Shkrime
Do paqe, bëhu gati për luftë/ Loja lodhëse e Putinit nuk do ndalet me kaq

Yaroslav Hrytsak
Gjatë dekadave të fundit, ai ka qenë në Sudanin e Jugut, Ruanda, Kongo, Afganistan, Irak, Gaza dhe zona të tjera konflikti.
Në rastin e Ukrainës, ai tha se një gjë binte në sy: këtu ishte e qartë se kush ishte agresori dhe kush ishte viktima.
Krahas Bosnjës, rezistenca e Ukrainës ndaj Rusisë mbetet, sipas mendimit të tij, një nga dy luftërat vërtet të drejta.
Pas tre vjetësh duke luftuar një luftë të drejtë kundër agresionit të Putinit, tani po përballemi, me Donald Trump, me një paqe të padrejtë. Ukraina do të humbasë tokat dhe nuk do të marrë kompensim për humbjet e saj.
Krimet e luftës do të mbeten të pandëshkuara dhe ukrainasit nuk do të pajisen me garancitë e sigurisë të nevojshme për t’i mbrojtur ata nga sulmet e ardhshme ruse.
Nuk është një skenar i ri.
Mendoni për luftën ruso-gjeorgjiane të vitit 2008. Rusia sulmoi Gjeorgjinë fqinje, megjithatë presidenti i atëhershëm francez Nicolas Sarkozy, vendi i të cilit mbante presidencën e Këshillit Evropian, bëri çmos për të qetësuar Rusinë, duke e detyruar Gjeorgjinë në një paqe poshtëruese.
Lufta e Rusisë kundër Gjeorgjisë pati një tjetër pasojë, më pak të njohur.
Pas fitores së Rusisë, Vladimir Putin më pas miratoi plane për një luftë në shkallë të plotë kundër Ukrainës.
Përgjigja e dobët perëndimore ndaj agresionit të Rusisë në Gjeorgji i dha Putinit arsye të besonte se do të reagonte në mënyrë të ngjashme në rastin e Ukrainës.
Ashtu si lufta e tij kundër Gjeorgjisë ishte kryesisht një reagim ndaj revolucionit të saj properëndimor të vitit 2003, Ukraina do të “dënohej” për revolucionin Portokalli të vitit 2004 që kërcënoi të largonte Ukrainën nga orbita e Rusisë.
Plani i Putinit doli dhe detajet e tij u shfaqën në një artikull gazete të vitit 2009 të shkruar nga dy ekspertë kryesorë ukrainas të sigurisë. Por në atë kohë u konsiderua aq fantastike saqë pak njerëz e vlerësuan atë.
Në çdo rast, Ukrainës iu kursye çfarëdo fati që Putin kishte në mendje për të në vitin 2010, kur pro-rusi Viktor Janukoviç erdhi në pushtet.
Në vitin 2013, Yanukovych mbështeti çuditërisht udhëtimin e Ukrainës drejt integrimit evropian. Por në një fytyrë të papritur, kur erdhi puna për nënshkrimin e një marrëveshjeje historike asociimi me BE-në atë vit, ai tërhoqi prizën.
Ky ndryshim i papritur erdhi pas një takimi me Putinin.
Kishte spekulime se Putini e detyroi Yanukovych duke kërcënuar se do të nisë luftën e tij kundër Ukrainës nëse vendi vazhdon lëvizjen e tij drejt perëndimit.
Refuzimi i njëanshëm i Yanukovych për të nënshkruar marrëveshjen e BE-së shkaktoi një valë të re protestash që filloi në Kiev në nëntor 2013 – dhe përfundimisht u bë i njohur si revolucioni Euromaidan.
Përplasja u zvarrit për muaj të tërë dhe në fillim të vitit 2014 u bë e qartë se një pushtim rus ishte vetëm çështje kohe.
Këtë po e them nga përvoja ime: gjatë Euromaidanit, kam punuar në një institut ad hoc dhe jemi informuar për planet e Putinit.
