Gazetarin Vudi Xhumshiti është shprehur se të afërm të Gabriele Escobar bëjnë biznes me kreun e Republikës Serbska Dodik në Bosnje Hercegovinë.

“Pas raportimit të agresionit rus në Ukrainë gjatë viti 2022 kur unë po raportoja për mediat britanie mora vesh që republika e Serbisë kishte nënshkruar një marrëveshje të bashkërendimin  politikave të saj të jashtme me federatën ruse.

Po bashkëbisedoja me disa kolegë të mijë britanik dhe amerikan se si mund të përshkallëzohej situata e mundshme e konflikteve në rajonin e ballkanit dhe u largova nga Ukraina që të shkoja në vende të tjera ku priteshin trazira dhe erdha në Kosovë.

Në momenin që unë u vendosa në Kosovë situata politike filloi të tensionohej ku barrikadat po shtoheshin  dhe kishte bojkot institucionesh publike në Mitrovicën e Veriut të dirigjuar nga Beogradi zyrtar pasi kishin nënshkruar marrëveshjen me Rusinë.

Unë u njoha me diplomatë të ndryshëm dhe kuptova sjelljet e tyre ne Kosovë ku mes tyre ishte dhe Eskobar. Kur fillova të kërkoj në karrirën e tij politike dhe të kaluarën e tij  diplomatike dhe njerëzit që ishin të interesuar që të bashkëpunonin me mua filluan të ofroheshin dhe amë në gjurmë të disa dokumentacioneve që ishin të vshtirë të refuzoheshin dhe në janar të këtij viti kemi kontaktuar me DASH.

Në një nga dokumentat që ishte kontrata e kompanisë Energji Mcginis e cila është e kontraktuar me kreun e republikës serbe në Bosnje Hercegovinë, Dodik ishte e vërtetë dhe konfirmuam atë në departamentin e drejtësisë.

Ne pastaj filluam të hulumtonin për personelin dhe pronarët e kompanisë dolën të ishin njerëz të afërm me Gabriel Eskobar. Emanuel Eskobar doli të kishte lidhje familjare me Gabreil Eskobar në këtë kompani në bashkëpunim me Dodik.”

Avokati serb nga Beogradi, Sead Spahoviç, ka thënë se Serbia nuk ka ushtri dhe nuk është e gatshme të futet në Kosovë edhe pse ditë më parë kryeministri serb Millosh Vuçeviç, ka thënë se “Qeveria e Serbisë do të detyrohet të përgjigjet në mënyrë adekuate” nëse Kosova pranohet në Këshillin e Evropës.

“Ata nuk kanë ushtri dhe prandaj nuk e bëjnë dot. Por mund të gudulisin opinionin publik në Serbi, i cili ka vullnet që ushtria të kthehet në Kosovë, pasi ajo është tokë e shenjtë serbe, fjala më e shtrenjtë serbe etj. Dhe kaq është e gjitha”. – tha Spahoviç në një intervistë për The Geopost.

Sipas tij, Serbia ka armë, por nuk ka ushtarë kurse Kosova ka dhe ky është një dallim i rëndësishëm, prandaj Serbia nuk mund të bëjë asgjë me forcë.

“Nëse do të mundnin, do të hynin, është thjesht çështje ekuilibri fuqie ose nëse doni edhe frike. Sepse, kini kujdes, shqiptarët vdesin për Kosovën e tyre, e serbët jo, dhe ky është dallimi themelor, prandaj nuk ka mundësi për një konflikt ushtarak”- theksoi avokati serb duke potencuar-: “Nuk mund të vlerësoj se si është situata me Republikën Srpska sepse edhe atje kanë pretendime. Në përgjithësi Serbia, kudo ku ajo ka minoritete krijon trazira dhe bën rrëmujë, në Kosovë, Mal të Zi, Maqedoni, po ashtu edhe në Bosnje. Vetëm në Kroaci nuk munden, por kur kanë mundur e kanë bërë edhe atje”.

Para disa ditësh në debatin e ashpër dhe kundërshtues në skenën politike serbe rreth Plan-Propozimit Evropian për normalizim të marrëdhënieve Kosovë-Serbi, u përfshi edhe avokati i shquar serb,Spahoviç.

Ai tha se marrëveshja “është e mirë” dhe se normalizimi i marrëdhënieve “duhet të bëhet” rruga e drejtë për anëtarësimin e të dyja shteteve në Bashkimin Evropian.

Sipas avokatit serb, “Beogradi nuk ka kurrfarë sovraniteti në Kosovë” dhe se “Kosova do të vazhdojë rrugën e saj mëvete” sepse “është shtet me kushtetutë, institucione, territor dhe popull që jeton atje”

Është normale që pala humbëse e luftës së Milloshevicit  të vuajë pasojat, theksoi Spahoviç, por kundër kësaj janë politikanët dhe mediat në Serbi, duke harruar se në opinionin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë ne vitin 2010, thuhet se “pavarësia e Kosovës nuk është në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare”.

“Ky argument përdoret vetëm kur qeveria dëshiron tju ‘pickojë hundët’ qeverive të kaluara që kontribuan në pavarësimin e Kosovës”, tha ai për median.

“Duke u nisur nga fakti se Kosova fitoi luftën dhe Serbia u tërhoq nga ai territor, si dhe prej verdiktit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, rrjedh se Kosova është shtet” – deklaroi  Sead Spahoviç

Këshilli i Europës festoi dje 75 vjetorin e themelimit dhe deputeti i Bundestagut, Knut Abraham ka gjetur rastin të kujtojë se Asambleja Parlamentare e kësaj organizate të rëndësishme muajin e kaluar konkludoi me shumicë të madhe votash se Kosova i ka përmbushur të gjitha standardet për t’u bërë anëtare e saj.

