Pas lajmit se Miroslav Lajçak, i dërguari i posaçëm i BE-së për dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, po largohet për një detyrë tjetër, shumë u habitën nga lajmi se Gabriel Escobar , i cili, ashtu si Lajçak, nuk do të shihet më në Beograd dhe Prishtinë në rolin e të dërguarit special të SHBA-së për Ballkanin Perëndimor, pasi sipas DASH, po shkon në një tjetër mision.

Deri më tani nuk dihet nëse dhe kush së bashku me pasardhësin e Lajçakut, Borut Pahor, në periudhën e ardhshme do të tentojnë që në emër të Amerikës të normalizojnë marrëdhëniet Beograd-Prishtinë, por gjithsesi rezultatet e Escobar-it mund të analizohen.

Milica Andriç Rakiç, drejtore e programit të Iniciativës së Re Sociale nga Mitrovica Veriore, kujton se në fushatën parazgjedhore, administrata e Biden premtoi se do të mbështeste rolin kryesor të BE-së si ndërmjetëse në dialog, dhe ata vazhdimisht i qëndruan asaj.

“Fokusi më i madh i ‘gjeneralit’ amerikan në dialog ishte pozita e komunitetit serb në Kosovë përmes formimit të asociacionit, por nuk pati rezultate të prekshme, gjë që zyrtarët e Departamentit të Shtetit e pranuan hapur. SHBA-të kanë humbur një partner në Kosovë me qeverinë e Albin Kurtit dhe kjo ndikon ndjeshëm në aftësinë për të zbatuar vizionin e tyre për një Kosovë evropiane. Escobar ka qenë prej kohësh fytyra e strategjisë dhe kontributit të SHBA-së në dialog, por, ashtu si ndërmjetësi kryesor Lajçak, ishte i kufizuar në marrjen e vendimeve, si për karotat, ashtu edhe për shkopinjtë” – e përshkruajti ajo për median serbe ‘Danas’.

Sipas saj, si rezultat, dialogu në vend që të ishte një mjet për rregullimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, u shndërrua në një aparat zjarrfikës dhe tani dalëngadalë po bëhet burim i zjarreve dhe krizave të reja.

“Në mënyrë që roli i SHBA-së, pra i dërguari i saj, të ishte më efektiv, duhet të kishte vullnet që SHBA-të të përfshiheshin më shumë në dialog, në vend që të uleshin në dhomën tjetër teksa negociatat vazhdonin, por SHBA-të, nga respekti për partnerët e saj evropianë dhe BE-në, nuk e bënë këtë, të paktën administrata e Biden. Kjo është arsyeja pse emërimi i mundshëm i pasardhësit të Escobar do të varet ndoshta nga vlerësimi i Departamentit të Shtetit nëse në hierarkinë ekzistuese dhe kompetencat e të dërguarit ai ose ajo mund të kontribuojë në dialog më shumë se disa nga pozicionet e përhershme në Byronë për Evropën dhe Euroazinë” – vlerësoi Andriç Rakiç.

Dhe studiuesi i Rrugës së Tretë të Re, Dragoslav Rašeta, theksoi se për momentin nuk ka as informacione të besueshme dhe as thashetheme se kush mund të jetë i dërguari i ri special për Ballkanin Perëndimor, në radhë të parë për shkak se administrata Biden, për shkak të balancës së pushtetit ndërmjet Demokratëve dhe republikanëve në Senat dhe në Komisionin e Punëve të Jashtme të Senatit, kanë pasur shumë probleme me vendosjen e diplomatëve gjatë tre viteve të mëparshme………..

Gazetari i Kosovës, Vudi Xhymshiti ka reaguar pas deklaratës së Diplomatit Amerikan të Shtetit, Gabriel Escobar i cili e ka cilësuar Xhymshitin si një “gazetar të supozuar”. Në një postim në rrjetin social “X”, Xhymshiti shkruan se kjo deklaratë është një sulm që synon diskreditimin dhe heshtjen e gazetarisë kritike.

Ai shton se termi “gazetar i supozuar” i përdorur nga Escobar banalizon integritetin profesional dhe punën e gjerë të gazetarit, dhe ngjall urrejtje dhe mosbesim, duke nxitur potencialisht armiqësi ndaj gazetarit. Xhymshiti shton ndër të tjera se kjo deklaratë është alarmante kur buron nga një zyrtar qeveritar, roli i të cilit sipas tij në thelb kërkon një angazhim për të mbështetur vlerat demokratike, duke përfshirë lirinë e shtypit.

