Ëndrra e Xi Jinping, Një kompleks ushtarako-industrial kinez

Kur lidershipi i partisë komuniste kineze u mblodh në Pekin për kongresin e saj pesëvjeçar tetorin e kaluar, në qendër të vëmendjes së medias u vendos  tek presidenti Xi Jinping që siguronte një mandat të tretë precedent si udhëheqës i pakundërshtueshëm i Kinës.

I anashkaluar nga shumë njerëz në atë kohë ishte ngritja e një grupi të ri udhëheqësish politikë në nivelet më të larta të pushtetit, sfondi i të cilëve ndryshon nga karriera e zakonshme në qeverinë provinciale ose në administratën e partisë komuniste. Në vend të kësaj, ata të gjithë kanë përvojë të thellë në kompleksin ushtarako-industrial të Kinës.

Përparimi i tyre i shpejtë është pjesë e përpjekjeve të Xi-t për të rigjallëruar projektin afatgjatë të Kinës të “bashkimit ushtarak-civil”, një politikë që kërkon të shfrytëzojë teknologjitë e reja nga sektori privat në dobi të ushtrisë së vendit që po modernizohet me shpejtësi.

Wu Guoguang, i cili ka punuar si këshilltar i ish-kryeministrit kinez Zhao Ziyang dhe tani është me Asia Society, një institut kërkimor amerikan, identifikon pesë nga 13 anëtarët e rinj të Byrosë Politike elitare të partisë prej 24 anëtarësh të emëruar vitin e kaluar si përfaqësues të “një brezi i ri brenda udhëheqjes së PKK”.

Ato përfshijnë zëvendëskryeministrat e rinj Zhang Guoqing, dikur shef ekzekutiv i një prodhuesi armësh, dhe Liu Guozhong, i cili u trajnua si inxhinier municionesh.

Inxhinieri bërthamor Li Ganjie tani mbikëqyr emërimet e larta të partisë si kreu i departamentit të fuqishëm të organizimit qendror. Është gjithashtu eksperti i teknologjisë së hapësirës ajrore Ma Xingrui, i caktuar për të udhëhequr partinë në rajonin e trazuar Xinjiang, dhe shkencëtari i raketave Yuan Jiajun, i cili do të bëjë të njëjtën gjë në megaqytetin e rëndësishëm jugperëndimor të Chongqing, raporton abcnews.al.

Promovimi i tyre “i paprecedentë”, sipas Wu,  theksoi besimin e Xi se sektori ushtarak-industrial i Kinës ishte një zonë ku kontrolli parti-shtet dhe aktivitetet e sektorit privat mund të kombinoheshin me sukses.

Më shumë se një e treta e Komitetit Qendror prej 205 anëtarësh të partisë komuniste tani kanë një përvojë në shkencë, teknologji, inxhinieri dhe matematikë, sipas një raporti nga MacroPolo, instituti i Institutit Paulson në Çikago. Kjo është një rritje prej 35 përqind nga komiteti i mëparshëm i emëruar pesë vjet më parë.

Në të gjithë qeverinë bashkiake, provinciale dhe kombëtare në Kinë ka shumë të tjerë që kanë avancuar gjithashtu nga formimi arsimor dhe profesional në shkenca dhe inxhinieri në role drejtuese në ndërmarrjet shtetërore të lidhura me mbrojtjen, përpara se të zgjidheshin për poste të rëndësishme politike.

“Xi ka shpresa të mëdha për të integruar inovacionin teknologjik dhe elementët e tregut, kryesisht për të avancuar fuqinë ekonomike dhe ushtarake të Kinës dhe në këtë mënyrë, sipas fjalëve të Xi, për ta bërë Kinën qendrore në skenën botërore”, thotë Wu.

“Rritja e shpejtë e këtyre inxhinierëve ushtarako-industrialë në politikën kineze është spektakolare, edhe në krahasim me prirjen e përgjithshme të një klase teknokratësh në rritje në epokën post-Mao,” shton ai.

