Neuroshkencëtari zgjidh problemin më të madh të epokës së re: Si ta programoni trurin tuaj

Në vitin 2025, hapësira jonë e vëmendjes zgjat pak më shumë se 8 sekonda, por shkencëtarët kanë metoda për të na ndihmuar të qëndrojmë të fokusuar.

Në botën moderne, vëmendja juaj po kërkohet nga kudo – mesazhe, njoftime, media sociale, lajmet më të fundit… Truri juaj përballet me një sasi dërrmuese stimujsh të krijuar për të vjedhur fokusin tuaj. Çdo sekondë, sytë do t’i japin trurit ekuivalentin me 10 milionë bit të dhënash. Veshët do të pranojnë një orkestër me valë zanore. Pastaj janë mendimet tona: njeriu mesatar, vlerësojnë studiuesit, do të ketë më shumë se 6000 në ditë. Për të bërë ndonjë gjë, ne duhet të filtrojmë shumicën e këtyre të dhënave. Duhet të fokusohemi.

Lajmi i mirë është se ne mund të mësojmë të “mprehim fokusin tonë”, por duhet t’i qasemi vëmendjes ndryshe dhe të stërvitim trurin si një muskul, me ushtrime të përditshme.

Dr. Amishi Jha është profesor i neuroshkencës njohëse dhe të sjelljes në Universitetin e Majamit dhe ekspert në shkencën e vëmendjes. Libri i saj, i titulluar “Mendja kulmore: Gjeni fokusin tuaj, zotëroni vëmendjen tuaj, investoni 12 minuta në ditë”, është një program katër-javor i ushtrimeve të thjeshta të ndërgjegjes që bazohet në kërkimin e saj. Ata thuhet se praktikohen nga ushtarë, atletë profesionistë dhe mjekë të dhomës së urgjencës dhe përmirësojnë shumë aspekte të shëndetit njohës dhe emocional, duke përfshirë rritjen e hapësirës sonë të vëmendjes.

Kriza e vëmendjes

Stresi është një nga pengesat më të mëdha për t’u fokusuar, thotë Jha. Në një gjendje gatishmërie të lartë, ne shpesh fillojmë të mendojmë dhe më pas ngecim në skenarë të imagjinuar. Kjo mënyrë ndikon në “memorien tonë të punës” – sasinë e informacionit që mund të mbajmë në mendjen tonë dhe të përdorim për një detyrë.

“Kujtesa e punës është si një tabelë e bardhë mendore me bojë që zhduket,” thotë Jha. Kur ai tabelë është plot me mendime, ndjenja dhe imazhe që lidhen me atë që na streson, nuk ka vend për informacione të reja, shkruan Guardian.

Jha filloi të mendojë ndryshe për vëmendjen kur përjetoi “krizën e vëmendjes” së saj, e cila reduktoi aftësinë e saj për t’u ndjerë e pranishme me fëmijët e saj të vegjël. Kështu që ajo doli me disa praktika të thjeshta të trajnimit të trurit, stërvitje të shkurtra të vetëdijes që, nëse kryhen çdo ditë, mund të na ndihmojnë të zhvillojmë atë që Jha i quan “muskuj mendorë”.

“Elektrik dore” fokusuar në frymëmarrje

Ushtrimi i parë përfshin të uleni drejt, të mbyllni sytë dhe të përqendroheni në vendin ku frymëmarrja juaj është më e theksuar, zakonisht në gjoks ose diafragmë. Drejtojeni fokusin tuaj këtu si një rreze drite (“elektrik dore” është dëshmuar të jetë një mjet i dobishëm për vëmendjen) dhe vini re kur mendimet ose ndjesitë e largojnë atë: një kujtim; një kujtesë që duhet t’i përgjigjeni një mesazhi; kruarje. Çështja është të vëreni kur “elektrik dore” lëviz dhe më pas ta vendosni përsëri. Dhe kështu me radhë për 12 minuta, ose të paktën tre për të filluar. Pas disa ditësh do të filloni të vini re kur diçka ju largon nga përpjekjet për t’u fokusuar.

Hapi i parë për përqendrim më të mirë është pranimi i një të vërtete kyçe, thotë Jha: nuk mund të vendosësh thjesht të kesh vëmendje të papenguar. Ju duhet të praktikoni.

“Nocioni i një mendjeje të palëkundur është një fantazi,” thotë ajo. Problemi është se tani kemi shumë më tepër burime shpërqendrimi. Ne nuk jemi vetëm marrës të përmbajtjes, por edhe pjesëmarrës të gatshëm. Pavarësisht se sa shpesh inkurajohemi të “shkëputemi” nga pajisjet tona, ne nuk mund t’i tejkalojmë algoritmet e krijuara nga ushtritë e inxhinierëve të softuerit, statisticienëve dhe psikologëve.

Në javën e dytë, Jha prezanton gjithashtu “skanimin e trupit”. Përdorimi i një “elektrik dore” për të lëvizur nëpër trupin tuaj, nga gishtat e këmbëve te skalpi, ju inkurajon të vini re se cilat ndjesi fizike janë të pranishme. Sa herë që mendja endet, kthejeni atë në pjesën e trupit ku vëmendja ishte para bredhjes.

Në fillim do të jetë e vështirë, do të “lëvizni dritën” vazhdimisht, por pas disa javësh do ta zbatoni këtë në jetën e përditshme dhe do ta keni më të lehtë të riktheheni dhe të mbani vëmendjen ndaj asaj që duhet të bëni.

Pesë hapa për përqendrim më të mirë

1) Kushtojini vëmendje frymëmarrjes suaj dhe se ku në trupin tuaj e ndjeni atë më shumë: drejtojeni fokusin tuaj si një rreze drite. Bëjeni këtë për tre minuta në ditë, për një javë.

2) Integroni këtë teknikë në jetën tuaj të përditshme – për shembull, larja e dhëmbëve. Nëse e gjeni veten duke menduar për listën tuaj të detyrave gjatë larjes së dhëmbëve, ndizeni përsëri dritën. Përqendrohuni te ndjesitë.

3) Shumë njerëz thonë se mendjet e tyre janë “shumë të zënë”. Detyra juaj nuk është ta ndaloni atë – detyra juaj është të ekzistoni me të dhe të ktheni vëmendjen tuaj atje ku dëshironi.

4) Injoroni “mitet e ndërgjegjes”: ju nuk po “pastroni mendjen tuaj”. Ky është një ushtrim mendor aktiv.

5) Nuk ka asnjë gjendje “të lumtur” që dëshironi të përjetoni; në fakt, e gjithë çështja është të jesh më i pranishëm në këtë moment.