Pse Zvicra qëndroi neutrale për 500 vite

History of Yesterday

Kur bëhet fjalë për luftën, Zvicra është një rast i çuditshëm. Përveç periudhës kur Napoleoni pushtoi Zvicrën, në fillim të shekullit të 19-të (dhe më në fund ata u përpoqën dhe arritën të ruanin neutralitetin e tyre), vendi i vogël në Europën Qendrore qëndroi larg luftërave në kontinent për gjysmën e mijëvjeçarit.

Arsyeja është Beteja e Marignanos. Beteja e Marignanos është një betejë e madhe midis Francës dhe Zvicrës, e cila u zhvillua në fillim të shekullit të 16-të, në 1511.

Zviceranët kishin pushtuar pjesën më të madhe të Italisë veriore, duke aneksuar Milanon, një pikë kyçe aksesi për ushtritë rivale franceze. Ushtria franceze, nën komandën e mbretit të ri Françesku, vendosi të befasojë zviceranët duke lëvizur trupat përmes një kalimi të papërdorur më parë në Alpe, për të arritur në rajonin rreth Milanos.

Të shumtë në numër, zviceranët filluan të negociojnë kushtet e dorëzimit, por këto negociata përfunduan pas mbërritjes së përforcimeve dhe filluan të përgatiteshin për betejë, raporton abcnews.al.

E vogël por efektive

Zviceranët kishin rreth 22,000 ushtarë, të cilët duhej të përballeshin me 40,000 ushtarët e ushtrisë franceze, duke përfshirë trupat gjermane të Landsknecht, artilerinë dhe kalorësinë.

Duke qenë se zviceranët nuk kishin as artileri dhe as kalorësi, strategjia e tyre ishte të sulmonin topat, t’i kapnin dhe t’i kthenin kundër ushtrisë franceze. Kjo taktikë kishte funksionuar në të kaluarën, me këmbësorinë zvicerane të njohur për efektivitetin e tyre.

Ata arritën të pushtonin disa prej tyre dhe u konfliktuan me trupat e Landsknecht, me të cilët garuan për titullin e njësisë më të mirë të këmbësorisë në Europë. Të nesërmen, zviceranët përdorën taktika të ngjashme. Ata sulmuan topat, por këtë herë artileria ishte gati.

Beteja u ndal derisa forcat veneciane, aleate me francezët, morën pjesë në betejë. Kundërsulmi i aleatëve çoi në humbjen e zviceranëve, të cilët humbën gjysmën e trupave të tyre në këtë betejë, ndërsa francezët humbën 5000 burra.

Humbja detyroi zvicerantët të bënin paqe me francezët, e cila pati implikime afatgjata. Traktati kishte një klauzolë të “paqes së përjetshme”, që përcaktonte se Franca dhe Zvicra nuk do të luftonin më kurrë kundër njëra-tjetrës dhe nuk do të bënin aleancë me armiqtë e njëra-tjetrës.

Klauzola vazhdoi për Francën deri në revolucion, duke i detyruar zviceranët të mbroheshin kundër pushtuesve francezë. Mercenarët zviceranë kanë luftuar në raste të ndryshme, por këto kanë qenë të rralla, raporton abcnews.al.

Me kalimin e shekujve, neutraliteti i Zvicrës është bërë edhe më i fortë dhe sot ekzistojnë ligje që i pengojnë qytetarët zviceranë të luftojnë.

Aktivitetet e vetme ushtarake moderne të Zvicrës ishin dërgimi i paqeruajtësve dhe sulmi i avionëve të huaj që fluturonin mbi vendin gjatë Luftës së Dytë Botërore.