Një tokë pa popull për një popull pa tokë/ Slogani i rrezikshëm për Gazën pas deklaratës së fundit të Trump

Lorenzo Cremonesi, Corriere Della Sera

“Një tokë pa popull për një popull pa tokë”: Donald Trump, me qëndrimet e tij në mbështetje të transferimit të palestinezëve nga Gaza jashtë vendit, vazhdon të theksojë në mënyrë tragjike dhe kontradiktore një nga sloganet më të rreme dhe më të dëmshme që ka qarkulluar që nga fillimet e lëvizjes sioniste dhe madje edhe mes mbështetësve të saj në botën e krishterë. E rremë, për shkak të një arsyeje shumë të thjeshtë, që në rajonet që do të bënin pjesë në shtetin e Izraelit të krijuar në vitin 1948 dhe më pas në territoret e pushtuara nga ky shtet me luftën e vitit 1967, ka ekzistuar gjithmonë një popullsi arabe e thellë dhe e rrënjosur (e cila në fillim të shekullit XX ishte shumë më e numërueshme se pakica e vogël hebraike, e cila gjithashtu ishte kryesisht një shumicë fetare dhe antisioniste). Dhe e dëmshme, që sjell zhvillime tragjike, pasi, siç theksojnë vazhdimisht historianët më të shquar, edhe hebrenj, të sionizmit dhe të Izraelit: përveç disa përjashtimesh të pakta, në thelb të mendimit dhe veprimeve të liderëve të lëvizjes nacionaliste hebraike ka ekzistuar gjithmonë tendenca për të nënvlerësuar ose madje injoruar praninë arabe në ato rajone që janë zemra e “ringjalljes në tokën e paraardhësve”.

Nga Theodor Herzl tek David Ben Gurion, dhe pastaj sidomos ndër radhët e të djathtës nacionaliste, shpresa, më shumë ose më pak e hapur, ka qenë ajo për të bindur me mjete të mira ose të këqija arabët që të vendosen diku tjetër.

Në vitet e fundit, lëvizja e kolonëve hebrenj në Bregun Perëndimor është përfaqësuar në parlament nga partitë ultranacionaliste mesianike që bëjnë pjesë në qeverinë Netanyahu dhe tani shpallin hapur atë që dikur thuhej vetëm nëpër korridoret e pushtetit: “Jo ndaj ndarjes së territorit për paqe, por po transferimit të detyruar të popullatës palestineze në shtete të tjera arabe”, thotë i shqetësuar historiani dhe komentatori Tom Segev. Në ditët e fundit, historiani konservator Benny Morris në gazetën Haaretz ka shkuar më tej.

Sipas tij, projekti i “transferimit” jashtë vendit të palestinezëve të Gazës duket si një parathënie e asaj që mund të shtrihet shpejt te palestinezët e Bregut Perëndimor dhe në të vërtetë zbulon një “mentalitet gjenocidial”.

Fillon me dëbimin, por pastaj, nëse ka rezistencë, përdorimi i forcës vrasëse për të lehtësuar pastrimin etnik mund të dominojë.

“Mos harrojmë që para zgjidhjes përfundimtare, e cila propozonte shfarosjen e popullit hebraik, nazistët kishin planifikuar deportimin e hebrenjve në shtete të tjera jashtë Reich-ut të Tretë”, paralajmëron Morris: një paralelizëm i guximshëm dhe i kontestuar mes ngjarjeve të Shoah dhe masakrës së palestinezëve në Gaza gjatë 15 muajve të fundit.

Nuk është rastësi që shumica e ekspertëve dhe komentatorëve amerikanë dhe të shumicës së botës e gjykojnë si të çmendur, të pamundur, të kundërt me të drejtën ndërkombëtare dhe tani i quajnë deklaratat e Trumpit si provokative dhe shumë serioze.

Janë pozita që shkojnë shumë përtej lëvizjeve të tij gjatë mandatit të mëparshëm, siç ishte transferimi i ambasadës amerikane nga Tel Avivi në Jerusalem ose njohja e sovranitetit izraelit mbi lartësitë e Golanit të pushtuara nga Siria gjatë luftës së vitit 1967.

Pasojat janë të dukshme dhe janë të destinuara të vendosin një gur të fundit mbi hendekun tashmë të të hapur mbi rrënojat e marrëveshjeve të Oslo-s, të cilat në vitin 1993 synonin një kompromis territorial dhe ndarjen e tokës në dy shtete në këmbim të paqes.

Duhet theksuar se në dështimin e Oslo-s nuk ka të pafajshëm.

Terrorizmi i Hamasit dhe masakrat e kamikazëve, islamizimi i radikalizmit të Lindjes së Mesme, por gjithashtu vrasja nga një hebre ekstremist e kryeministrit laburist, Ytzhak Rabin, dhe rritja e kolonive radikale në ato toka që ishin destinuar të bënin pjesë në shtetin palestinez kanë shkatërruar kushtet për dialog.

