Fenomeni i kupolës së nxehtësisë po konsiderohet një vrasës i heshtur

Evropa Jugore po përballet me valën e parë të të nxehtit intensiv, me temperatura që arrijnë në 46 gradë Celsius në disa pjesë të Spanjës dhe Portugalisë, ndërsa në disa pjesë të Gjermanisë pritet të rriten 40 gradë Celsius në ditët në vijim. Temperaturat e larta i kanë shtyrë autoritetet në disa vende të lëshojnë paralajmërime shëndetësore dhe të mobilizojnë brigadat e zjarrfikësve për të parandaluar zjarret.

Në Portugali, një temperaturë prej 46.6°C u regjistrua në Mora, rreth 60 milje në lindje të Lisbonës, një temperaturë që po konsiderohet si një rekord i ri kombëtar për qershorin. Në Itali, paraqitjet në spital në disa nga rajonet më të nxehta, siç është Toskana, u rritën me 20%, me autoritetet që këshilluan banorët dhe vizitorët të qëndronin brenda midis orës 11:00 dhe 18:00. Në Francë, paralajmërimet për valë të nxehti u lëshuan për herë të parë në histori për pothuajse të gjithë kontinentin, me Météo-France që vendosi 88% të rajoneve në një alarm portokalli. Qeveria franceze u ka kërkuar bizneseve të përshtatin orarin e punës për të mbrojtur punëtorët nga nxehtësia, ndërsa 200 shkolla publike janë mbyllur deri nesër.

Në Gjermani, shërbimi meteorologjik i vendit tha se nxehtësia dhe thatësira po rrisnin rrezikun e zjarreve në pyje, me disa qytete që vendosin kufizime në pompimin e ujit pasi temperaturat në disa pjesë të vendit pritet të afrohen në 40°C deri të mërkurën.

Fenomeni i kupolës së nxehtësisë

Ekspertët ia atribuojnë këtë një kupole nxehtësie , e cila ndodh kur një zonë me presion të lartë mbetet mbi një zonë për ditë ose javë. Ky presion bllokon ajrin e nxehtë – si kupola e një furre picash ose kapaku i një tenxhereje – dhe “pjek” ajrin dhe tokën poshtë. Ndërsa toka thahet, ajo thith nxehtësinë, duke i bërë kushtet edhe më të nxehta. Kupola e nxehtësisë gjithashtu bllokon retë dhe ajrin më të freskët, duke rezultuar në qiell të kthjellët dhe nxehtësi të vazhdueshme.

Grafiku i Sky News shpjegon se si funksionon kupola termike

Megjithatë, ajo për të cilën ekspertët nuk kanë një përgjigje përfundimtare është nëse kupolat e nxehtësisë do të bëhen më të zakonshme. “Disa studime sugjerojnë se kupolat e nxehtësisë do të bëhen më të zakonshme ndërsa klima ngrohet, duke çuar në valë më të shpeshta të nxehtësisë, por ende nuk ka konsensus shkencor”, thotë eksperti i klimës Michael Byrne për Sky News.

Por ajo që është absolutisht e qartë është se ndryshimi i klimës po ndikon në shanse, kështu që kur ndodh një kupolë nxehtësie, ajo sjell temperatura më të larta dhe më të rrezikshme, shton ai.

Evropa është tashmë 2°C më e ngrohtë se në kohët para-industriale dhe është kontinenti që ngrohet më shpejt në botë, gjë që e bën çdo valë të nxehtësisë dhe kupolë të nxehtësisë më të nxehtë se sa do të ishte ndryshe. Kjo për shkak se gazrat serrë të çliruara nga djegia e lëndëve djegëse fosile bllokojnë më shumë nxehtësi në atmosferën e Tokës, duke rritur temperaturat mesatare.

“Vrasësi i heshtur”

Shkencëtarët i quajnë valët e nxehtësisë “vrasës të heshtur” sepse ato shkaktojnë një rritje të konsiderueshme të vdekjeve, veçanërisht tek njerëzit që janë tashmë të prekshëm. Valët e nxehtësisë janë gjithashtu një rrezik i madh për fëmijët e vegjël, trupat e të cilëve ngrohen më shpejt, dhe për gratë shtatzëna, të cilat janë në rrezik në rritje të lindjes së parakohshme.

Efektet anësore të valëve të nxehtësisë ndikojnë gjithashtu në tokë dhe ndërtesa, pasi nxehtësia i bën kushtet më të favorshme për zjarre dhe mund të dëmtojë të korrat, hekurudhat dhe linjat e energjisë.

Siç thekson Madeleine Thompson nga Wellcome TRUST, “strategjia e reagimit ndaj çdo krize po dështon dhe shkenca na tregon se situata do të përkeqësohet. Ne duhet të drejtohemi drejt veprimeve parandaluese, të shpejta dhe të koordinuara për të zbutur dhe për t’u përshtatur me ndryshimet klimatike. Mjetet janë aty. Provat janë të qarta. “Ajo që mungon është një ndjenjë urgjence. Ne duhet të veprojmë dhe duhet të veprojmë tani.”