Këshilli i BE-së i jep dritën jeshile rregullave të para të inteligjencës artificiale në botë

Shtetet Anëtare të BE-së i kanë dhënë sot miratimin përfundimtar legjislacionit të BE-së për Inteligjencën Artificiale (AI) – i pari në botë. Ligjvënësit e BE-së kishin arritur një marrëveshje të përkohshme më 8 dhjetor 2023 dhe Parlamenti Evropian miratoi legjislacionin e UA-së më 13 mars me një shumicë të gjerë.

Siç thuhet në komunikatën e sotme të Këshillit të BE-së, qëllimi i legjislacionit të miratuar është harmonizimi i rregullave për inteligjencën artificiale, si dhe promovimi, zhvillimi dhe miratimi i sistemeve të sigurta dhe të besueshme të inteligjencës artificiale në tregun e përbashkët të BE-së nga organet private dhe publike. Në të njëjtën kohë, qëllimi është të sigurohet që të drejtat themelore të qytetarëve të BE-së të respektohen dhe të stimulohen investimet dhe inovacioni në inteligjencën artificiale në Evropë.

Ministri i Belgjikës për Dixhitalizimin, Mathieu Michel, tha: “Ky ligj historik, i pari i këtij lloji në botë, adreson një sfidë globale teknologjike që krijon gjithashtu mundësi për shoqëritë dhe ekonomitë tona. Me Aktin e AI, Evropa thekson rëndësinë e besimit, transparencës dhe llogaridhënies kur kemi të bëjmë me teknologjitë e reja, duke siguruar që kjo teknologji që ndryshon me shpejtësi të mund të lulëzojë dhe të stimulojë inovacionin evropian.

Ligji i ri kategorizon lloje të ndryshme të inteligjencës artificiale sipas rrezikut. Sistemet e inteligjencës artificiale me rrezik të ulët do t’i nënshtrohen detyrimeve shumë të lehta të transparencës, ndërsa sistemet e AI me rrezik të lartë do të lejohen, por do t’i nënshtrohen një sërë kërkesash dhe detyrimesh për aksesin në tregun e BE-së, si për shembull, vlerësimi i qytetarëve ose mbikëqyrja masive dhe sistemet e vlerësimit social të zbatuara në Kinë janë të ndaluara nga BE pasi rreziku i tyre konsiderohet “i papranueshëm”. Ligji ndalon gjithashtu përdorimin e inteligjencës artificiale për policimin e bazuar në profil parashikues dhe sistemet që përdorin të dhëna biometrike për të kategorizuar njerëzit sipas kategorive specifike si raca, feja ose orientimi seksual.

Akti i AI trajton gjithashtu përdorimin e modeleve të AI me qëllim të përgjithshëm (GPAI).

Modelet GPAI që nuk paraqesin rreziqe sistematike do t’i nënshtrohen disa kërkesave të kufizuara, për shembull për sa i përket transparencës, por ato me rreziqe sistemike do të duhet të respektojnë rregulla më të rrepta.

Për të siguruar zbatimin e duhur, janë ngritur organe të ndryshme administrative dhe vendosen klauzola penale me gjoba për kompanitë që shkelin ligjin e UA.

Përpara se të zhvillohet një sistem i inteligjencës artificiale me rrezik të lartë nga disa subjekte që ofrojnë shërbime publike, duhet vlerësuar ndikimi në të drejtat themelore. Rregullorja parashikon gjithashtu rritje të transparencës në lidhje me zhvillimin dhe përdorimin e sistemeve të AI me rrezik të lartë. Sistemet e AI me rrezik të lartë, si dhe përdorues të caktuar të një sistemi AI me rrezik të lartë që janë organe publike duhet të regjistrohen në bazën e të dhënave të BE-së për sistemet e AI me rrezik të lartë.

Legjislacioni do të publikohet në Fletoren Zyrtare të BE-së në ditët në vijim dhe do të hyjë në fuqi njëzet ditë pas publikimit, megjithatë rregullorja e re do të zbatohet dy vjet pas hyrjes në fuqi, me disa përjashtime për dispozita të veçanta.

Akti i AI-së është një element kyç i politikës së BE-së për të promovuar zhvillimin dhe adoptimin në tregun e vetëm të inteligjencës artificiale të sigurt dhe legale që respekton të drejtat themelore