E dinim se kishim vetëm deri në fund të Lojërave Olimpike Dimërore në Sochi. Menjëherë pas përfundimit, filloi aneksimi i Krimesë.
Sipas mendimit në Kremlin, kjo duhej të fillonte një “pranverë ruse” – një kryengritje e popullsisë ruse-folëse të Ukrainës kundër Kievit.
Nuk arriti të materializohej.
Shumica e ukrainasve, pavarësisht nga gjuha që flisnin, nuk donin të lejonin luftën në shtëpitë e tyre.
Në vend të një lufte civile në Ukrainë, Putini mori një luftë me intensitet të ulët në Donbas, të cilën ai nuk mund ta fitonte.
Megjithatë, ai dinte të priste.
Ata që e njohin mirë Putinin thonë se filozofia me të cilën ai jeton është e ngjashme me atë të xhudos – një sport që ai e ka praktikuar që në rini.
Në xhudo, ju qëndroni afër kundërshtarit tuaj dhe i lodhni derisa ata të dorëzohen. Pavarësisht dështimit për të arritur qëllimet e tij në vitin 2014, Putin nuk braktisi asgjë.
Pushtimi i plotë i vitit 2022 e konfirmon këtë.
Më shumë se një herë, Putin dhe spin doctors të tij kanë këmbëngulur se Rusia nuk është në luftë me Ukrainën, por me Perëndimin në Ukrainë.
Ai e sheh Ukrainën si një komb artificial, të krijuar nga Perëndimi për të përmbysur fuqinë e Rusisë.
Ukraina e pavarur është fajtore për vetë faktin e ekzistencës së saj. Armëpushimi është i mundur në një luftë të tillë, por jo paqja.
Megjithatë, një armëpushim do të zgjidhte shumë pak nëse asgjë. Dhe për Ukrainën do të sillte një rrezik shtesë.
Që nga fillimi i luftës, ukrainasit kanë kërkuar një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme. Tani, në vend të kësaj, ata do të marrin një armëpushim të lëkundur dhe të padrejtë.
Mospërputhja midis pritshmërive të larta dhe realitetit poshtërues është një nga treguesit më të besueshëm të një krize para-revolucionare.
Ndryshe nga viti 2004 dhe 2014, një revolucion i ri mund të udhëhiqet nga njerëz që janë kthyer nga fronti dhe ndihen të tradhtuar nga qeveria e tyre.
Konflikti civil që rezultoi do t’i jepte Putinit mundësinë e përsosur për të pushtuar përsëri Ukrainën – këtë herë me pretekstin e vendosjes së stabilitetit politik.
Në shkurt 2022, objektivi i Putinit ishte të pushtonte Kievin në tre ditë.
Atë që ai nuk arriti ta bëjë atëherë, Trump mund ta ndihmojë ta arrijë brenda tre viteve të ardhshme ose edhe më shpejt.
Dhe pastaj, e gjithë bota është para tij.
Ekspertët thonë se ai do të jetë gati të sulmojë Perëndimin brenda tre deri në pesë vitet e ardhshme.
Shumë në Perëndim po i shpërfillin ambiciet e tij afatgjata tani, ashtu siç i injoruan ato në vitin 2008. Por nëse historia ka diçka për të na mësuar, një nga mësimet e saj është ky: nuk mund të qetësoni një agresor që mendon në afatgjatë.
Ukrainasit e mësuan këtë në mënyrën e vështirë.
Përpara pushtimit të plotë të vitit 2022, ne u paralajmëruam për luftën, por nuk donim ta besonim. Ndoshta është natyra njerëzore që të mobilizohet vetëm pasi një kërcënim bëhet real.
Do të doja të gaboja, por shpirti i historianit më thotë se në shkurt 2022 bota hyri në një dekadë lufte.
Thënia “nëse doni paqe, përgatituni për luftë” mbetet po aq e rëndësishme pas tre vjetësh lufte në Ukrainë sa ka qenë për 2000 vjet.
Marrë nga “The Guardian”

