Fituesi i çmimit Pulitzer: Palestinezët do të përfundojnë si indianët amerikanë

Nëse ka dikush që gjatë këtyre viteve ka mbajtur sytë e ngulitur mbi Izraelin, duke e vëzhguar njëkohësisht si nga jashtë — si përgjegjës për vendin dhe territoret palestineze të grupit të mendimit International Crisis Group — dhe nga brenda — si hebre që jeton në Jerusalem — ai është Nathan Thrall.

45 vjeç, amerikan, Thrall fitoi disa muaj më parë çmimin Pulitzer me librin e tij “A Day in the Life of Abed Salama” (Një ditë në jetën e Abed Salama), një kronikë e një incidenti që në vitin 2012, në hyrje të Jerusalemit, përfshiu një autobus me fëmijë palestinezë.

Por gjithashtu, dhe mbi të gjitha, një kronikë e jetëve palestineze të shkatërruara nga politikat e Izraelit në Bregun Perëndimor.

Pikërisht duke nisur nga ky vështrim i tij shumëdimensional, ai ka dhënë një intervistë për italianen “La Repubblica” lidhur me propozimin e Donald Trump për zhvendosjen e popullatës nga Gaza.

Çfarë synon, realisht, plani i Trump?

Gjëja e parë që duhet thënë është se nuk është një plan: nuk ka faza ose mënyra të përcaktuara.

Kjo nuk do të thotë që nuk mund të ketë.

E dyta është se ta dënojmë atë si të pamendueshëm, që nuk përputhet me realitetin: Në Gaza ka shumë njerëz që do të donin të largoheshin, nëse do të kishin mundësinë.

E kemi parë këtë gjatë luftës, numri i atyre që kërkonin të largoheshin ishte shumë më i madh se ai i atyre që mundën të largoheshin.

Kam një mik të sëmurë që mundi të nisej vetëm pas disa muajsh, dhe vetëm pas pagimit të mijëra dollarëve për mafien egjiptiane. Ashtu si ai, janë mijëra.

Po, megjithatë kemi parë gjithashtu një det njerëzish që po drejtoheshin në veri sapo u bë e mundur…

Zgjedhja atje nuk ishte mes largimit ose mbetjeve në shtëpi.

Ishte më tepër mes qëndrimit në një çadër në jug ose kërkimit për strehim në rrënojat e shtëpisë së tyre në veri.

Po të kishin mundur të zgjidhnin mes rrënojave të shtëpisë së tyre ose një akomodimi të përkohshëm me ujë dhe energji elektrike, fluksi do të ishte ndryshe.

Pra, mendoni se projekti i Trump është i vlefshëm?

Nuk është ajo që thashë.

Thashë se po të kishte vërtet dëshirë Amerika, ta shtysh një pjesë të popullsisë jashtë Gazës nuk do të ishte e pamundur.

Ka vende që janë të gatshme të marrin palestinezët.

Sa? Jo miliona, por 150 mijë secili do të ishte një kufi i pranueshëm.

Një e katërta, ndoshta gjysma e popullsisë do të largohej në këmbim të një shtëpie dhe sigurisë. Por pika për Izraelin nuk është kjo.

Cila është ajo?

Shpërndarja. Trump ka premtuar të zbrazë Rripin dhe Izraeli do një Rrip të zbrazur. Kjo nuk do të ndodhë. Largimi i një pjese të popullsisë nuk do të mjaftonte.

Si do të përdoren fjalët e Trump në Izrael me synimin për një fushatë zgjedhore?

E djathta e Netanyahut dhe ekstremistët e djathtë të aleatëve të tij janë natyrisht të gëzuar.

Por kanë reaguar pozitivisht edhe qendra e Yair Lapid dhe Benny Gantz, kampionët e liberalëve të Tel Aviv.

Jo vetëm kaq, edhe Yair Golan, që drejton të majtën, ka thënë: “Po të ishte e mundur, do të ishte fantastike”. Është abuzive.

Do të doja të flisja për Bregun Perëndimor, që është zemra e librit tuaj: A do të paguajë çmimin tani që sytë e botës janë përsëri të ngulitur në Gaza?

Ka filluar të paguajë.

Që nga momenti që Izraeli ka nënshkruar armëpushimin, ka vendosur që Bregu Perëndimor të paguajë: me ndëshkime direkte ndaj njerëzve të zakonshëm, të cilët tani për të kaluar Murin, mund të kalojnë edhe 12 orë.

Dhe me një pastrim etnik nën dritën e diellit.

Janë 20 mijë palestinezë të Luginës që kanë lënë fshatrat e tyre nën kërcënimet e kolonëve që nga 7 tetori 2023.

Pak muaj më parë, në Jerusalem, thatë: “Nuk ndaj asgjë nga mendimi i David Grossman në këtë fazë: ai shikon vetëm tek Izraeli”. Megjithatë, javët e fundit, pas leximit të intervistës që Grossman dha për këtë gazetë, keni ndryshuar mendim…

Për një herë jam dakord me të, por vetëm mbi pesimizmin që shpreh.

Ne kemi kaluar vite të tëra me zgjerimin e vazhdueshëm të hapësirës izraelite dhe me kufizimin e vazhdueshëm të hapësirës palestineze.

Një pastrim etnik të ngadaltë që vazhdon prej dekadash dhe që pas 7 tetorit ka marrë një përshpejtim të fuqishëm: Izraeli ka konfiskuar më shumë toka palestineze në 16 muajt e fundit se sa në 20 vitet e fundit.

Pesha e vetme për këtë proces është drejtësia ndërkombëtare, e cila megjithatë po ecën me hapa të vogla dhe shumë ngadalë.

Komuniteti ndërkombëtar shqetësohet për të ndaluar aneksimin zyrtar, por përpara aneksimit të faktuar është i heshtur.

Nuk e shoh të ardhmen e palestinezëve shumë ndryshe nga ajo e indianëve të Amerikës në Shtetet e Bashkuara.