Reagimi në rrjetin social X:

Kur një diplomat i rangut të lartë nga Departamenti Amerikan i Shtetit, si zëvendësndihmës sekretari Gabriel Escobar, etiketon një gazetar të njohur si “gazetar i supozuar” në përgjigje të akuzave të dokumentuara, nuk është thjesht një sulm ndaj individit, por një shkelje e rëndë. të dekorit diplomatik dhe një fyerje ndaj lirisë së shtypit. Kjo deklaratë, veçanërisht e ardhur nga një figurë e përfshirë në polemika mbi konfliktet e mundshme të interesit, sugjeron një përpjekje të qëllimshme për të minuar besueshmërinë e gazetarit dhe largimin e vëmendjes nga çështjet thelbësore në fjalë. Veprime të tilla janë pjesë e një fushate më të gjerë shpifjeje të Escobar-it , që synon diskreditimin dhe heshtjen e gazetarisë kritike përmes vrasjes së personazheve. Kjo është veçanërisht alarmante kur buron nga një zyrtar qeveritar, roli i të cilit në thelb kërkon një angazhim për të mbështetur vlerat demokratike, duke përfshirë lirinë e shtypit . Termi ” gazetar i supozuar ” jo vetëm që banalizon integritetin profesional dhe punën e gjerë të gazetarit, por gjithashtu ngjall urrejtje dhe mosbesim , duke nxitur potencialisht armiqësi ndaj gazetarit. Është një taktikë që kërcënon vetë themelin e diskursit të informuar dhe llogaridhënies në çështjet publike, duke i bërë jehonë metodave më të errëta të përdorura zakonisht nga regjimet autoritare për të shtypur mospajtimin dhe për të kontrolluar narrativën. Pavarësisht përballjes me sulme ad-hominem që synojnë të minojnë besueshmërinë time, unë mbetem i padekur . Akuzat e dokumentuara për konflikt të mundshëm interesi që rrethojnë Zëvendës Ndihmës Sekretarin Gabriel Escobar kanë çuar në shkarkimin e tij , duke nënvizuar ndikimin e gazetarisë rigoroze investigative. Ky rezultat jo vetëm që justifikon përpjekjet tona të zellshme, por gjithashtu ripohon angazhimin tim për të mbështetur transparencën dhe llogaridhënien kundër interesave të fuqishme.

“Qëllimi kryesor i vizitës së presidentit kinez Xi Jinping në Serbi më 7-8 maj u shënua zyrtarisht si “forcimi i mëtejshëm i miqësisë së çelikut” midis dy vendeve. Kina e sheh Serbinë si një partner të rëndësishëm në zbatimin e projektit të saj strategjik “Belt and Road”, i cili përfshin dërgimin e produkteve kineze në Evropë. Beogradi nuk mbështetet vetëm në kreditë dhe investimet kineze, por edhe në mbështetjen e Pekinit për qëndrimin e Serbisë ndaj Kosovës” – kështu shkruan korrespondenti ballkanik i ‘Kommersant’, Genadi Sosoyev.

Fakti që vizita e presidentit kinez Xi Jinping në Serbi ka për qëllim të “forcojë miqësinë e çelikut” mes dy vendeve u njoftua në Pekin dhe Beograd. Pikërisht kjo formulë – “miqësia e fortë” – është përdorur në të dy vendet prej disa vitesh si karakteristikë e marrëdhënieve dypalëshe.

Gjatë vizitës së parë të Xi Jinping në Beograd në vitin 2016, u nënshkrua një deklaratë për partneritetin strategjik, kurse vjeshtën e kaluar, kur presidenti serb Aleksandër Vuçiç vizitoi Pekinin, u nënshkrua një marrëveshje për tregtinë e lirë mes dy vendeve, të cilën Beogradi e quajti një “ngjarje historike për Serbinë”.

Beogradi mbështetet në radhë të parë në investimet dhe kreditë kineze, duke i preferuar qartë ato ndaj atyre evropiane për shkak të shpejtësisë së zbatimit dhe procedurave më të thjeshta për marrjen e tyre.

