Zgjedhja e Papës/ Çfarë hanë Kardinalët në Konklavë? Rregullat që kanë qenë në fuqi për 750 vjet

Numërimi mbrapsht ka filluar tani për thirrjen e Konklavës, më 7 maj, ku trupa e kardinalëve do të zgjedhë Papën e ri pas vdekjes së Papa Françeskut. Protokolli për zgjedhjen e Papës është shumë i rreptë, me një tipar kyç masat e rrepta të sigurisë. Një kapitull i veçantë në këtë proces është ushqyerja e kardinalëve dhe mënyra se si ushqimi nuk do të përdoret si mjet për të shkelur protokollin.

Cilat janë ndalimet?

Fjala “konklav” vjen nga latinishtja cum clave (“me çelës”), që tregon izolimin e plotë të kardinalëve gjatë zgjedhjes. Në këtë kontekst, edhe dieta e tyre është e rregulluar në mënyrë strikte, jo për arsye gastronomie, por për të mbrojtur procesin nga çdo formë e ndikimit të jashtëm ose rrjedhjes së informacionit. Gjatë konklavës, mbi 120 kardinalët që marrin pjesë në zgjedhjen e Papës janë plotësisht të izoluar nga bota e jashtme. Ushqimi i tyre kontrollohet me kujdes për t’u siguruar që asnjë mesazh ose element komunikimi të mos kalojë nëpër të

Këto rregulla nuk janë të tepërta — ato janë jetësore për të ruajtur integritetin e procesit.

Për shembull:

Pjatat e mbushura (si ravioli ose pula e mbushur) nuk lejohen, sepse diçka mund të jetë e fshehur brenda.
Pecetat nga jashtë, ose përdorimi i sendeve personale, janë të ndaluara, pasi ato mund të përmbajnë mesazhe të shkruara.
Përgatitja ekskluzive e vakteve bëhet nga stafi i Vatikanit.
Transportimi i ushqimit nën mbikëqyrje dhe në kohë të caktuara.
Nuk lejohet ushqimi nga jashtë ose komunikimi me shefat e kuzhinës ose punonjësit personalë.

Siç thuhet në artikullin e BBC-së, “menuja e Kishës, gjatë periudhës së konklavit, filtrohet me të njëjtin zell që filtrohet informacioni: asgjë nuk duhet të hyjë ose të dalë pa miratim.

Media britanike kujton se pak para zgjedhjeve të fundit papnore në vitin 2013, mediat italiane raportuan se shumë nga kardinalët ishin parë në restorantin Al Passetto di Borgo, i cili ndodhet 200 metra larg Bazilikës së Shën Pjetrit.

Kodi i sekretit i konklavës daton që nga viti 1274, kur Papa Gregori X vendosi rregullat që edhe sot përcaktojnë pjesërisht se si zhvillohen zgjedhjet papnore. Rregullat e reja të Papa Gregori X përfshinin izolimin e konklavës – një rregull që është ende në fuqi sot – dhe kufizimin e ushqimit të kardinalëve. Pas 3 ditësh pa pëlqim, kardinalët konsumuan vetëm një vakt në ditë. Në mesin e shekullit të 14-të, këto rregulla u zbutën nga Klementi VI, i cili lejoi vakte me tre pjata që përfshinin supë, një pjatë kryesore me peshk, mish ose vezë dhe ëmbëlsirë, e cila mund të përfshinte djathë ose fruta.

Rrëfimi më i detajuar historik i kulturës kulinare të konklavave papnore vjen nga Bartolomeo Scappi, shefi i kuzhinës, i cili u shërbeu Papëve Pius IV dhe Pius V.

Libri i tij i vitit 1570 Opera Dell’Arte del Cucinare (Arti i Gatimit) – libri i parë i gatimit i botuar nga një shef kuzhine praktikues – e bëri atë të famshëm. Në të, ai zbulon sekretet e dietës së konklavës që zgjodhi Papa Julius III, si dhe praktikën ekstreme të mbikëqyrjes që mbetet edhe sot e kësaj dite. Sipas Scappi-t, vaktet e përditshme të kardinalëve përgatiteshin në një kuzhinë të përbashkët nga kuzhinierë dhe somelierë.

Kështu, për konklavën që do të fillojë më 7 maj, murgeshat e Domus Sanctae Marthae – rezidenca moderne ku qëndrojnë kardinalët gjatë izolimit të tyre – do të përgatisin pjata të thjeshta tipike të Lacios, rajonit italian që rrethon Vatikanin, dhe Abrucos fqinje: minestrone, spageti, arrosticini (shell qengji) dhe perime të ziera. Ndërsa kjo mund të duket ndryshe nga konklavat e Rilindjes, ku vaktet përgatiteshin nga shërbëtorë laikë që vepronin sipas protokollit të rreptë dhe rojeve të rrepta, rezultati është i njëjtë: procesi kontrollohet rreptësisht në mënyrë që të mos rrjedhë asnjë informacion.

Shqetësimet në lidhje me mundësinë që ushqimi mund të përmbajë mesazhe sekrete janë zbehur. Tani, çështja shqetësuese është komunikimi i paligjshëm përmes mjeteve elektronike. Pra, ndërsa Vatikani po skanohet për pajisje elektronike të fshehura në pritje të konklavës së ardhshme, kardinalët do të bëjnë përgatitjet e tyre personale, duke shkuar në Romë për të shijuar një ose dy pjata të preferuara, ndoshta duke menduar nëse kjo do të jetë darka e tyre e fundit para se të bëhen papë.