Megjithatë, sot presidenti amerikan nuk bën tjetër veçse i hedh benzinë zjarrit.

Së pari, Trump i jep forcë sloganit të vjetër të frontit arab radikal, i cili e paraqiste Izraelin gabimisht si produkt të “kolonializmit imperialist amerikan”.

Si pasojë, fronti arab tashmë i ndarë dhe i grindur ribashkohet në mbështetje të palestinezëve, një kauzë që “marrëveshjet e Abrahamit”, fërkimet me Iranin dhe egoizmat kombëtarë, interesat e veçanta ekonomike për të bërë biznes me Washingtonin dhe vetë Izraelin, e kishin shpërbërë për lumturinë e izraelitëve.

Tani Egjipti, Jordania, qeveria e re siriane, Arabia Saudite, shtetet e Gjirit, Turqia, Iraku rilindin bashkërisht sloganin e dy shteteve, pavarësisht nga mundësia e tij konkrete për t’u realizuar.

Për të kuptuar murin e kundërshtive ndaj propozimeve të presidentit të SHBA-ve, mjafton të kujtojmë shkurtimisht hapat e historisë së “korridorit të dëshpërimit” dhe lidhjen e tij me shtetet përreth.

Në fillim të shekullit të XX-të, ishte një rajon i pasur me agrume, burimet e ujit të freskët ishin të shumta, tregtarët bënin pasuri me karvanë që prej shumë kohësh, madje para pesë shekujsh të pushtimit osman, kalonin këtu rrugët e komunikimit për në Kajro përmes Sinait.

Gjithçka u shkatërrua me luftën e vitit 1948 dhe lindjen e Izraelit.

Brenda pak muajsh, popullsia e Gazës u trefishua deri në mbi 200 mijë banorë, kampet e refugjatëve të dëbuar ose të larguar nga shtëpitë e tyre, tani të pushtuara nga forcat hebraike, rriten mes plantacioneve.

Egjipti përfshin Gazën në administratën e Sinait.

Situata ndryshon për pak kohë me luftën e vitit 1956, ku Jerusalemi është aleat me Londrën dhe Parisin kundër regjimit të Nasser për kontrollin e Kanalit të Suezit.

Por më pas janë amerikanët që insistojnë që Izraeli të tërhiqet në linjat e tij fillestare duke braktisur gjithashtu Gazën.

E njëjta gjë nuk ndodhi pas konfliktit të qershorit 1967.

Lufta e Gjashtë Ditëve e përmbys hartën e Lindjes së Mesme: Izraeli dyfishon territorin e tij, pushton Sinain, Gazën, Jerusalemin Lindor, Bregun Perëndimor dhe Golanin.

Me marrëveshjet e Camp David në vitin 1979, Egjipti e rimerr Sinain, por nuk kërkon më kontrollin e Gazës.

Shkaku? E qartë: Për qeverinë e Kajros, Gaza është vetëm një problem, ka varfëri të përhapur dhe radikalizim, irredentizmi i OLP-së shërben si slogan kundër Izraelit, më mirë të mos e kenë në shtëpi.

Ndërkohë, rritet radikalizmi islamist.

Më 6 tetor 1981, Vëllazëria Myslimane, e cila është “shtëpia e nënës” së Hamas-it të sotëm, vret presidentin Anwar Sadat, i akuzuar për “tradhti” ndaj çështjes palestineze për të marrë Sinain në këmbim.

Në vitin 2013, ai përmbysi me gjak qeverinë e presidentit të zgjedhur Mohamed Morsi.

A do të mjaftojnë dollarët e premtuar nga Trump për ta bërë atë të ndryshojë mendje, siç ka thënë hapur?

E njëjta gjë ndodh edhe në Jordani, ku problemi është edhe më akut.

Kjo tregohet nga një të dhënë tabu që lidhet me përqindjen e jordanezëve të origjinës palestineze.

Sipas shifrave të OKB-së, refugjatët janë rreth 3 milionë nga 11 milionë banorë, por në realitet flitet për rreth 65-70 për qind të jordanezëve të origjinës palestineze.

Në vitin 1971, Yasser Arafat u mundua të përmbysë mbretin e atëhershëm Hussein, i cili vrau mijëra luftëtarë të OÇP-së për të shpëtuar monarkinë hashemite.

Sot, djali i tij, mbreti Abdallah, gjithashtu e sheh propozimin e Trump-it si një kërcënim ekzistencial dhe do të bëjë gjithçka për ta shtypur atë.

Që nga ajo kohë, vdekja e tij përfaqëson një paralajmërim të rëndë edhe për presidentin aktual Abdel Fattah Al-Sissi, i cili e sheh Hamas-in si një rrezik të drejtpërdrejtë, sidomos pasi nga viti 2007, lëvizja islamiste ka marrë kontrollin në Gaza.