Shkëlzen Maliqi: Ja pse u prish marrëdhënia mes Ramës dhe Vuçiç

“Vizita e kryeministrit shqiptar Edi Rama në Beograd dhe çështja e Ballkanit të Hapur çoi në një ftohje të marrëdhënieve me presidentin serb Aleksandar Vuçiç” – tha për Danas Shkëlzen Maliqi, filozof, publicist dhe analist kosovar.

Kujtojmë se dy ditë më parë kryeministri i Shqipërisë Edi Rama tha se kjo nismë “i shërbeu qëllimit” dhe se duhet të përqendrohemi te procesi i Berlinit.

“Edhe pse “kthesa” e Ramës shkaktoi habi në opinion, për shkak të ftohjes së shpejtë dhe të papritur dhe ndoshta kolapsit të projektit shumëvjeçar të vendosjes së marrëdhënieve të ngushta personale dhe ndërshtetërore (afërsi që, meqë ra fjala, ishte shpeshherë. e ekzagjeruar dhe e quajtur gabimisht “vëllazërore”), ajo që ndodhi, nga këndvështrimi i kryeministrit shqiptar, por edhe objektivisht, ishte një reagim logjik dhe i duhur ndaj krizës aktuale në rajon” – u shpreh Maliqi

Rama në fakt në muajt e fundit ishte i vetmi politikan relevant rajonal, i cili u përpoq të parandalonte në mënyrë konstruktive ortekun e rrezikshëm të përkeqësimit të marrëdhënieve dhe kërcënimet e luftës që u gjeneruan në veri të Kosovës, dhe ishin të drejtuara qartë nga Prishtina dhe Beogradi, ku politikat kontradiktore u zhvilluan në dy pista.

Sipas analistit nga Kosova “Pista e parë ishte shprehja e një përkushtimi në dukje parimore për përmbylljen e dialogut dhjetëvjeçar në formën e një marrëveshjeje për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, për më tepër, pranimi solemn në parim i Ohrit (gjysmë) historic, ku Prishtina dhe Beogradi punuan në tensionet dhe pengesat e zakonshme për të blerë kohë dhe për të kryer politika të brendshme parazgjedhore, por edhe vetë benzina u derdh në tokë, gjë që I solli krizat e sigurisë në prag të një konflikti të hapur të armatosur. Rama i tha Kurtit se politikat e tij kërcënojnë paqen dhe sigurinë e të gjithë rajonit.

Sipas fjalëve të tij, në fazën e parë të krizës së zgjatur, Rama iu drejtua edhe Albin Kurtit në mënyrë kritike, duke e paralajmëruar se duhet të përmbahet nga nxitja e tensionit dhe zbatimi me kokëfortësi e sundimit të ligjit në veri të Kosovës me masa policore, gjë që nxiti kundër-reagime shumë të rrezikshme nga serbët rebelë dhe grupet ekstremiste.

Maliqi tha se qëndrimi i Ramës për të vepruar në interesin e gjerë të rajonit, në mënyrë implicite dhe eksplicite preku edhe Aleksandar Vuçicin, veçanërisht kur njësitë speciale serbe arrestuan tre policë të Kosovës, por edhe në përgjithësi mënyrën se si ai e trajtoi krizën.

Sipas analistit, “Rama e kuptoi se Ballkani i Hapur nuk funksionon më, se projekti nuk mund të mbahet më në këmbë as në afërsinë binjake me Vuçicin.

Po pse kryeministri Rama besoi për një kohë kaq të gjatë, gati dhjetë vjet, se, pavarësisht kontradiktave, Vuçiç është në thelb i interesuar për interesat e rajonit dhe se ai është ende i orientuar strategjikisht drejt Perëndimit dhe BE-së dhe se ai vetëm taktikisht e ruan interesat e marrëdhënieve me Rusinë dhe Kinën?

Sipas Shkëlzen Maliqit, sepse objektivisht, strategjikisht dhe taktikisht, Open Balkan është çelësi dhe shtylla e sigurisë dhe stabilitetit të rajonit në vendosjen e marrëdhënieve normale mes shqiptarëve dhe serbëve si popull, pra duke filluar nga Serbia dhe Shqipëria si një shembull për një lidhje interesi, hap rrugën dhe për katër vendet e tjera, në të cilat serbët dhe shqiptarët kanë kombinim të interesave lokale dhe rajonale, dhe që ky bashkëpunim ndërkufitar ekonomik, kulturor dhe lloje të tjera të ndërlidhura duhet të zërë rrënjë plotësisht në modelin e integrimit evropian.

Maliqi thotë se Rama nuk u largua nga Ballkani i Hapur, por e ktheu në pellgun e proceseve të jetës dhe interesit në të cilat mund të jetë më funksional sepse do të ketë timonierët europianë.