Trump me gomë të trashë, në një javë fshin gjithçka nga 4 vitet e Biden në Shtëpinë e Bardhë

Të shtunën në mbrëmje, teksa avioni i tij u nis nga Las Vegas për në Majami në një udhëtim të parë, nga bregu në breg që nga kthimi në detyrë, Presidenti i SHBA-ve Donald Trump kaloi në pjesën e pasme të Air Force One për të folur me gazetarët e mbledhur. Në ekranet e televizorëve në bord ishte rikthyer Fox News duke zëvendësuar CNN.

Ishte një lloj pyetje – përgjigje të improvizuara që Joe Biden e bënte rrallë gjatë kohës që ishte në detyrë dhe kjo është shenja më e fundit se gjithçka ka ndryshuar në Uashington dhe në politikën amerikane prej 6 ditësh, që kur Trump u kthye në presidencë.

Në Zyrën Ovale, është rikthyer butoni “Diet Coke”, një mjet i instaluar në një kuti prej druri të zbukuruar që i lejon presidentit të komandojë pijen e tij të preferuar në çdo kohë të ditës. I tillë është edhe busti i liderit britanik të kohës së luftës, Winston Churchill, një qilim i përdorur nga Ronald Reagan dhe një portret i presidentit të shtatë, Andrew Jackson. Por ndryshimet në Uashington shkojnë shumë përtej këtyre kurtheve të pushtetit presidencial.

Nga nënshkrimi i një vale urdhrash ekzekutivë me stilolapsin e tij të zi “Sharpie”, deri te mbajtja e takimeve të hapura me shtypin në Zyrën Ovale, kthimi i Trump në Shtëpinë e Bardhë pothuajse ka fshirë arritjet e paraardhësit të tij brenda pak ditësh duke i bërë shumë njerëz të ndihen sikur Trump nuk është larguar kurrë.

Historia e trazirave të Kapitolit të vitit 2021, e cila për një kohë e pa Trumpin politikisht të izoluar pasi u largua nga detyra, është rishkruar. Presidenti fali më shumë se 1500 nga mbështetësit e tij, të cilët u akuzuan për dhunën e asaj dite, një nga lëvizjet e tij më të guximshme këtë javë, e cila shkaktoi kritika të menjëhershme nga demokratët dhe mosmiratim nga disa republikanë të lartë.

Lirimi i “shkelësve të dhunshëm që rrahën brutalisht oficerët e policisë dhe gratë” minon sigurinë publike në komunitetet në të gjithë SHBA-në, tha kreu i pakicës demokrate në Dhomën e Përfaqësuesve, Hakeem Jeffries. Të dielën në mëngjes, senatori republikan Lindsey Graham e quajti faljen “një gabim”.

Ai e ka riemëruar Gjirin e Meksikës në Gjirin e Amerikës, ka deklaruar se SHBA-ja njeh vetëm dy gjini, e tërhoqi vendin nga Marrëveshja e Parisit për Klimën, ngriu programin gjigant të ndihmës së huaj të Amerikës dhe kërcënoi elitën e biznesit global në Davos me tarifa miliardash nëse nuk ata i prodhojnë produktet e tyre në Amerikë.

Grumbulli i urdhrave ekzekutive të mbështjellë me lëkurë që ishin grumbulluar në “Resolute Desk” ilustrojnë se si epoka Trump 2.0 është vendosur kundër një peizazhi të ndryshëm politik nga 4 vjet më parë. Koha ka prodhuar një komandant të përgjithshëm më të guximshëm.

Kur Trump u takua për herë të parë me Barack Obamën pasi fitoi zgjedhjet e vitit 2016, ai u duk i mahnitur nga zyra që po trashëgonte. Ai nuk është më një i huaj i Uashingtonit dhe tani, i nxitur nga fitorja që e pa atë të përfshijë çdo shtet të lëkundur dhe duke u bërë republikani i parë në 20 vjet që fiton votën popullore, Trump ka treguar në ditët e para të kthimit të tij në Shtëpinë e Bardhë sa ka në plan të ushtrojë pushtetin ekzekutiv për të reformuar vendin.

Këshilltarët që paralajmëruan presidentin të lëvizte ngadalë dhe të respektonte normat politike gjatë mandatit të tij të parë, janë zhdukur prej kohësh. Administrata e dytë e Trump është e mbushur me besnikë të vërtetë që kurrë nuk i kundërvihen, me radhët më të ulëta të mbushura nga ndihmës më të rinj që nuk njohin një Parti Republikane pa Trumpin si udhëheqës të saj. Për më tepër, partia e tij mban, të paktën për dy vitet e ardhshme, një kontroll të fortë në Kongres.

Gjatë ditës së tij të parë të kthimit në detyrë, Trump e bëri të qartë dëshirën e tij për të riparuar status quo-në në Uashington dhe për të fshirë punën e paraardhësit të tij duke nënshkruar një sërë urdhrash ekzekutivë. Numri e tejkaloi shumë sasinë e çdo presidenti të kaluar. Teksa Biden nënshkroi 9 urdhra në 2021, Trump gati e trefishoi atë shifër duke nënshkruar 26 të tillë.

“Supozohet që ajo të jetë një ditë e shënuar në të cilën ai shëron vendin nga një përçarjet partizane” – thotë Douglas Brinkley, historian presidencial në Universitetin Rice. Në vend të kësaj, dita e parë e Trump përfaqësoi “grushtin më të madh në fytyrën e kundërshtarëve të tij që ai mund të jepte”.

