U përdorën nga SHBA-ja për të goditur Iranin, çfarë janë bombat “Bunker Buster”?

Sulmet e Shteteve të Bashkuara  ndaj tre impianteve bërthamore iraniane në kompleksin nëntokësor Fordow, nxorën në pah bombat më të rënda jo-bërthamore në arsenalin perëndimor atë të GBU-57 Massive Ordnance Penetrator (MOP), i njohur edhe si “Bunker Buster”.

GBU-57 është projektuar posaçërisht për të goditur objekte të thella nëntokësore dhe qendra të fortifikuara, siç është kompleksi Fordow në Iran, i cili është varrosur deri në 90 metra nën një mal. Është një bombë e drejtuar bazuar në GPS ushtarak, me një peshë totale prej gati 13.6 tonësh nga të cilat 2.4 tonë janë eksplozivë.

Trupi i bombës është bërë nga një aliazh çeliku me rezistencë të lartë, në mënyrë që të ruajë strukturën e saj kur depërton në tokë ose beton para se të shpërthejë. Ajo mund të depërtojë deri në 60 metra beton ose shkëmb para se të shpërthejë.

Shpërthimi i GBU-57 vlerësohet të jetë më shumë se dhjetë herë më i fuqishëm se ai i BLU-109 më i vjetër dhe ka potencialin të shkaktojë dëme shkatërruese në objektet bërthamore nëntokësore që më parë konsideroheshin të paprekshme. Për shkak të peshës së saj të madhe, GBU-57 mund të mbahet dhe të lëshohet në qarkullim vetëm nga një avion në të gjithë botën: B-2 Spirit amerikan, një bombardues strategjik i padukshëm me teknologji të lartë.

B-2 u projektua për t’iu shmangur sistemeve më të sofistikuara kundërajrore, me një dizajn aerodinamik dhe përdorimin e materialeve kompozite dhe veshjeve speciale që zvogëlojnë në mënyrë drastike nënshkrimin e tij termik, radar, akustik dhe optik. Vëzhgueshmëria e tij e ulët (padukshmëria) e bën atë ideal për pushtimin e hapësirës ajrore të mbrojtur rëndë.

B-2 mund të mbajë dy MOP brenda vendit dhe të fluturojë 6,000 milje detare pa u furnizuar me karburant. Sulmi i SHBA-së ndaj Iranit, sipas ekspertëve të gjurmimit të fluturimit, u krye nga B-2 që u furnizuan me karburant në ajër nga tankerët KC-135 Stratotankerë, ndërsa u ngritën me një ngarkesë të plotë dhe karburant të kufizuar.

GBU-57 u zhvilluan nga Boeing dhe deri në vitin 2015, ishin ndërtuar vetëm 20 të tilla. Për vite me radhë, anëtarë të Kongresit dhe analistë të mbrojtjes kishin propozuar dhënien e këtyre bombave Izraelit, por ideja u konsiderua provokuese dhe u refuzua, pasi vetëm B-2 mund t’i përdorë ato, dhe teknologjia e saj mbetet sekret i lartë.

Sulmi amerikan duket se konfirmon se i vetmi vend me aftësinë për të goditur në një thellësi prej 90 metrash është Shtetet e Bashkuara dhe se përpjekja për të shkatërruar Fordow nuk do të ishte bërë pa këto bomba dhe B-2.

Sulmet MOP mund të jenë një pikë kthese në luftë, por ato gjithashtu mund të shkaktojnë një reaksion zinxhir. Përdorimi i sistemeve më të përparuara të armëve amerikane tregon qëllimin për përshkallëzim strategjik, edhe nëse – sipas Presidentit Trump – nuk ka qëllim ndryshimi të regjimit në Teheran. Siç deklaroi karakteristikisht një zyrtar amerikan në CBS, “përdorimi i B-2 dhe MOP është sinjali më i fortë që mund të dërgohet”.