veriut në drejtimin euro-atlantik dhe larg retorikës nacionaliste, që u përdor në fushatën elektorale!
Nisur nga kjo platformë e leximit pozitiv të rezultateve zgjedhore, ftoj të gjithë politikanët shqiptarë, sidomos ato që kanë përgjegjësinë e lidershipit të subjekteve të caktuara, t’u bëjnë një ftesë të hapur strukturave dhe mbështetësve të tyre, që prej sot të bëhet një analizë me gjakftohtësi dhe në themel të sjelljes me kundërshtarët politik, të dominojë kultura qytetare, tradita shqiptare e pajtimit e bashkëpunimit – larg hakmarrjes dhe revanshizmit si dhe principet demokratike!
Sjelljet dhe retorikat agresive, kërcënimet, fyerjet, gjuha acaruese dhe përçarëse, nga kushdo që do përdoret, vetëm sa do ta gërryente këtë fitore, e cila është aty në parlamentin e ri të MV për t’u pëdorur për të mirën e qytetarëve dhe jo për interesa të vogla partiake e personale!
Këto nuk janë zgjedhjet e para dhe as të fundit në MV dhe humbja e thellë e LSDM-së, është pasqyra ku duhet të shohin të gjithë fundin që i pret, nëse abuzojnë me besimin e qytetarëve!
Gjithmonë ka kohë për të fituar, ashtu siç humbja nuk është fundi i botës! Përkundrazi, në momentin e daljes në opozitë, fillon beteja për t’u rikthyer në pushtet, ashtu si kundër në momentin që zë vend në qeveri, populli nis e mban shënim gabimet apo mashtrimet!
Ky sukses zgjedhor, kryesisht në kampin elektoral shqiptar në RMV, mendoj se duhet të shërbejë si platformë dialogu të brendshëm politik, në emër të interesave të qytetarëve dhe të shtetit!
Shfrytëzoj rastin t’u uroj suksese gjithë deputetëve të Frontit Europian dhe të VLEN-it, që sot me 9 Maj, në ditën historike të Europës së Bashkuar, të frymëzohen dhe udhëhiqen nga modeli i bashkëpunimit, dialogut dhe përfaqësimit më të mirë te atyre që i votuan! A. Ç
Continue Reading

OPINION

‘Kryeministri i shikon vartësit si minj’/ Reagim i fortë nga Endi Tafani

Nga Endri Tafani
Përmbledhja e konferencës së shtypit të Kryeministrit sot.
1. Kryeministri i shikon vartësit si minj dhe qeveria dhe administrata është thjesht një grumbull minjsh. Dikush duhet ti tregoje Kryeministrit që minjtë nuk rrinë në vende të pastra se ngordhin për bukë.
2. Kryeministri e ndjen veten në rrethim në një kështjellë dhe dikush po tenton t’i helmojë ujin. Është kuriozitet normal të zbulohet kush do jete kali i bardhë që do gjeje ujësjellësin, sipas romanit të Kadaresë, por krahasimi i qeverisë me një kështjellë, fortifikata, ushtarë, agjent, armiq luftë tregon shumë për mentalitetin e Kryeministrit përtej pallavrave bajate për bashkëqeverisje, podcaste trendy etj.
3. Kryeministri i ekzekutivit nuk mburret dot me rezultatet e ekzekutivit, por mburret me rezultatet e gjyqësorit. Mund të ishte mburrur dhe me rezultatet e Interit në kampionat, ishte e njëjta gjë.
4. Kryeministri kreu i ekzekutivit nuk di gjë për vjedhjet,por çuditërisht opozita që nuk ka lidhje fare me ekzekutivin i di te gjitha. Logjikisht i bie që mbase duhet opozitë në krye të vendit. Minimumi opozita do dije se çfarë ndodh brenda ekzekutivit. Një hap i vogël por pozitiv në krahasim me ku jemi.
Nuk e di kush ia bën së fundi fjalimet Kryeministrit por kishte aq shumë fiasko logjikë sa alternativat mund të jenë dy. Ose është intoksikuar totalisht e nuk di çfarë thotë, ose e di që populli prapë do e votojë e nuk ia ndjen për budalliqet që lëshon nga goja, mjafton që të mbushë kohë televizive.
Continue Reading

OPINION

Çfarë na kanë mësuar tragjeditë si ajo e Shkodrës

Çfarë na kanë mësuar tragjeditë si ajo e Shkodrës

1. Ajo që thuhet ditën e parë është e paplotë. Komunikatat, lajmet dhe deklaratat e ditës së parë janë shpesh kontradiktore dhe rrallë “qëllojnë në shenjë”.

