Mijëra shqiptarë janë mbledhur në Tiranë për të nderuar romancierin më të njohur të vendit të tyre, Ismail Kadare, i cili vdiq të hënën pas një ataku kardiak.
Shqiptarët u dyndën drejt kryeqytetit për të bërë homazhe mbi arkivolin e Kadaresë, i mbuluar me flamurin kombëtar kuqezi, raportohet nga mediat ndërkombëtare.
Të tjerët duartrokitën dhe hodhën lule.
Shqipëria shpalli dy ditë zie dhe Kosova fqinje, e cila ka më shumë se 90% shumicë shqiptare, gjithashtu shpalli ditë zie të mërkurën.
Kadare, i cili e ndau kohën e tij mes Shqipërisë dhe Francës, ishte romancieri më i njohur i vendit ballkanik dhe veprat e tij u botuan në 45 gjuhë, por ai vazhdimisht i zemëroi ish-sundimtarët komunistë të atdheut të tij.
Në vitin 1975, ai u dërgua për punë krahu në një fshat të largët, pasi botoi një poemë satirike që synonte burokracinë komuniste të Shqipërisë.
“Ai erdhi, shkroi dhe u largua”, tha kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama gjatë një fjalimi pranë arkivolit të Kadaresë në Teatrin Kombëtar të Operës dhe Baletit, pranë një instalacioni artistik që përshkruan një tjetër shqiptareje të famshme, Nënë Terezën.
Ai “mori të gjitha lavdërimet dhe nderimet e mundshme të botës dhe të gjitha fyerjet e mundshme nga vendi që e lindi”, tha Rama.
“Ai nuk ishte thjesht një shkrimtar. Ai përfaqësoi ndjenjat e të gjithë shqiptarëve të të gjitha kohërave në histori”, tha e përlotur Angjelina Xhara, një kineaste që ka punuar edhe me Kadarenë.
Kadare fitoi njohjen në vitin 1963 me romanin e tij “Gjenerali i ushtrisë së vdekur” dhe mori çmime të shumta duke përfshirë çmimin Man Booker International në 2005, çmimin Princi i Asturias për artet në 2009 dhe çmimin Amerika në letërsi në 2023.
Ai u nominua për çmimin Nobel për letërsinë 15 herë.
Kadare kërkoi azil politik në Francë në vitin 1990 pasi mori kërcënime në përgjigje të kritikave të tij ndaj qeverisë dhe thirrjeve për demokraci.
Vitin e kaluar, presidenti francez, Emmanuel Macron, i dha atij titullin Oficeri i Madh i Legjionit të Nderit.
Kadare ka lindur në qytetin e Gjirokastrës në vitin 1936. Ai ka lënë pas gruan e tij, autoren Helena Kadare, dhe dy vajzat e tyre.