Por Serbia nuk është më pak e interesuar për mbështetjen e Pekinit edhe për qëndrimin e saj ndaj Kosovës. Kina nuk e njeh pavarësinë e Kosovës dhe voton vazhdimisht në përputhje me këtë qëndrim në Këshillin e Sigurimit të OKB-së. Nga ana e saj, Serbia i përmbahet me vendosmëri parimit të një Kine. “Tajvani është Kina, dhe pikë”, tha Aleksandër Vuçiç në një intervistë në Pekin.

Sipas burimeve të Kommersant nga Beogradi, Vuçiç dhe Xi fillimisht do dakordohen për përfundimin e ndërtimit të hekurudhës së shpejtë Beograd-Budapest në gjatësi prej 350 km, e cila është duke u realizuar nga kompanitë kineze, me mundësi shtrirjeje deri në kryeqytetin maqedonas, Shkup dhe më tej në portin grek të Selanikut.

Sipas planeve të Pekinit, autostrada Selanik-Budapest duhet të bëhet një nga pikat kyçe në dërgimin e produkteve kineze në Evropë në të ardhmen.

Një tjetër temë e rëndësishme diskutimi, sipas të njëjtave burime të Kommersant, duhet të jetë çështja e blerjes së mundshme nga ana e Serbisë të avionëve kinezë të gjeneratës së pestë J-20, të cilët do të zëvendësonin MiG-29 të dorës së dytë që Rusia i transferoi në Beograd.

“Ne gjithmonë do të qëndrojmë krah popullit të Kosovës” – Kështu ka thënë Gabriel Escobar, i dërguari i SHBA-së për t’u marrë me çështje në rajonin në të cilin bën pjesë edhe Kosova.

Krerët e shtetit të vogël ballkanik në disa raste aluduan se ai qëndronte në anën e Serbisë dhe specialisti i diplomacisë nuk e pati të lehtë detyrën e emisarit, duke parë që thirrja e tij e vazhdueshme që Albin Kurti të kordinohej me Perëndimin, këmbehej me fushata sulmesh ndaj tij, dhe të cilat janë ricikluar javën e fundit.

U pa se detyra e të dërguarit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës për Ballkanin Perëndimor nuk ishte e lehtë as për një specialist të diplomacisë si Gabriel Escobar.

Siç ndoshta nuk do ta ketë pritur diplomati amerikan, disa pushtetarë në Kosovë dhe mbështetës të tyre, në forma të ndryshme, hodhën akuza në drejtim të tij, duke e lidhur atë edhe me Serbinë.

Pothuajse në çdo paraqitje publike, Zëvendës Ndihmës Sekretari Amerikan i Shtetit u mundua të argumentonte se SHBA-ja ka bërë shumë gjëra në favor të Kosovës. Thirrja e tij e vazhdueshme për t’u koordinuar këmbehej me fushata sulmesh ndaj tij. Nga Kosova ai priti themelimin e asociacionit të komunave me shumicë serbe që s’do ta rrezikonte Kushtetutën apo strukturën ligjore të shtetit. Për një strukturë të tillë vetëmenaxhimi për serbët ishin pajtuar kryeministri i Kosovës, Albin Kurti dhe presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiç në Bruksel dhe Ohër në shkurt dhe mars të vitit të kaluar.

Nëse sulmuesit e Escobarit dhe vetë kryeministri Albin Kurti nuk do të mendonin se i dërguari i SHBA-së e bëri thjesht për ta joshur Qeverinë, mund të konstatohet se Kosova ka humbur mundësi të mëdha për t’u njohur plotësisht ndërkombëtarisht.

Gabriel Escobar, më herët, dhe jo vetëm një here kishte pranuar edhe publikisht se në Washington kanë “problem komunikimi me kryeministrin Kurti”, dhe thoshte se “ky nuk është problem vetëm i Shteteve të Bashkuara”.

Anëtarësimin e Kosovës në organizatat ndërkombëtare, me njohjen paraprake nga pesëshja e BE-së, diplomati amerikan e konsideroi si aspiratën më të lartë të SHBA-së në Ballkanin Perëndimor. Marrëveshja e fundit në dialog, sipas tij ofronte mundësinë më të madhe që nga pavarësia që amerikanët të bashkëpunonin me Qeverinë e Kosovës në një fushatë globale të njohjeve që mund të niste vitin e kaluar.

Kështu thoshte Escobar në Capitol Hill në verën e vitit 2023, në një mbledhje ku Kosova ishte çështje kryesore e diskutimit.