Implikimet mund të jenë të thella. Kundërshtarët e mundshëm të Kinës në perëndim, tashmë të alarmuar për zgjerimin e aftësive ushtarake kineze, kanë frikë se ritmi dhe gjerësia e përparimeve të teknologjisë ushtarake do të rrisin shpejtësinë.

Ata do të kenë vënë në dukje paraqitjen e Xi, në mars të këtij viti, përpara drejtuesve të Ushtrisë Çlirimtare Popullore në Pekin. I veshur me një kostum Mao jeshil të errët, ai u kërkoi atyre të përshpejtojnë “inovacionin në shkencë dhe teknologji me fokus në inovacionin e pavarur dhe origjinal”.

Brenda Kinës, disa ekspertë shohin rreziqe afatgjata ndërsa Xi riformulon politikën drejt një fokusi më të madh në siguri dhe larg rritjes ekonomike, duke vënë në dukje se një strategji e ngjashme ishte rrënimi i Bashkimit Sovjetik.

Të tjerë besojnë se ai po ndërmerr hapa për të reduktuar shanset e kundërshtimit të ardhshëm ndaj sundimit të tij, duke pasur parasysh se shumë prej të emëruarve të rinj nuk kanë një bazë të rrënjosur pushteti brenda partisë.

Por Greg Levesque, bashkëthemelues i konsulencës së fokusuar në teknologjinë ushtarake amerikane Strider, thotë se kombinimi i mbikëqyrjes së politikave personale të Xi, rritjes së shpenzimeve dhe emërimeve më të fundit të lartë të partisë dhe qeverisë reflekton një “ndryshim të rëndësishëm” në përdorimin e bashkimit ushtarak-civil për adresuar shqetësimet e sigurisë së Kinës.

“Këta janë individë që e kuptojnë lidhjen e industrisë së mbrojtjes midis universiteteve dhe laboratorëve kryesorë shtetërorë, ndërmarrjeve shtetërore të mbrojtjes dhe kompanive të teknologjisë në zhvillim,” thotë ai. “Unë ende nuk mendoj se njerëzit janë zgjuar nga ajo.”

Kina duhet të pozicionohet në mënyrë unike për të ndjekur një politikë të integrimit të teknologjisë dhe inovacionit të sektorit privat me ushtrinë. Ajo ka kontroll të jashtëzakonshëm mbi ndërmarrjet e saj private, ndërsa ndërmarrjet dhe universitetet e saj masive shtetërore, gjithashtu nën kontrollin e shtetit, kryejnë sasi të mëdha kërkimesh dhe zhvillimi të fokusuara në mbrojtjen, raporton abcnews.al.

Shumë vëzhgues të huaj supozojnë se është e lehtë për Pekinin t’i drejtojë njerëzit, qofshin ata në sektorin publik apo privat, për të ndarë kërkime të fundit dhe teknologji të reja me ushtrinë, pavarësisht nga të drejtat e pronësisë intelektuale.

Por studiuesit tajvanezë Arthur Ding dhe Tristan Tang pohojnë se, megjithëse përparimet e saj të fundit, industria e mbrojtjes e Kinës nuk është shumë mirë e organizuar dhe “kryesisht nuk ka arritur të reformohet”.

Elsa Kania, një anëtare e lartë në Qendrën për Sigurinë e Re Amerikane (CNAS), një institut kërkimor amerikan, e konsideron ngritjen e politikës civilo-ushtarake nga Xi në një “strategji kombëtare” në vitet e fundit nuk është një shenjë suksesi, por një reflektim i shqetësimit të udhëheqjes për përparimin e ngadaltë në reduktimin e barrierave rregullatore, kulturore dhe institucionale midis ushtrisë së Kinës dhe ndërmarrjeve private të vendit.