2. Nuk ka vetëm një shkak. Tragjeditë rrallë kanë një arsye të vetme. Fokusi vetëm te një shkak çon në shpjegime të thjeshtëzuara dhe të mangëta.

3. Reagimi politik dhe institucional mbetet vetëm në nivel retorike. Përgjigja nga politikanët dhe institucionet shpesh mbetet te fjalët, me deklarata ku dënohet dhuna, apo me thirrjet për ndëshkim nga drejtësia.

4. Etika, është gjëja e fundit që i shkon në mendje medias. Në ngutin për të raportuar mbi një tragjedi, sensacionalizmi merr përparësi ndaj etikës. Fotot, videot, raportimi i detajuar apo edhe spekullativ ndikon jo vetëm te familjarë e përfshirë në tragjedi.

5. Rrënjët e krizës familjare, shoqërore, institucionale dhe politike mbeten të pa analizuara.

6. Reagimi opinionit, i shpejtë por sipërfaqësor. Pas një tragjedie, shpesh ka një valë empati dhe solidariteti, por kjo valë fillestare zbehet shpejt. Vëmendjen e opinionit e marrin “skandalet e radhës”

7. Ekspertët flasin, por nuk degjohen? Në ngjarjen e Shkodrës disa ekspertë (psikologë dhe sociologe) analizuan shkaqet dhe dhanë një tablo më të gjerë të rrënjëve të tragjedisë. Fatkeqësisht, nuk i dëgjon kush deri në tragjedinë e radhës.

8. Përgjegjësia mungon—Fillimisht, bëhen thirrje për përgjegjësi dhe drejtësi. Por me kalimin e tri ditëve prozhektorët e medias kalojnë në skandalin e radhës dhe zelli për të gjetur përgjegjësit tretet si vesa mëngjesit.

9. Fatalizmi i pa shmangshëm. Kur mbetesh te konstatimi dhe te veprimet “më ka çu nona me la gojën”, nuk ka asnjë shpresë për ndryshim.

10. Në pritje të tragjedisë së radhës. Në mungesë të reflektimit dhe veprimit tragjedia e radhës është çështje kohe.

Continue Reading

OPINION

“Veliaj është gati t’i japë SPAK-ut edhe godinën e Bashkisë, veç mos e arrestojnë”

Jurisati Ylli Manjani ka ironizuar deklaratën e djeshme të kryebashkiakut të Tiranës Erion Veliaj në një prej televizioneve të tij, ku tha se ka bërë shumë për SPAK, duke e ndihmuar me dhënien e godinës së ish-Ujësjelljësit, në mënyrë që “kolegët e BKH-së, të punojnë në kushtet njerëzore”.

Në një reagim në rrjetet sociale, Manjani shkruan me ironi se Veliaj është i gatshëm t’i dhurojë edhe godinën e Bashkisë së Tiranës, SPAK-ut, vetëm që ata të mos e arrestojnë.

“Jo godinën e ujësjellësit por edhe godinën e bashkisë i jep SPAK-ut në këto momente AliBabVeliaj.

Mor po del në zyrë me qera në Vorë po qe nevoja, veç mos e arrestojnë…”, shkruan Manjani.

Continue Reading

OPINION

Kush po e drejton botën?

Ditmir Bushati bisedoi në podcastin e tij Public Square me Ian Bremmer, një shkencëtar politik mjaft i spikatur, jo vetëm në SHBA, por edhe jashtë saj. Bremmer është president themelues i kompanisë “Eurasia group”, një kompani konsulence, e cila merret me analizimin e risqeve në mbarë botën. Ian, në të njëjtën kohë, është edhe themelues e drejtues i medias digjitale “GZERO”

Bushati dhe Bremmer diskutuan mbi cështje të rëndësishme të cilat janë kryefjalë e opinionit publik ndërkombëtar, duke nisur nga beteja presidenciale Biden-Trump në SHBA, e cila do të jetë përcaktuese për disa konflikte dhe për mjedisin e ri gjeopolitik, por edhe cështje që kanë lidhje me demokracrinë, me sundimin e së drejtës, me ekonominë, me inteligjencën artificiale dhe zhvillimet e vrullshme teknologjike, me rolin e organizatave ndërkombëtare, me rolin e kompanive ndërkombëtare, dhe ndikimin që ato kanë në sjelljen njerëzore, politike, ekonomike, shtetërore dhe jo vetëm.