Urdhrat e tij ofrojnë gjithashtu një paraqitje të shkurtër të mendësisë së Trump. Brinkley e krahasoi përpjekjen e Trump për të riemërtuar Gjirin e Meksikës me një lëvizje të Franklin Roosevelt pothuajse 90 vjet më parë. Pasi ai mposhti Herbert Hoover, Roosevelt e pagëzoi digën e sapondërtuar mbi lumin Kolorado si “Diga Boulder” dhe jo “Diga Hoover” siç ishte njohur më parë, në një përpjekje për t’i mohuar nderimet rivalit të tij. “Kjo tregon egërsinë, vetëbesimin dhe një qëndrim që nuk duhet humbur” – tha ai për të dy presidentët.

Një pjesë e besimit të Trump buron nga manovrimi i armiqve të tij politikë, shmangia e çdo mase ndëshkuese në betejat e tij të shumta ligjore dhe madje edhe shpëtimi nga plumbi i një vrasësi, tha Brinkley. Një mandat i dytë i ka dhënë gjithashtu Trump, i cili u dënua si kriminel në Nju Jork vitin e kaluar, një shans për të riformuluar trashëgiminë e tij.

Presidenti e ka përshkruar veten si viktimë të një departamenti të tepruar të drejtësisë dhe të armiqve të tij politikë. Ditën e parë, ai nënshkroi një urdhër që urdhëronte prokurorin e tij të përgjithshëm të hetonte veprimet e agjencive federale nën administratën e mëparshme, duke përfshirë ndjekjen penale nga departamenti i drejtësisë ndaj njerëzve të përfshirë në trazirat e Kapitolit.

Brinkley tha se Trump dëshironte që emri i tij “të rrezatojë për shekuj… dhe ai e ka arritur këtë” – vazhdon historiani. “Kjo është një forcë e natyrës dhe ai i ka sfiduar ligjet politike të gravitetit.”

Ish-zyrtarët e administratës thonë se numri i urdhrave dhe veprimeve ekzekutive të javës së parë të Trump sinjalizojnë se ekipi i tij është kthyer dukshëm më i përgatitur se kur mbërriti për herë të parë në janar 2017. “Ka qenë shumë më i disiplinuar, më i fokusuar në çështje” – thotë Lawrence Muir, një ish-zyrtar në Zyrën e Shtëpisë së Bardhë për Politikat Kombëtare të Kontrollit të Drogës.

Muir, i cili kishte për detyrë të punësonte personelin e administratës si pjesë e ekipit të tranzicionit të Trump në vitin 2016, i tha BBC-së se puna e tij ishte “thelbësisht e hedhur poshtë” nga Shtëpia e Bardhë e ardhshme në atë kohë.

“Ata nuk kishin një ide të mirë se çfarë duhej të prodhonin, apo si ta prodhonin atë,” tha ai. “Trump] po bën shumë më mirë këtë herë për sa i përket asaj që ai po nxjerr, duke e nxjerrë atë në mënyrë efikase dhe duke ditur se si duhet të zbatohet përmes agjencive.”

Dita e parë e Trump në detyrë në vitin 2017 u errësua nga një konferencë në të cilën sekretari i atëhershëm i shtypit i Shtëpisë së Bardhë, Sean Spicer u ligjëroi gazetarëve për madhësinë e turmës së inaugurimit të presidentit.

Një javë më vonë, Trump urdhëroi në mënyrë të diskutueshme që qytetarët e 7 vendeve me shumicë myslimane: Irani, Iraku, Siria, Jemeni, Somalia, Sudani dhe Libia t’u ndalohej të hynin në SHBA për 90 ditë, duke shkaktuar kaos në aeroporte. Urdhri u bllokua nga një gjykatë federale dhe kaloi në dy versione të tjera përpara se të lihej në fuqi nga Gjykata e Lartë në 2018.

Aleatët e Trump thonë se besojnë se administrata e re duket se ka nxjerrë mësime nga ajo humbje publike në 2017, si dhe nga betejat e tjera ligjore me të cilat u përball administrata.“Ata patën 4 vjet në mërgim për t’u përgatitur për një kthim të mundshëm” – thotë Eric Ruark, drejtor i kërkimit në NumbersUSA, një organizatë që mbështet kontrolle më të forta të imigracionit. Dhe tani ata kanë një plan që mund ta zbatojnë”.

Ekipi i Trumpit ka “hyrë në terren”, veçanërisht në axhendën e emigracionit, thotë Muir. Që ditën e inaugurimit ai shpalli një emergjence kombëtare në kufirin jugor, vendosi trupa dhe lëvizi shpejt për të arrestuar qindra emigrantë pa dokumente me histori kriminale.

“Kjo vjen pjesërisht sepse Tom Homan ishte atje në mandatin e parë. Ai e di se çfarë shkoi keq dhe çfarë shkoi mirë, dhe tani di si t’i bëjë gjërat në të vërtetë” – thotë ai.

Në mandatin e parë presidencial të Trump, shumë nga përpjekjet e tij për reforma nuk u mbijetuan sfidave gjyqësore, shpesh viktima të planifikimit dhe ekzekutimit të dobët nga një ekip fillestarësh politikë.

Këtë herë, ekipi i tij është më optimist se po hedh bazat për ndryshime më të qëndrueshme dhe se ata kanë një gjyqësor më miqësor, të pajisur me gjyqtarë të emëruar nga Trump.

Por edhe nëse disa nga urdhrat ekzekutivë të Trump do të rrëzohen përfundimisht, presidenti tashmë ka dërguar një sinjal, si për aleatët, ashtu edhe për kundërshtarët e tij: se motoja “lëviz shpejt dhe thyej gjërat”, e përhapur kudo brenda kompanive të teknologjisë, tani zbatohet edhe nga qeveria e SHBA. ©BBC