Në sektorin privat, disa kompani dhe sipërmarrës janë prirur të jenë të shqetësuar për bashkëpunimin me ushtrinë. Juristët kanë vënë në dukje ligje dhe rregullore kontradiktore që rregullojnë aksesin në projektet ushtarake dhe prokurimet nga kompanitë e sektorit privat dhe ka rreziqe serioze ligjore në fusha të tilla si konfidencialiteti, standardet e produktit dhe të drejtat e pronësisë.

Personi i afërt me China Aerospace Science and Technology Corporation thotë se ushtria përfundimisht ka treguar se “nuk u beson grupeve private”, gjë që ka ngushtuar fushën e asaj që mund të ofrojë sektori privat.

“Nuk mund të presësh që një firmë private kineze të bëjë diçka si SpaceX,” tha ai, duke iu referuar kompanisë komerciale të raketave të Elon Musk e cila është partnere me Nasa, agjencinë amerikane të hapësirës.

Shtysa për reforma në Pekin është mprehur më tej nga forcimi i qëndrimeve të kohëve të fundit në kryeqytete si Tokio, Seuli, Kanberra dhe mbi të gjitha Uashingtoni. Administrata e Biden ka vendosur kontrolle të njëanshme të eksportit duke i ndaluar kompanitë amerikane të shesin çipa gjysmëpërçues të nivelit të lartë dhe pajisje kyçe për prodhimin e tyre dhe ka lobuar aleatët e saj që të ndjekin shembullin.

Qeveria e SHBA është e paqartë mbi atë që e sheh si bazën e keqe të politikës së shkrirjes ushtarako-civile të Kinës. Qëllimi i politikës, thotë departamenti i shtetit në një fletë të fakteve publike, është t’i mundësojë Kinës të zhvillojë ushtrinë më “të fundit” në botë. Partia Komuniste po e zbaton këtë strategji jo vetëm përmes kërkimit dhe zhvillimit vendas, por “gjithashtu duke përvetësuar dhe devijuar teknologjitë më të avancuara të botës,  duke përfshirë edhe vjedhjen”.

Një ankesë kryesore nga komuniteti i mbrojtjes së SHBA-së është se Pekini po përdor gjithnjë e më shumë kompani kineze për të marrë teknologji dhe ekspertizë jashtë shtetit, me grep ose me mashtrues, që më vonë mund të përdoren nga ushtria.

Një shembull i përmendur nga ekspertët e mbrojtjes është Grupi Kuang-Chi. Përpara se të vendosej nën sanksione nga Byroja e Industrisë dhe Sigurisë së SHBA-së në fund të vitit 2020, kompania me bazë në Shenzhen, e udhëhequr nga drejtues të arsimuar në SHBA dhe me partnerë në SHBA, Izrael, Kanada, Evropë dhe Singapor, kishte investuar qindra milionë. dollarë në zhvillim të produkteve me aplikime të mundshme ushtarake.

“Kuang-Chi është një shembull tjetër i transferimit të teknologjisë dhe njohurive kritike në PRC nga SHBA në Kinë”, thuhet në një raport të vitit 2020, i porositur nga Komisioni i Rishikimit Ekonomik dhe Sigurisë SHBA-Kinë.

Levesque, nga Strider, thekson se që nga fundi i vitit 2017, Xi ka marrë gjithnjë e më shumë udhëheqjen e drejtpërdrejtë personale të politikës së shkrirjes ushtarako-civile nëpërmjet një grupi pune të nivelit të lartë, të cilin ai e kryeson.

Mbështetja politike është mbështetur nga financimi. Vlerësimet nga CNAS sugjerojnë se midis 2015 dhe 2019 u krijuan të paktën 35 fonde të reja me rreth 68.5 miliardë dollarë të destinuara për t’u shpërndarë firmave të përfshira në projektet e shkrirjes ushtarako-civile.