Biden apo Trump? Cfarë duhet të presim prej tyre?

Bushati dhe Bremmer diskutojnë mbi procesin zgjedhor të muajit nëntor në SHBA të cilat kanë rezervuar një ripërballe Biden-Trump. Bashkëbiseduesit bien dakord që këto zgjedhje kanë një ndikim të madh, si në planin e brendshëm ashtu dhe në rrafsh ndërkombëtar. Në planin e brendshëm, kjo garë do të shoqërohet me një mjedis disinformimi dhe disinformimi të perceptuar, ku amerikanët nuk pranojnë shumicën e gjërave që dëgjojnë nga pala tjetër kundërshtare në politikë. Është një betejë shumë e ashpër, ku shumica e amerikanëve gjithnjë e më shumë nuk besojnë te vlerat dhe institucionet që përfaqëson vendi i tyre.

Bushati dhe Bremmer diskutojnë mbi atë cfarë do të ndodhë në Europë dhe më tej dhe në Azi, nëse fitues i këtyre zgjedhjeve rezulton ish-Presidenti i SHBA-ve. Sipas Bremmer, do të ketë shumë më tepër mungesë stabiliteti, paqëndrueshmëri, pasiguri nga shtetet më të fuqishme të botës.

Sipas tij, katër janë frontet kryesore të tensionit gjeopolitik që do të vijnë nga zgjedhja e Trumpi-it, mbi të cilat ai do të vendoste shumë më tepër presion ndaj secilit prej tyre. Në rastin e Lindjes së Mesme, ka më shumë mundësi që rezultatet të jenë në favor të SHBA-ve. Në rastin e Europës dhe Ukrainës, ka më shumë mundësi që rezultatet të jenë kundër SHBA-ve dhe NATO-s. Kina është tërësisht një mister. Gjithçka mund të ndodhë. Kina mund të përfundojë në një luftë shumë më të madhe me SHBA-në, ose me një ekonomi më të dobët. Dhe me një Azi në një mjedis gjeopolitik sfidues, ata mund të tërhiqen në përpjekje për të gjetur një mënyrë për ta pranuar situatën dhe për t’i mbajtur marrëdhëniet të stabilizuara.

NATO këtë vit shënon përvjetorin e 75-të të themelimit dhe Bushati e Bremmer bien dakord që viti i shkuar ka shënuar kulmin e kësaj aleancë në dekada. NATO po dobësohej përpara se Rusia të pushtonte Ukrainën në vitin 2022. Pavarësisht se lufta filloi në vitin 2014, europianët nuk po shpenzonin, dhe sigurisht nuk po angazhoheshin për ta bërë Ukrainën apo Gjeorgjinë pjesë të NATO-s në një të ardhme të afërt. Rusia e shfrytëzoi këtë gjë. Më pas, Rusia bëri atë gjë që nuk duhej ta kishte bërë kurrë. Sun Tzu ka thënë: “Mos e ndërprit kundërshtarin teksa është duke bërë gabime”. NATO po dobësohej, kishte më pak mbështetje, Franca po fliste për autonomi strategjike, Trump po thoshte se ndoshta nuk duhej të angazhohej më në aleancë, dhe më pas Putin pushton Ukrainën, gjë që e bashkoi NATO-n. Kjo bëri që Suedia dhe Finlanda të donin t’i bashkoheshin  NATO-s. Kjo situatë bëri që të gjithë të shpenzonin më shumë, bëri që Gjermania të fliste për një Zeitenëende (pikë kthese). Por, vijon Bremmer, dy vite më vonë, Rusia ka më shumë vëmendje ndaj Ukrainës, janë më të duruar dhe të gatshëm të durojnë më gjatë, sesa më shumë – jo të gjithë – por më shumë aleatë të NATO-s. Fatkeqësisht, në vitin 2024 nuk po shikojmë atë pikën kulmore të NATO-s që pamë në vitin 2023.

