Ukraina po ndërton dronë luftarak të pajisur me AI

Në Ukrainë, një pjesë e vogël e startup-eve po zhvillojnë sisteme të Inteligjencës Artificiale (AI) për të ndihmuar në fluturimin e një flote të madhe dronësh, duke çuar luftën në një territor të paeksploruar ndërsa luftëtarët garojnë për të fituar një avantazh teknologjik në betejë.

Ukraina shpreson se shpërndarja e dronëve me Al përgjatë vijës së frontit do ta ndihmojë atë të kapërcejë bllokimin në rritje të sinjalit nga rusët, si dhe të mundësojë që mjetet ajrore pa pilot (UAV) të punojnë në grupe më të mëdha.

Bëhet e ditur se zhvillimi i dronëve me Al në Ukrainë është i ndarë gjerësisht midis sistemeve vizuale që ndihmojnë në identifikimin e objektivave dhe fluturimin e dronëve, hartimin e terrenit për navigim dhe programe më komplekse që uamundësojnë UAV të operojnë në “tufa”.

Një kompani që punon për këtë është Swarmer, e cila po zhvillon softuer që lidh dronët në një rrjet.

Swarmer është një nga më shumë se 200 kompanitë e teknologjisë që janë krijuar që kur Rusia nisi pushtimin e saj në shkallë të plotë në vitin 2022, me civilë që zhvillonin drone dhe pajisje të tjera për të ndihmuar Ukrainën kundër një armiku më të madh.

CEO i Swarmer, Serhiy Kupriienko tha se ndërsa pilotët njerëz përpiqeshin të kryenin operacione që përfshinin më shumë se pesë drone, AI do të jetë në gjendje të përpunojë qindra.

Sistemi, i quajtur Styx, drejton një rrjet të dronëve të mëdhenj dhe të vegjël, në ajër dhe në tokë. Çdo dron do të jetë në gjendje të planifikojë lëvizjet e veta dhe të parashikojë sjelljen e të tjerëve në tufë, shkruan Reuters.

Përveç rritjes së operacioneve, Kupriienko tha se automatizimi do të ndihmonte në mbrojtjen e pilotëve të dronëve që operojnë afër vijave të frontit.

Siç raportohet, teknologjia e Swarmer është ende në zhvillim dhe është provuar vetëm në fushën e betejës në mënyrë eksperimentale.

Samuel Bendett, bashkëpunëtor i lartë në Qendrën për një Siguri të Re Amerikane, tha se sistemet e kontrollit të dronëve me AI ka të ngjarë të kenë nevojë për një njeri për të parandaluar që sistemi të bëjë gabime në përzgjedhjen e objektivit.

Ekzistojnë shqetësime të gjera në lidhje me etikën e armëve që përjashtojnë gjykimin njerëzor.

Një dokument kërkimor i Parlamentit Evropian të vitit 2020 paralajmëroi se sisteme të tilla mund të kryejnë shkelje të së drejtës ndërkombëtare humanitare.

Inteligjenca artificiale tashmë po përdoret në disa nga sulmet me dron me rreze të gjatë të Ukrainës, të cilat synojnë objektet ushtarake dhe rafineritë e naftës qindra kilometra brenda Rusisë.

Një zyrtar ukrainas, duke folur në mënyrë anonime, tha se sulmet ndonjëherë përfshijnë një tufë prej rreth 20 dronësh.

Dronët kryesorë fluturojnë drejt objektivit, por është puna e të tjerëve që të heqin ose shpërqendrojnë mbrojtjen ajrore gjatë rrugës.

Për ta bërë këtë, ata përdorin një formë të AI me mbikëqyrje njerëzore për të ndihmuar në zbulimin e objektivave ose kërcënimeve dhe planifikimin e rrugëve të mundshme.

Ndryshe, nevoja për dronë të pajisur me AI po bëhet më urgjente pasi të dyja palët po nxjerrin sisteme Electronic Warfare (EW) që prishin sinjalet midis pilotëve dhe dronëve.

Për të kundërshtuar kërcënimin EW, prodhuesit, përfshirë Swarmer, kanë filluar të zhvillojnë funksione që lejojnë një dron të kyçet në një objektiv përmes kamerës së tij.

Sistemet EW formojnë kube të padukshme bllokuese të sinjalit mbi pajisjet dhe ushtarët. Nëse kontakti i një piloti me dronin ndërpritet, ata nuk mund ta kontrollojnë më atë dhe anija ose bie në tokë ose vazhdon të fluturojë drejt.

Dronët me Al kanë qenë në zhvillim prej vitesh, por deri më tani janë parë si të shtrenjtë dhe eksperimental.

Në Ukrainë, detyra kryesore për prodhuesit është të prodhojnë një sistem të shënjestrimit të AI për dronët, i cili është i lirë.

Kjo do të lejonte që ai të vendoset masivisht përgjatë gjithë vijës së frontit prej 1,000 kilometra.