Ecje në litarin mes Kazanit dhe Brukselit/ Pse BRICS është një ‘gjemb në këmbë’ për BE-në

Ftesa e Vladimir Putin për presidentin Aleksander Vucic për të marrë pjesë në Samitin e BRICS në qytetin e Kazan, ka gëzuar mbarë opinionin serb, ndonëse për arsye të ndryshme. Disa e morën për nder dhe e mirëpritën forcimin e bashkëpunimit me këtë organizatë, ndërsa të tjerë u gëzuan, duke gjykuar se Vuçiqi u vendos kështu në atë boshllëk epik në të cilin, siç tregon historia, herët a vonë kushdo që përpiqet të balancojë Lindjen dhe Perëndimin e gjen vetë. Ndoshta, në përputhje me rrethanat, motoja e Samitit në Kazan mund të jetë: Kushdo që vjen – do të pendohet, kush nuk vjen – do të pendohet përsëri”.

Rasti i Turqisë, e cila së fundmi njoftoi se do të kërkojë zyrtarisht anëtarësimin në BRICS, tregoi se nuk është vetëm “Serbia e vogël” ajo që ka problem të ecë në një litar mes dy poleve të zemëruara të rendit ndërkombëtar.

Titulli i mprehtë duket se nuk ka bërë askënd për të qeshur në Komisionin Evropian, i cili shprehu menjëherë shqetësimin për faktin se Turqia është kandidate për anëtarësim në BE, ndaj duhet të respektojë “vlerat dhe orientimet e politikës së jashtme të BE-së”.

Serbia, e cila nuk është anëtare e familjes evropiane, por e thekson atë si një nga prioritetet e saj, mund të presë të njëjtin trajtim, duke qenë se duke mos vendosur sanksione ndaj Rusisë dhe duke ndjekur një politikë neutraliteti, ajo tashmë “ka vënë gishtin” te syri” i partnerëve të saj perëndimorë.

Është i vlefshëm argumenti se më parë partnerët perëndimorë “e shtynë” Kosovën në shkëputje. Për më tepër, një numër i madh i anëtarëve të BRICS nuk e njohën pavarësinë e Kosovës, kështu që mund të thuhet se kalkulimi politik është i qartë.

I qartë, por i paplotë. Sepse, ndërsa po krijohen këto grindje, po vjen një njoftim për një raund të ri dialogu midis Beogradit dhe Prishtinës – jo në Moskë apo Pekin – por në Bruksel.

Këtë e pohon edhe Dimitrije Milic nga Organizata Rruga e Tretë e Re, i cili thekson se në çështjen e Kosovës është më e rëndësishme të kemi marrëdhënie të larta me vendet që kontrollojnë situatën në terren dhe që mund të kenë ndikimin më të madh të, që për momentin janë vendet perëndimore – dhe për shkak të kontekstit historik dhe për shkak të pranisë fizike në atë territor.

Ai supozon se BRICS do të ishte një ide më e afërt për shumicën e qytetarëve serbë, duke qenë se, siç tha ai, ekziston një ndjenjë negative ndaj qëndrimeve perëndimore në një pjesë të konsiderueshme të qytetarëve, por shton se është gjithashtu e rëndësishme të shikohet të dhënat ekonomike.

“Nëse do të shikonim eksportet nga viti 2023, Serbia eksportoi 18 miliardë euro mallra në BE. Pak më shumë se dy miliardë në të gjitha vendet e BRICS. Pra, partneri ynë ekonomik përsa i përket eksporteve është nëntë herë më i madh se sa BE-ja për momentin, nëse do të shikonim strukturën e eksporteve tona në BRICS, me kalimin e kohës Kina do të jetë pjesa më e madhe, persa i përket importeve dhe eksporteve kur bëhet fjalë për ekonominë e Serbisë” – tregoi Miliç