Nga Teherani në Tel Aviv vërshojnë bombat – Atë që Netanyahu e quan fitore, ngjan si kolaps

Vetëm dy javë më parë shkova me prindërit dhe motrat e mia për të protestuar me familjet e pengjeve që mbahen ende nga Hamasi, duke shënuar 600 ditë në luftën në Gaza.

Kjo ishte hera e parë që djali im shkonte në Izrael që nga 7 tetori. Gjithçka dukej sikur fshihej pas xhamit.

Turma ishte solemne, e nënshtruar. Familjet e pengjeve dolën në skenë. Disa thanë se nuk mund të kishte fitore pa kthimin e të dashurve të tyre.

Disa dënuan kryeministrin Benjamin Netanyahu dhe koalicionin e tij të ekstremit të djathtë. Të tjerë iu lutën Presidentit të SHBA-ve Donald Trump. Një grua qau në mikrofon.

Një burrë tjetër ishte përhumbur, duke pritur që muzika të mbaronte. Rami Kleinstein, këngëtari pop, këndoi një baladë të këndshme për Izraelin – “mrekullitë tuaja nuk kanë mbaruar ende” – ishte e vështirë të imagjinohej diçka më ironike.

Për ata që kanë bashkëjetuar me luftën këto dy vitet e fundit, shenjat janë kudo. Stacionet e trenave të mbushura me afishe të ushtarëve të rënë, postera të viktimave të Nova-s, tabela pengjesh që përkuleshin në skaje, shirita të verdhë që valëviteshin pa probleme nga dritaret e makinave.

Lufta ishte njëkohësisht e dukshme dhe megjithatë e përzier me jetën e përditshme.

Atmosfera luhatej midis pafuqisë dhe shmangies. Askush nuk dëshiron të flasë për atë që vjen më pas.

Askush nuk dëshiron të dëgjojë për Gazën. Askush nuk e di se çfarë mund t’i kthejë pengjet e mbetura në shtëpi.

Një sulm i madh kundër Iranit mund të vijë, thanë ata. Por do t’ia vlejë – nëse poshtëron Teheranin, nëse rrëzon regjimin e tyre islamik, nëse i jep fund kërcënimit një herë e përgjithmonë.

Ndoshta kanë të drejtë. Ndoshta kjo do të zgjojë diçka.

Dhe kështu, në ditën e 616 të luftës, Izraeli u kulmua me një shpërthim euforie maniake.

Avionët e forcave ajrore izraelite bombarduan Iranin. Papritmas, kokat e të pranishmëve u rikthyen në jetë.

“Historike”, “transformuese”, thanë ata.

Një Netanyahu i gëzuar foli për një luftë që do t’i jepte fund të gjitha luftërave.

Ngjyrimet u rikthyen në bisedat e pandërprera në televizion dhe në internet. Vendi u ringjall nga dhuna e largët.

Ndoshta kanë të drejtë. Rënia e regjimit iranian me dogmën e tij fundamentaliste dhe korrupsionin e tij, mund të hapë diçka të re.

Një shoqëri e shtypur prej kohësh, që tashmë e ka treguar guximin e saj në rrugë, mund të ngrihet dhe ta rrëzojë atë.

Por edhe nëse sulmi e ndryshon Iranin përgjithmonë – a do të na ndryshojë ne, izraelitët?

Që nga 7 tetori, shoqëria izraelite është bërë e varur prej shpëtimit nga jashtë.

Një fantazi kthimi: Trump do t’i kthejë pengjet. Irani do të shembet. Palestinezët nga Gaza do të zhduken në Somaliland ose Finlandë.

Diçka do të ndodhë. Çdo gjë – përveç nesh. Përveç shikimit nga brenda.

Izraeli nuk beson më se mund ta rregullojë as veten. Ne nuk mund ta dëshirojmë më dhe ta bëjmë atë ëndërr. Institucionet tona u shembën shumë kohë para çdo ndërtese banimi në Teheran. Themelet tona janë zbrazur.

Ajo që mbetet është një gjendje shpirtërore maniako-depresive kombëtare: nga tunelet ku qëndrojnë pengjet, deri te bisedat euforike pas një sulmi të suksesshëm.

Ky është identiteti i ri izraelit.

Në darkë me miqtë e vjetër, u grinda me dikë thellësisht të mërzitur për luftën, pushtimin, të ardhmen – dhe në të njëjtën frymë ai tha se nuk do të votonte, sepse të gjithë politikanët janë të korruptuar.

Më në fund, ai tha se do të qëndronte në Izrael. “Kjo është shtëpia ime. Vetëm këtë mund të them”.

E pashë djalin tim dhe i thashë: E njëjta ndjenjë përkatësie është arsyeja pse u larguam.

Po e shkruaj këtë ndërsa raketat iraniane bien mbi Izraelin, dhe unë po ndjek nga New York-u.

Po i dërgoj mesazhe familjes sime në Haifa për t’u garantuar që janë të sigurt.

Njerëzit gjithmonë na pyesin nëse jemi të sigurt këtu – të shqetësuar për kampet e Gazës në Universitetin e Columbia-s, ose për ndonjë të shtënë në Washington, sikur rreziku të jetë gjithmonë larg, kurrë në Izrael.

Por sot, një tjetër “fitore” është shndërruar në një mbrëmje tjetër të gjatë, një natë që duket se nuk mbaron kurrë, një muzg me të cilën duhet të përballemi.

Edhe nëse Izraeli “fiton” këtë raund kundër Iranit, çfarë kemi fituar saktësisht nëse mbetemi nën kontrollin e një regjimi të korruptuar dhe apokaliptik?

Nëse, siç na reklamon qeveria e Netanyahu-t, Marrëveshjet e Abrahamit janë një kurë për të gjitha, pse vazhdojmë t’i lidhim bijtë tanë dhe t’i sakrifikojmë ata?

Nëse bëjmë paqe me çdo vend të largët – nga Arabia Saudite në Indonezi, por jo me fqinjët tanë, a është kjo paqe? Ne tashmë e dimë përgjigjen: E zbuluam më 7 tetor.

Nuk do të ketë fitore pa llogaridhënie.

Besimi në një deus ex machina, në mrekullitë që bien mbi Teheranin nga qielli, në vend të ndryshimeve kuptimplote politike, nga refuzimi për të shërbyer në këtë luftë te përballja me korrupsionin dhe më në fund përballja me elefantin e madh të pushtimit që është në dhomë, vetëm sa ushqen lakimin solipsist.

Izraeli është gjithnjë e më i izoluar në skenën globale.

Në këto momente trazirash, momente që janë bërë vite, duhet të ketë një ndryshim themelor paradigme.

Ose, si vlerësimi – ose dëshira e Netanyahu’t – ne gjithmonë do të jetojmë me shpatë.

Ditët kalojnë. Nga një protestë në tjetrën, nga një peng në një tjetër, një tjetër ushtar i vrarë, katër të tjerë, bisedimet për armëpushim fillojnë dhe mbarojnë, delegacionet mbërrijnë dhe nisen nga Doha, raketat që hidhen në Yemen dhe nga Yemen-i, dhe asgjë nuk ndryshon.

Mund të shpëtohemi përsëri nga një Kupolë e Hekurt.

Por jo prej një zoti nga qielli. Nëse diçka do të na japë fund, nuk do të bjerë si zjarr nga lart.

Do të kalbet nga poshtë: nga tunelet ku qëndrojnë pengjet, nga rrënjët e djegura të ullinjve, nga heshtja me të cilën jemi mësuar të jetojmë.

Nëse kjo është fitore, pse ngjan si kolaps?