Serbia, frikë nga rrethimi i treshes ballkanike/ Mbrojtja autonome është sfidë ndaj paqartësisë së Beogradit

Politologu Italian Federico Mari shkruan se “Pakti trepalësh ballkanik mes Shqiperise, Kroacise dhe Kosoves ne fushen e mbrojtjes,  lindi si një përgjigje parandaluese dhe largpamëse ndaj paqëndrueshmërisë së politikës serbe, e cila po i afrohet gjithnjë e më shumë Moskës.

Sipas tij, gjuha e diplomacisë kërkon që nënshkruesit të jenë të kujdesshëm në njoftimet e tyre. Prandaj, nuk është për t’u habitur që, gjatë ceremonise rituale në Tiranë, kontraktorët zgjodhën të mos përmendnin objektivin e vërtetë të partneritetit, edhe pse ishin plotësisht të vetëdijshëm për të: të mbrojne stabilitetin rajonal nga rreziqet që një Serbi ende shumë afër Kremlinit mund të përfaqësoje në të ardhmen.

“Në Ballkanin e tronditur periodikisht nga tensionet, askush nuk ka ndërmend të heqë dorë nga loja e tij, veçanërisht në një kohë kur trazirat ndërkombëtare kërcënojnë të destabilizojnë edhe një herë zonën: Beogradi, skena e protestave masive antiqeveritare ditët e fundit, ka qenë duke u lëkundur prej vitesh për t’u bashkuar me tregun e përbashkët evropian. Një lidhje që forcohet sa herë që lidershipi i Aleksandër Vuçiqit vihet në rrezik. Nga ana tjetër, Kroacia dhe Shqipëria kanë zgjedhur prej kohësh se në cilën zonë të tabelës së shahut të pozicionohen: me hyrjen në Bashkimin Evropian në vitin 2013, Zagrebi ishte anëtarësuar në NATO në vitin 2009. Tirana aspiron të ndjekë të njëjtën rrugë: pasi ka hyrë në Aleancën Atlantike së bashku me Kroacinë, “Toka e Shqiponjave” shpreson të përmbushë edhe ambiciet e saj evropiane në të ardhmen. Vendndodhja gjeografike e Shqipërisë është gjithashtu thelbësore për çdo strategji rajonale: Baza Ajrore e Kuçovës e rivitalizuar, një infrastrukturë unike për nga madhësia dhe karakteristikat, u jep aleatëve një avantazh të rëndësishëm në skenarët e krizës.

Kosova, nënshkruesja e tretë e partneritetit, ka motivime edhe më të mëdha: e njohur nga 101 shtete anëtare të Kombeve të Bashkuara nga 193 gjithsejt, Prishtina ka nevojë për mbështetjen e NATO-s për tu mbrojtur sidomos në zonat veriore të territorit të saj, ku tensionet midis popullatës serbe dhe shqiptare shpesh kanë degjeneruar në përleshje, shqetësime të forta shansesh evropiane.

Të tre vendet hapën gjithashtu rrugën për zgjerimin e partneritetit me Bullgarinë, Malin e Zi dhe Maqedoninë e Veriut. Realitete të afërta, të gjitha që i përkasin Aleancës Atlantike. Nga ana tjeter Turqisë nuk i mungon interesi: edhe pse jashtë nismës, Ankaraja po përpiqet të ratifikojë marrëveshjet kuadër në nivel ushtarak me Prishtinën dhe Shkupin.