Macron ‘shkund’ Evropën: Duhet të bëhemi ‘gjithçkangrënës’ pas fitores së Trump, ose do të serviremi në pjatë për “mishngrënësit”

Evropa nuk mund të jetë më “barngrënësja” e botës pas rizgjedhjes së Donald Trump si president i Shteteve të Bashkuara, sipas Emmanuel Macron. Në vend të kësaj, ajo duhet të bëhet një “gjithgjëngrënëse”.

Komentet e presidentit francez vijnë një ditë pasi Trump shënoi një fitore të madhe në zgjedhjet presidenciale të SHBA-ve, duke shkaktuar shqetësime se presidenti i zgjedhur i SHBA-ve mund të ulë pjesëmarrjen e Washingtonit në NATO, duke i detyruar vendet evropiane të rrisin shpenzimet e mbrojtjes.

Macron njihet si avokati më i zëshëm i Evropës, që blloku të bëhet më i pavarur nga rivalët tregtarë si Kina dhe Shtetet e Bashkuara në gjithçka, nga mbrojtja dhe siguria, deri te teknologjitë më të avancuara.

“Për mua është e thjeshtë. Bota përbëhet nga barngrënës dhe mishngrënës. Nëse vendosim të mbetemi barngrënës, atëherë mishngrënësit do të fitojnë dhe ne do të jemi të servirur për ta”, u tha ai udhëheqësve evropianë gjatë një takimi në Budapest.

Vetë lidershipi i Macron në skenën e Bashkimit Evropian është goditur pas zgjedhjeve të parakohshme që ai kërkoi në fillim të këtij viti dhe ditët e fundit ai është përpjekur të ripozicionohet si ura e bllokut për në SHBA. Ai ishte një nga liderët e parë që uroi Trumpin pas rezultatit paraprak të zgjedhjeve amerikane.

“Mendoj se të paktën duhet të zgjedhim të bëhemi omnivorë. Nuk dua të jem agresiv, vetëm se dimë të mbrohemi për të gjitha këto tema”.

Një diplomat i BE-së në Budapest tha se zgjedhja e Trump mund t’i japë liderit francez një “raison d’être” (arsye për të qenë), si nxitës për një Bashkimi Evropian më të guximshëm dhe më të pavarur, veçanërisht kur bëhet fjalë për tregtinë dhe sigurinë. Diplomatit, si të tjerët të cituar nga Politico, iu dha anonimiteti për të folur sinqerisht.

Ndërsa udhëheqësi francez nuk përmendi emrat e vendeve, Evropa përballet me luftëra të mundshme tregtare në dy fronte, me SHBA-të dhe me Kinën. Komisioni Evropian ka goditur me tarifa automjetet elektrike kineze dhe do të përballet me telashe të mundshme me Washingtonin, nëse Trump ndjek kërcënimet për të vendosur tarifa ndaj mallrave të BE-së.

“Ne [në Evropë] mendojmë se duhet t’ia delegojmë gjeopolitikën tonë Shteteve të Bashkuara të Amerikës, se duhet t’ia delegojmë borxhin tonë të rritjes klientëve tanë kinezë, se duhet t’ia delegojmë inovacionin tonë teknologjik hiper-shkallëzuesve amerikanë,” tha ai. “Kjo nuk është ideja më e mirë.”

Me të mbërritur në takim të enjten, udhëheqësit dhe zyrtarët e lartë të BE-së, përfshirë Presidenten e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, këmbëngulën në nevojën që Evropa të marrë përgjegjësinë për sigurinë dhe mbrojtjen, si dhe të mbështesë Ukrainën kundër agresionit rus.

Duke folur para një grupi të vogël gazetarësh në Budapest, ministri i Jashtëm hungarez, Péter Szijjártó, tha se rezultati i zgjedhjeve në SHBA ka ndryshuar status quo-në në Ukrainë.

“Evropa duhet të reflektojë. Nëse më bëni pyetjen teorike nëse Evropa mund të zëvendësojë SHBA-të në këtë çështje, unë do të thoja padyshim që jo”, tha ai. “Rezultati i zgjedhjeve presidenciale në SHBA krijon një realitet krejtësisht të ri, jo vetëm në Evropë, por në botë”.

Udhëheqësit e tjerë të BE-së janë të prirur të dërgojnë një mesazh mbështetjeje të vazhdueshme për Kievin gjatë takimit, të organizuar nga kryeministri hungarez Viktor Orbán, ku është i pranishëm edhe presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy, thanë dy diplomatë të BE-së.

Por jo të gjithë u pranuan nga thirrjet e Macron për unitet.

“Ai thotë unitet, por do të thotë unitet francez”, tha një nga dy diplomatët e përmendur më lart, të cilit nuk i bëri përshtypje fjalimi i Macron.

“Nëse kjo do të thotë të tërhiqni urat e lëvizshme dhe të rrihni kapakët, jo faleminderit. Ne duam të qëndrojmë të hapur ndaj marrëdhënieve transatlantike”, tha ai.