Zyrtarët amerikanë në “kontakt të drejtpërdrejtë” me rebelët në Siri

SHBA ka bërë “kontakt të drejtpërdrejtë” me rebelët e HTS që tani kontrollojnë Sirinë pas rrëzimit të regjimit të Asadit, tha Sekretari i Shtetit Antony Blinken. Kjo është deklarata e parë që pranon ndërveprimin e drejtpërdrejtë të SHBA-së me Hayat Tahrir al-Sham, të cilin SHBA aktualisht ende e cilëson si një organizatë terroriste.

Sekretari i Shtetit u tha gazetarëve se SHBA ka qenë në kontakt veçanërisht për fatin e gazetarit të zhdukur amerikan, Austin Tice. Blinken i dha këto deklarata në Jordani pas bisedimeve me përfaqësues nga disa vende arabe, Turqia dhe Evropa për të diskutuar të ardhmen e Sirisë.

Zyrtarët ranë dakord të mbështesin një proces tranzicioni paqësor në vend, me ministrin e jashtëm të Jordanisë duke thënë se fuqitë rajonale nuk donin ta shihnin atë të futej në kaos. Një komunikatë e përbashkët bëri thirrje për një qeveri siriane gjithëpërfshirëse që respekton të drejtat e pakicave dhe nuk ofron një bazë për grupet terroriste.

Bisedimet brenda dhe jashtë Sirisë pas ngjarjeve të trazuara të javëve të fundit kanë qenë të një rëndësie jetike për ngritjen e një qeverisjeje të re që përfaqëson të gjithë sirianët. HTS nuk ishte i pranishëm në takimin në Jordani. Atje, Ministri i Jashtëm irakian Fuad Hussein shprehu shqetësimin e përbashkët, në Lindjen e Mesme dhe më gjerë, për të ardhmen e Sirisë. Ai tha se lojtarët rajonalë nuk donin të shihnin një Libi tjetër duke iu referuar kaosit që pasoi pas largimit të kolonel Gadafit nga pushteti.

Ministri i Jashtëm turk Hakan Fidan tha se institucionet ekzistuese siriane duhet të ruhen dhe të reformohen.

“Mos lejoni kurrë që terrorizmi të përfitojë nga periudha e tranzicionit. Dhe ne duhet të koordinojmë përpjekjet tona dhe të mësojmë nga gabimet e së kaluarës,” tha Fidan sipas agjencisë së lajmeve Reuters.

Ndërkohë, Izraeli ka nisur dhjetëra sulme të tjera ajrore kundër Sirisë, sipas një monitoruesi të luftës, pavarësisht dënimit rajonal. Më herët, Izraeli ka deklaruar se po ndërmerrte veprime për të shkatërruar aftësitë strategjike që e kërcënojnë atë. Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së ka thënë se është veçanërisht i shqetësuar për qindra sulme ajrore izraelite në disa lokacione në Siri.

HTS, grupi rebel më i fuqishëm i Sirisë, u krijua me një emër tjetër, Jabhat al-Nusra, në vitin 2011 si një degë e drejtpërdrejtë e Al-Kaedës. Ai u konsiderua si një nga grupet më efektive dhe më vdekjeprurëse që kundërshton Presidentin Assad.

HTS u klasifikua si një grup terrorist nga OKB, SHBA, Turqia dhe vende të tjera dhe aktualisht mbetet i tillë. Udhëheqësi i saj Ahmed al-Sharaa, i cili më parë përdorte emrin Abu Mohammed al-Jolani, ndërpreu lidhjet me al-Kaedën në vitin 2016. Së fundmi ai ka premtuar tolerancë ndaj grupeve dhe komuniteteve të ndryshme fetare.

Por e kaluara e dhunshme xhihadiste e grupit ka lënë disa dyshime nëse do t’i përmbushë premtimet e tilla. Në bisedimet në Jordani mungonte një përfaqësues nga Siria. Ministrat e jashtëm nga tetë vende arabe që morën pjesë në takim thanë se donin të sigurohenin që Siria të bashkohej dhe të mos ndahej sipas linjave sektare.

Munguan gjithashtu dy vendet që i dhanë mbështetje financiare Assadit që i mundësoi atij të qëndronte në pushtet për kaq gjatë, Irani dhe Rusia.

Rënia e Asadit pasoi një luftë civile 13-vjeçare, e cila filloi pasi ai shtypi protestat pro-demokracisë. Luftimet vranë më shumë se gjysmë milioni njerëz, zhvendosën miliona të tjerë dhe përfshiu fuqitë ndërkombëtare dhe përfaqësuesit e tyre. Hija e të gjitha forcave të jashtme që luftuan për Sirinë për kaq kohë rëndon mbi të ardhmen e saj.

Udhëheqësit e ardhshëm të Sirisë do të kenë nevojë për kohezion jo vetëm brenda vendit, por edhe jashtë, nëse do të ketë ndonjë shpresë reale që populli sirian të ndërtojë jetën sërish, mbi lirinë që ka fituar javën e kaluar./BBC