Komunitet i mbrojtjes së BE-së?

Bremmer beson se Bashkimi Europian ekziston si një komunitet politik, është eksperimenti më i suksesshëm i qeverisjes mbikombëtare në botë, në ditët e sotme, por shpreh rezerva nëse do të jetë po kaq i suksesshëm me ngritjen e komitetit të mbrojtjes. Sipas tij, komuniteti është më i fortë pas reagimit ndaj krizave, si Brexit, pas reagimit ndaj pandemisë, përgjigjen ndaj pushtimit të Ukrainës nga ana e Rusisë apo politikave të përbashkëta të energjisë. Por, për sa i përket mbrojtjes, kjo është diçka e vonuar dhe e paktë. “E parë në përgjithësi, ky është një hap i mirëpritur për të përforcuar aftësitë në fushën e mbrojtjes të Europës. Unë jam skeptik se thirrjet për një komision për mbrojtjen do të jenë të mjaftueshme për të bërë një ndryshim të rëndësishëm, edhe pse ato do të bëjnë ndryshime të vogla, kur flasim për të ardhmen e Ukrainës, apo kur flasim për të ardhmen e NATO-s. Nuk mendoj se kjo do të jetë një nga sukseset përkrah sukseseve të tjera që përmenda”.

Siguria e ekonomia globale dhe rendi digjital

Bushati dhe Bremmer ndajnë mendimin se SHBA-të janë fuqia dominuese e sigurisë në nivel global, si i vetmi vend në botë që mund të projektojë pushtetin e tij ushtarak në të gjithë botën. Por rendi ekonomik është një rend me shumë pole, me një sërë polesh që ndryshojnë ndikimin e tyre relativ. SHBA-të, Kina, BE-ja, por edhe India po bëhet më e rëndësishme. Në vitin 2030, ajo do të jetë ekonomia e tretë më e madhe. Japonia, gjithashtu. Një rend me shumë pole, ku askush nuk mund të dominojë, me shumë aleanca që zhvendosen. Por, më pas kemi edhe një rend digjital që po dominohet gjithnjë e më shumë nga kompanitë teknologjike. Dhe teknologjia po lëviz shumë më shpejt sesa qeverisja dhe aftësia për ta drejtuar atë. Ne ende nuk po i mendojmë kompanitë teknologjike si aktorë gjeopolitikë, por ato janë të tilla. Ato po bëhen të tilla gjithnjë e më shumë.  Dhe kjo është veçanërisht e vërtetë me revolucionin e inteligjencës artificiale. Rrjedhimisht, kjo është një periudhë veçanërisht entuziaste për gjeopolitikën, por me shumë gjasa një periudhë e rëndësishme për Perëndimin.

Teksa bien dakord që inteligjenca artificiale është një faktor dominues që mund të jetë një forcë pozitive, por mund të ketë edhe pasoja shumë të rënda, Bushati dhe Bremmer shprehen se SHBA-të dhe Kina janë dy fuqi dominuese në botë që kontrollojnë inteligjencën artificiale. Megjithatë nuk është e qartë nëse qeveritë do të kenë një rol të madh në vendimmarrje. Në SHBA kjo është e paqartë. Por, vendimarrja politike mund ta pengojë Kinën që të bëhet një aktor i nivelit botëror për inteligjencën artificiale, pasi Kina është e shqetësuar për atë që mund të bëjë inteligjenca artificiale me qytetarët e saj, duke prishur regjimin autoritar. Dhe nuk është e qartë nëse SHBA-të dhe Kina do të jenë dy fuqitë dominuese në inteligjencën artificiale. Ose nëse do të mendojnë për të më shumë në një mënyrë të fragmentarizuar, me një numër të madh aktorësh që nuk janë shtete, të cilët qeveritë nuk do të mund t’i kontrollojnë. Dhe nëse kjo gjë do të bëhet një realitet, rolet e qeverive në SHBA dhe Kinë do të jenë të kufizuara. Ato nuk do të mund të jenë vendimmarrëse.

Continue Reading
Advertisement

TRENDING