Deri në vitin 2018, të paktën 38 baza demonstruese që shfaqin projekte të shkrirjes ushtarako-civile u ngritën në të gjithë Kinën, ndërsa sipas të dhënave nga komisioni qendror ushtarak i cituar nga konsulenti Qianji, numri i institucioneve të licencuara për të kryer kërkime dhe zhvillim të fokusuar në ushtri ose për të prodhuar pajisjet ushtarake u zgjeruan nga më pak se 3,800 në 2017 në më shumë se 22,400 në 2019.

Në tre vitet e fundit, shpenzimet në Kinë janë bërë më të vështira për t’u gjurmuar, thonë studiuesit, por kjo nuk do të thotë se janë ndalur. Në një ekspozitë tregtare që synonte sektorin e shkrirjes ushtarako-civile të mbajtur muajin e kaluar dhe ku morën pjesë qindra kompani të sektorit privat, pjesëmarrësit ishin optimistë për perspektivat për industrinë.

Financial Times nuk po zbulon vendndodhjen e ngjarjes ose emrat e pjesëmarrësve për arsye sigurie, por videot promovuese reklamojnë produkte që mund të “thyejnë monopolin perëndimor” mbi teknologjitë e mbrojtjes. Një person i pranishëm e përshkruan politikën e bashkimit ushtarako-civil si një “mirësi” për grupet lokale pasi Kina zëvendëson komponentët nga jashtë për produktet me furnizues të rinj vendas.

Produktet e reja të prodhuara nga Kina të ekspozuara përfshinin automjete ushtarake, serverë kompjuterësh dhe softuer për mbledhjen e inteligjencës. “Teknologjia jonë është tashmë më e mirë se rivalët perëndimorë,” entuziazmon një tjetër pjesëmarrës.

Ndërsa teknologjia e tyre përmirësohet, kompanitë kineze të mbrojtjes po hartojnë gjithashtu plane për të rritur eksportet e armëve. Inner Mongolia First Machinery Group, një nga prodhuesit më të mëdhenj të tankeve në Kinë, po kërkon tregje të reja në Azi, Afrikë dhe Lindjen e Mesme, thotë një person i afërt me grupin.

“Ne jemi në gjendje të zgjidhim zvogëlimin [në eksportet e armëve] që lanë Rusia dhe Ukraina”. . . Ndërkohë, SHBA-ja dhe Evropa janë aq të preokupuara me luftën, saqë nuk po u kushtojnë vëmendje nevojave të klientëve të vendeve në zhvillim,” tha personi.

Ekspertët thonë se fokusi i shtuar i Pekinit në sigurinë kombëtare është i lehtë për t’u kuptuar duke pasur parasysh rritjen e tensioneve ushtarake midis SHBA-së dhe Kinës, por ka pikëpamje të ndryshme se si Xi po balancon sigurinë kundër shqetësimeve të tjera të brendshme.

Sipas Keyu Jin, një profesor në Shkollën Ekonomike të Londrës dhe autor i The New China Playbook, Pekini beson se zhvillimi vendas kinez i një “shumicës dërrmuese” të teknologjisë do të ndihmojë gjithashtu në nxitjen e rritjes ekonomike.

“Përfundimi është se legjitimiteti i partisë ende varet nga mundësitë ekonomike,” tha ajo.

Megjithatë, Zhang Ming dhe Lu Xianfeng, studiues në Akademinë Kineze të Shkencave Sociale, shkruan në dhjetor se Pekini duhet gjithashtu të shmangë “përsëritjen e gabimeve të Bashkimit Sovjetik” dhe të sigurojë që zhvillimi i industrisë kombëtare të mbrojtjes të mos zvarritet në rritjen ekonomike. .

Ata i kërkuan Pekinit të mësonte nga SHBA duke “liberalizuar në mënyrë të moderuar” sektorin e mbrojtjes, duke lejuar konkurrencë më të madhe midis ndërmarrjeve shtetërore dhe private dhe duke përmirësuar aksesin e kompanive të fokusuara në ushtri në tregjet e kapitalit.

