A ia vlen njohja “de facto” e Kosovës nga Serbia

Dialogu mes Kosovës dhe Serbisë, tani duket se nuk ka për synim primar njohjen reciproke mes të dyja vendeve. Pas takimit të fundit në Bruksel të kryeministrit Albin Kurti, me pesëshen e liderëve nga Evropa, Kosovës iu kërkua themelimi i Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe, ndërsa Serbisë njohja “de-facto” e Kosovës. Njohësi i marrëdhënieve ndërkombëtare, Dritëro Arifi, shpjegon se termi “de-facto” përdoret për të treguar se një vend, qeveri apo etnitet është funksional dhe ekziston në realitet, por nuk është njohur në mënyrë zyrtare, në këtë rast Kosova nga Serbia. “Njohja de-facto është një njohje efektive e situatës në terren, ku s’ka nevojë të ketë një deklaratë formale nga Serbia dhe kjo nga Bashkimi Europian dhe ShBA-ja po shihet se mund të jetë një fazë paraprake drejt njohjes de-jure. Në njëfarë mënyre s’po e zgjidhim problemin, vetëm po ecim një hap drejt problemit përfundimtar, pra kjo është vetëm një fazë, sepse njohja ‘de-jure’ është njohje zyrtare dhe ligjore e një vendi apo një qeverie” – theksoi Arifi. Sipas tij, për palët njohja “de-facto” nuk paraqet obligime ligjore, por është një veprim që vendet mund ta bëjnë në bazë të kujdesit dhe qëndrimit të tyre ndaj situatave aktuale, teksa shtoi se nga njohja “de-facto” është më vështirë të lëvizet drejt asaj “de-jure”. “Në një mënyrë edhe vetë Perëndimi po i ikë obligimit primar, marrëveshjes ligjërisht të obligueshme, e cila i bie eksplicit njohje ‘de-jure’ e Kosovës. Mendoj që vetëm po humbim kohë shumë të vlefshme për Kosovën, por jo për Serbinë. E gjithë kjo humbje e kohës do të jetë reflektojë në dëm të zhvillimit të shtetit të Kosovës” –  tha Arifi. Ndërsa, për njohësin e zhvillimeve politike, Arbnor Sadikun, njohja “de-facto” konsiderohet si hap i parë drejt njohjes ‘de-jure’, e po ashtu paraqet njohje të përkohshme të një shteti. Sadiku tha se njohja “de-facto”, në bazë të Konventës së Montevidios është atëherë kur një shtet ka kontroll të mjaftueshëm mbi një territor të caktuar. “Pra, thënë ndryshe, me njohje ‘de facto’ Serbia njeh realisht Kosovën në praktikë, dhe shkëmben ambasadorët me Kosovën, njeh dokumentet zyrtare, etj. Por, nuk e njeh ‘de jure’ Kosovën përderisa pavarësia e saj nuk pranohet nga Rusia, Kina dhe aleatet e tyre, që i bie se pranon legalitetin e pavarësisë së Kosovës, por, jo legjitimitetin e saj ndërkombëtar, pra, Serbia e njeh realisht, por jo nominalisht Republikën e Kosovës, derisa Kosova të pranohet në OKB” –  tha Sadiku Më tej, ai u shpreh se njohja “de-facto” do të ishte diçka e re, ndonëse thuhet se Serbia e ka njohur Kosovën “de-facto” që nga Marrëveshja e Kumanovës, njohje që sipas tij, s’ka ekzistuar më parë, pasi s’ka pasur komunikim normal midis dy vendeve.