Shqipëri-Kosovë, sherr për Ferrarin kur s’ke lekë as për biçikletën

Nga Skënder Minxhozi

E gjithë dallga e pisët e akuzave në rrjetet sociale mes Shqipërisë dhe Kosovës, që pasoi grushtin që dy banorë të Big Brother shkëmbyen mes tyre, zbuloi edhe një herë sesa lehtësisht e manipulueshme është atmosfera edhe kur flitet për dy pjesë të të njëjtit komb, me të njëjtën histori, prejardhje, gjuhë, kulturë e zakone. U evokua edhe një herë, pas atij grushti banal, të dënueshëm por totalisht të papërdorshëm në kontekstet që u vendos, se mes kosovarëve dhe shqiptarëve (të dyja palët shqiptarë, meqë ra fjala), nuk duhet të ketë bashkim, komunikim, vajtje-ardhje e të tjera si këto.

U risoll në skenë edhe një herë klisheja se “ne nuk jemi shqiptarë dhe me Shqipërinë nuk duam të bashkohemi”. U përdor fjala e fundit për një sherr brenda një spektakli i cili jeton dhe ushqehet me provokacionin, goditjet nën brez dhe manipulimin. U transplantua në jetën reale një copë televizioni me shije dhe nivel shumë të dyshimtë që s’mund të jetë kurrsesi barometri i marrëdhënieve dhe raporteve mes dy shtetesh që ndajnë në mes të njëjtin komb.

Teza e mosbashkimit me Shqipërinë noton si një njollë vajguri në ujin e pastër të ndjenjave e përjetimeve që prej 25 vitesh është arritur të ndërtohen mes shtetit amë Shqipërisë dhe shtetit më të ri në Evropë, Republikës së Kosovës. Është një bashkëjetesë e cila pas vitit 1999 ka kaluar gradualisht nga imagjinata, eposi, baladat e historia, tek rrjeta e dendur e raporteve konkrete mes dy shteteve, shoqërive e qindra mijë njerëzve që jetojnë në dy anët e kufirit politik dhe shkojnë e vijnë çdo ditë tek njëri-tjetri. Të atij kufiri i cili nuk ka penguar që mes Kosovës dhe Shqipërisë të ndërtohet një bashkëjetesë tashmë e ngushtë dhe që sheh nga e ardhmja.

Ka plot probleme mes dy shtetesh të varfëra, siç janë Kosova e Shqipëria. Politika po bën ende pak për t’i afruar dy anët e kufirit, mëritë politike gjithashtu, por njerëzit e thjeshtë me intuitën e tyre të hollë e kanë kuptuar se ky treg i madh shqipfolës që nis në Sarandë e mbaron në Mitrovicë, është fati i përbashkët që duhet ta përgatisim me durim për të ardhmen që e pret.

E pikërisht këtu, tek perspektiva e raportit të përbashkët mes dy vendeve duket se nis edhe spekulimi i shëmtuar me “mosbashkimin”! Të përbetohesh sot se për shkak të një grushti mes dy të rinjsh të hutuar nga qëndrimi i gjatë mbyllur, nuk e duam bashkimin me Shqipërinë, është një miopi e madhe sa një kala. Sa shqiptarë të Shqipërisë rrihen mes tyre çdo ditë në qytetet e fshatrat e këtij vendi? Sa shqiptarë të Kosovës bëjnë të njëjtën gjë në anën tjetër të kufirit? Pse duhet të ketë një grusht televiziv fuqinë e një verdikti kaq të madh e të rëndë?!

Në anën tjetër të përbetohesh sot, në vitin 2025, për bashkimin ose mosbashkimin e Shqipërisë me Kosovën, është një akt sa qesharak dhe naiv. Askund në horizontin e afërt të punëve që kanë mbi vete dy shtetet shqiptare në Ballkan, nuk parashihet perspektiva e afërt e bashkimit. Shqipëria është e ngërthyer në kthetrat e një tranzicionit të gjatë postkomunist, nga i cili nuk po arrin të dalë. Megjithë historinë e saj njëqind e më shumë vjeçare si shtet i pavarur, Shqipëria nuk është integruar akoma me pjesën tjetër të kontinentit evropian. Kjo e vendos Tiranën në një pozitë krejt të pavaforshme në raport me tema delikate si kjo e bashkimit me Kosovën. Partitë, shoqatat, mediat e opinioni publik mund të flirtojnë sa të duan me këtë ide që prek kufinjtë e një romantizmi që daton që nga Rilindja Kombëtare, por ky nuk ka qenë dhe nuk është një projekt i hedhur në letër për t’u zbatuar në të ardhmen e parashikueshme.

Aq më pak bashkimi kombëtar është një çeshtje konkrete dhe e parashikueshme në Kosovë. Aty ku po përpiqen të dalin nga qerthulli i njohjeve dhe instalimit në institucionet ndërkombëtare. Dialogu me Serbinë vijon të mbetet pezull, e kjo veç të tjerash e bën praktikisht të pamundur një akt të madh vetëvendosjeje siç është bashkimi me një shtet tjetër. Do ta pengonin qysh në hapin e parë jo vetëm Rusia, Kina e Serbia, por edhe ata që i njohim si partnerë e miq.

Të sherrosesh sot për mosbashkimin kombëtar është si ajo puna e dy të rinjve që ndalen në një stendë dyqani që shet makina dhe nisin e grinden për ngjyrën e Ferrarit të ekspozuar në vitrinë. Njëri e do të kuqe, tjetri të bardhë, ndërkohë që në xhepa s’kanë lek as për të blerë një biçikletë. Edhe ne sot grindemi për diçka që s’e dimë as se kur do të ndodhë, as sesi do të vijë e çfarë forme do të ketë. Dhe në këto rrethana gjëja më e mençur është të mbash gojën e të presësh. Bashkimi kombëtar, virtualisht “Ferrari” i të gjithë shqiptarëve, do të vazhdojë të qëndrojë në vitrinë edhe për shumë kohë. E kotë të sherrosemi për të, dëmtojmë vetëm veten!

Maisja e opinionit publik me deklarata e thirrje për “mosbashkim” që ushqejnë zjarrin e ndyrë të mërive mes dy pjesëve të të njëjtit komb për motive banale dhe vulgare, është një gjest i përbuzshëm dhe në thelb antikombëtar. Rrjeti social po kryen në këtë drejtim një mision tejet negativ e që nuk sjell asgjë të mirë. Parimi “ti më gjuajte me grusht, ndaj vendi im nuk duhet të bashkohet me tëndin” është një gjë pafundësisht e ulët, por që në trurin e mpirë të rrjeteve sociale kthehet shpesh në karburant për të ushqyer një armiqësi që s’ka kurrfarë logjike dhe dobie për shqiptarët. Në Shqipëri dhe në Kosovë.