Profesori amerikan: Nëse Vuçiç fiton, gjasat për konflikt do të rriten

Profesori i marrëdhënieve ndërkombëtare Aidan Hehir ka dhënë disa arsye që sipas tij, janë të besueshme që rezultati i zgjedhjeve parlamentare të Serbisë më 17 dhjetor do të ketë implikime të thella për paqen në Evropë.

Sipas tij, nëse serbët vendosin të zgjedhin partinë e Aleksandër Vuciç si fituese të këtyre zgjedhjeve, gjasat për konflikt rajonal do të rriten.

“Edhe pse disi e errët nga pushtimi rus i Ukrainës, dhe së fundmi kriza në Gaza, tensionet në Ballkan janë rritur ndjeshëm muajt e fundit. Nëse serbët rizgjedhin partinë kryesore të qeverisë, gjasat për konflikt rajonal do të rriten” –  tha profesori.

Sipas tij, Partia Progresive Serbe (PSP) ka qenë në qeveri që nga viti 2012. E formuar në vitin 2008, SPP fillimisht u pa si një parti pro-integruese në BE që do ta çonte Serbinë drejt perëndimit, megjithatë, ajo u bë gjithnjë e më autoritare dhe Serbia sot konsiderohet gjerësisht si një shembull i kapjes së shtetit.

“Ky është vendi ku një numër i vogël aktorësh me ndikim në sektorin publik dhe privat kanë bashkëpunuar për të ndryshuar rregullat, për të sponsorizuar legjislacionin dhe për të kooptuar institucionet për të çuar përpara interesat e tyre të ngushta në kurriz të interesit më të gjerë publik” – theksoi Aidan Hehir

Sipas tij, që nga viti 2012, qeveria e Serbisë ka nxitur tensionet rajonale në atë masë sa që shumë kanë frikë se viti 2024 mund të shohë një luftë të përtërirë me Kosovën fqinje.

“Duke pasur parasysh të kaluarën e Vuçiçit, dhe atë të shumë prej figurave kryesore të partisë së tij, kjo nuk do ishte aspak një surprizë. Gjatë gjithë viteve 1990, Vuçiç mbështeti nacionalizmin agresiv serb. Vetëm disa ditë pas gjenocidit të Srebrenicës në Bosnje në korrik 1995, ai deklaroi: Vritni një serb dhe ne do të vrasim 100 muslimanë”.

Profesori amerikan kujton kohën ndërmjet viteve 1998 dhe 2000, kur Vucic ishte “ministri i informacionit” i presidentit jugosllav Slobodan Milloshevic, kohë gjatë së cilës shpërtheu lufta në Kosovë. Gjatë atij konflikti, rreth 10,000 shqiptarë të Kosovës u vranë dhe mbi 90% e popullsisë u zhvendos.

“Në vitin 2018, Vuçic e përshkroi Millosheviçin si “lideri i madh serb, i cili padyshim kishte qëllimet të mira” – potencoi Hehir, sipas të cilit Vucic gjithashtu ka ngjallur ndjenja nacionaliste në mesin e serbëve që jetojnë jashtë Serbisë.

“Përpjekjet e tyre për të rivizatuar kufijtë e shteteve pasardhëse të Jugosllavisë përgjatë vijave demografike, për të krijuar atë që ata e quajnë “botë serbe”, pothuajse me siguri do të çonte në luftë në Bosnje dhe Kosovë – deklaroi profesori amerikanduke kujtuar se Vuçiç ka mohuar se në Kosovë kanë ndodhur masakra të kryera nga serbët, ka kërcënuar trupat e NATO-s të vendosura atje dhe e ka cilësuar kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, si “llum terrorist”.

Pas pushtimit të Ukrainës, kujton profesori, Serbia refuzoi t’i bashkohet sanksioneve perëndimore kundër Rusisë, sepse – thotë Vuçiq – serbët “e duan Rusinë”. Vendi vazhdon të mbajë marrëdhënie të ngushta me Moskën.

“Serbia është e rrethuar nga shtetet anëtare të BE-së dhe NATO-s dhe kështu është e ndjeshme ndaj sanksioneve perëndimore. Si e tillë, një qëndrim i fuqishëm nga perëndimi ndoshta do ta detyronte Vucicin  të ndryshonte kurs dhe të parandalonte ripërtëritjen e konfliktit. Megjithatë, nëse perëndimi ka unitet dhe do ta bëjë këtë, mbetet për t’u parë” – potencoi profesori amerikan