EUROPA BUDALLAQE/ Ndikimi i litiumit në dialogun Kosovë-Serbi

Në një vizitë të papritur, kancelari gjerman Olaf Scholz udhëtoi drejt Beogradit për të marrë pjesë në nënshkrimin e një marrëveshjeje bashkëpunimi midis BE-së dhe Serbisë për importimin e mineraleve, përfshirë litiumin, për tranzicionin digjital dhe të gjelbër të BE-së.

Scholz gjate vizites tha se litiumi do të jetë po aq i rëndësishëm për lëvizshmërinë në të ardhmen, ashtu sikurse ka qenë nafta deri më tani, kurse Presidenti serb Vuçic e quajti këtë “pikë kthese dhe mundësi të madhe” për Serbinë.

Por, a do të ndikojë ky biznes mes BE-së dhe Serbisë në dialogun Kosovë-Serbi?

Për këtë çështje ka folur profesori i Universitetit amerikan John Hopkins, Daniel Serwer, i cili tha se kjo lidhje mes BE-së dhe Serbisë mund të përdoret për të mirë në procesin e dialogut Kosovë-Serbi. Por, sipas tij, ekziston edhe mundesia qe kjo çështje të shkojë në drejtim të kundërt nëse BE bëhet “budallaqe”.

“Mund të ndodhë nëse BE është aq budallaqe sa ta lërë të anojë akoma me shume se deri tani, qasjen e saj drejt Beogradit”, ka deklaruar Serwer.

I pyetur nëse duke qenë se tani BE ka një marrëdhënie të bazuar mbi interesa me Serbinë, a mund kjo të ndikojë në paanshmërinë që duhet të ketë Unioni në ndërmjetësimin e palëve, Serwer shprehu optimizëm.

“Askush nuk është 100% i paanshëm. BE-ja nuk është vetëm një ndërmjetës, por edhe një mbajtëse pushteti dhe ajo mund ta përdorë marrëveshjen e litiumit për të ndikuar në Serbi në drejtime të mira” – theksoi Serwer.

BE, veçanërisht Gjermania, në vazhdimësi përmendën këmbënguljen e tyre se Serbia duhet të arrijë normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën për të vazhduar me procesin integrues në BE. Në konferencën e përbashkët për media të kancelarit gjerman dhe presidentit serb kjo gjë nuk u theksua. Megjithatë, Scholz tha se kjo marrëveshje do të nxisë “prosperitetin dhe paqen” në Ballkanin Perëndimor.

“Bashkëpunimi i ngushtë në Ballkanin Perëndimor është jetik për stabilitetin dhe prosperitetin në të gjithë rajonin e Ballkanit Perëndimor. Ky është një synim që Gjermania e ka promovuar për më shumë se dhjetë vjet përmes Procesit të Berlinit”, tha Scholz në Beograd.

Pavarësisht kësaj, marrëveshja u komentua si një zbutje e mëtejme e Serbisë përkundër asaj që u përshkrua si “vendi europian që luan mes SHBA-së, Rusisë, Kinës dhe Europës” dhe përkundër që Serbia vazhdon të hezitojë të vendosë sanksione kundër Rusisë për agresionin e saj në Ukrainë

Por, Serwer u shpreh se i takon udhëheqësve në Kosovë që të parandalojë këtë zbutje ndaj Serbisë.

Në pyetjen nëse BE-ja do ta ulë presionin ndaj Serbisë për zbatimin e marrëveshjes me Kosovën, profesori amerikan s’mendon që ka marrëveshje Kosovë-Serbi dhe sipas tij, Vucic e ka ebere kete te qarte, por profesori amerikan shpreson se udhëheqja e re e BE-së të vijë me frymë të re në raport me dialogun.