Alfred Chan, një biograf i presidentit kinez dhe profesor emeritus në Kolegjin Universitar Huron në Kanada, thotë se strumbullari drejt sigurisë është rezultat i botëkuptimit të Pekinit, raporton abcnews.al.

“Gjatë administratës Trump kishte një theks të parë tek Amerika, një lloj neo-merkantilizmi” që vazhdon edhe nën administratën e Bidenit”, tha ai. “Shumë nga politikat e Kinës gjatë gjashtë viteve të fundit janë me të vërtetë një reagim ndaj kësaj.”

Në një përmbledhje kërkimore kineze të botuar në vitin 2021 – e vërejtur nga ekspertët amerikanë Peter Singer dhe Alex Stone – studiues të rangut të lartë të PLA parashikuan se kufizimet e teknologjisë perëndimore ishin gati të bëheshin më kirurgjikale dhe efektive dhe thanë se Kina duhet të përgjigjet me “kundërmasa më të synuara”. .

Chan shton se ndërtimi i ekspertizës së shkencës dhe teknologjisë së Kinës ka qenë një objektiv i rëndësishëm gjatë gjithë dekadave të reformës së vendit. Por seria e emërimeve të bëra në kongresin e partisë të vitit të kaluar pasqyroi një “theks të ri për ta bërë Kinën një fuqi teknologjike në mënyrë që ajo të mos i nënshtrohet më rreziqeve të embargos”.

“Mbështetja te vetja dhe pavarësia relative dhe të gjitha ato gjëra janë me të vërtetë përgjigje ndaj një mjedisi të jashtëm mjaft armiqësor,” thotë ai.

Metrika kryesore që ka rëndësi nuk është më rritja e PBB-së, por ‘nanometra’, ose teknologjitë e sigurisë

Të tjerë besojnë se shqetësimet e politikës së jashtme janë në varësi të manovrës politike të partisë së brendshme të Xi, për të cilën ata thonë se qëndron në qendër të të gjitha vendimeve të tij për personelin.

Victor Shih, një profesor i asociuar i ekonomisë politike kineze në Universitetin e Kalifornisë në San Diego, beson se emërimi i kuadrove nga kompleksi ushtarak-industrial i Kinës në postet kryesore drejtuese mund të mos bazohet “thjesht” në avancimin e politikës së bashkimit ushtarako-civil.

Liderë të tillë, thotë Shih, priren të kenë rrjete më të ngushta fraksionale brenda partisë, sepse ata kanë punuar në kompani apo industri të vetme për pjesën më të madhe të karrierës së tyre, në vend që të ngjiten në shkallët e partisë.

Kur ata dalin si zyrtarë të lartë provincialë dhe bëhen anëtarë të Byrosë Politike, ata nuk kanë pasur atë lloj përvoje që zakonisht do t’u jepte politikanëve të lartë në Kinë rrjete shumë të thella, shton ai. “Ato paraqesin më pak kërcënim për bazën e pushtetit të Xi Jinping.”

Lartësia e tyre mund të turbokarikojë karrierat e tyre; studiuesit e MacroPolo shkruan se teknokratët provincialë “janë në një rrugë të shpejtë për promovime në 2027 ose më herët” nëse mund të arrijnë objektivat e tyre. “Metrika kryesore që ka rëndësi nuk është më rritja e PBB-së, por ‘nanometra’, ose teknologjitë e sigurisë.”

Sido që të jenë motivet për ta dhe për Xi, ekziston një marrëveshje e përhapur se rezultati më i prekshëm do të jetë që Kina të bëhet një fuqi ushtarake më e fuqishme.

Ding dhe Tang, akademikët tajvanezë, vënë në dukje në një raport të fundit për Fondacionin Jamestown se nëse raundi i ri i bashkimit ushtarak-civil ka sukses, zhvillimi i teknologjisë së mbrojtjes kineze “pa dyshim do të bëhet shumë më efikas, gjë që do të përbëjë një sfidë shumë më të madhe ushtarake sesa përpara fqinjëve të Kinës dhe SHBA-së”.