Abraham shkruan se Komiteti i Ministrave i ka dy zgjedhje dhe se nëse respektohen standardet dhe vlerat, atëherë Kosova do të duhej të anëtarësohej në KiE këtë muaj

“Komiteti i Ministrave ka dy zgjedhje:

1) Të veprojë në përputhje me vlerat dhe standardet tona duke e pranuar Kosovën brenda muajit maj.

2) Ose, ta injorojë vlerësimin e detajuar të juristëve të shquar, tri raportuesve, tri komisioneve… duke mos marrë asnjë vendim”- ka shkruar deputeti gjerman në platformën “X” duke shtuar se “Kjo e dyta, do të dërgonte sinjal të dëmshëm te deputetët dhe qytetarët.

“…Sidoqoftë, kjo do ta dërgonte një sinjal të dëmshëm për deputetët dhe qytetarët në rajon: se shtetet mund t’i shpërfillin standardet si të duan dhe kur të duan. Nga ky vendim varet besueshmëria e institucionit, mbrojtja e të drejtave të pakicave në Kosovë dhe stabiliteti i rajonit. Nëse respektojmë standardet dhe vlerat, atëherë pranimi i Kosovës në maj është e vetmja rrugë përpara” – ka potencuar Abraham.

Gjermania, përmes ambasadorit të saj në Kosovë, Jorn Rohde, ka kërkuar që Qeveria e Kosovës të mos rrezikojë, ndërsa synon që të anëtarësohet në Këshillin e Europës këtë muaj.

Ndërkombëtarët presin që të ketë lëvizje nga Kosova drejt themelimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe për të krijuar një atmosferë pozitive përpara se Komiteti i Ministrave të Këshillit të Europës ta thotë fjalën përfundimtare për çështjen e anëtarësimit të Kosovës në KiE.

Gjatë debatit në seancën e Asamblesë Parlamentare të KiE më 16 prill, disa deputetë përmendën nevojën, siç thanë ata, që Kosova të bëjë hapa drejt themelimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe përpara votimit final të ministrave por Abraham s’ishte një nga ta.

Në këtë seancë, 131 deputetë votuan që Kosova të avancojë edhe më tej drejt anëtarësimit në Këshillin e Europës, 29 ishin kundër, ndërsa 11 abstenuan.

Kosova hapin e parë të rëndësishëm drejt anëtarësimit në Këshillin e Europës e bëri më 27 mars. Me gjithë votën kundër të Serbisë dhe dy vendeve të tjera, Komiteti për Politikë dhe Demokraci i KiE e pati miratuar raportin e raportueses për Kosovën, Dora Bakoyannis, i cili rekomandon se vendi i ka plotësuar kushtet për t’u anëtarësuar plotësisht në Këshillin e Europës.

Profesori amerikan në Universitetin Johns Hopkins, Daniel Serwer, tha se qeveria e re serbe përfshin ministra që tashmë janë sanksionuar nga SHBA-ja për korrupsion dhe si rusofilë.

“Parlamenti i Serbisë miratoi javën e kaluar qeverinë e re të vendit. Personeli dhe programi përfaqësojnë një kthesë të mëtejshme drejt së djathtës etnonacionaliste, anti BE. Qeveria përfshin ministra që SHBA-ja i ka sanksionuar tashmë për korrupsion, si dhe sykofantë të hapur rusofilë. Për të mos përmendur një kryeministër që udhëhoqi Ministrinë e Mbrojtjes së Serbisë vitin e kaluar, kur ajo ishte bashkëpunëtore në një sulm terrorist në veri të Kosovës, rrëmbimin e policisë së Kosovës dhe trazirat kundër paqeruajtësve të udhëhequr nga NATO-ja. Ai tashmë ka përsëritur dëshirën e Serbisë për marrëdhënie të mira me Rusinë dhe refuzimin për t’u lidhur me sanksionet e BE-së kundër Moskës”, ka shkruar Serwer.

Sipas tij, presidenti Vuçiç po lë pak vend penetrimi dhe besimi për ata që argumentojnë se Serbia është drejt Perëndimit në rrugën e saj.

“Në muajt e fundit ai është takuar në mënyrë të dukshme me diktatorët e mundshëm të Hungarisë dhe Azerbejxhanit, si dhe me autoritarët që qeverisin Bjellorusinë, Rusinë dhe Kinën. Vuçiç nuk po e fsheh ambicien e tij për të shtrirë autoritetin e tij në 49% të Bosnjës dhe Hercegovinës të kontrolluar nga serbët, të gjithë Malit të Zi dhe veriut të Kosovës me shumicë serbe. Ai kryesoi gjithashtu në dhjetor manipulimet zgjedhore në zgjedhjet kombëtare groteske, të padrejta dhe plot mashtrime, që e shtyu Freedom House të vazhdojë ta ulë në renditjen e saj demokracinë në Serbi”- ka theksuar profesori amerikan dhe ka treguar se zyrtarë në SHBA dhe Evropë janë të përgatitur ta tolerojnë dhe madje ta shpërblejnë Aleksandër Vuçiçin.

“Disa kanë frikë se çdo alternativë tjetër mund të jetë më e keqe. Të tjerët nuk duan të pranojnë dështimin e tre viteve ndaj Vuçiçit. Të tjerë ende imagjinojnë se thërrimet që ai shpërndan në drejtim të perëndimit, mund të jenë hapa të vegjël dhe përmirësime për çështje më të mëdha.

Predhat dhe plumbat që Serbia lejon të shkojnë në Ukrainë, mund të ndikojnë te disa, ndonëse nuk duhet me siguri, se sasia e nisur mbërrin e gjitha në Kiev, apo tretet rrugës duke devijuar për në Moskë” – theksoi Daniel Serwer.

Profesori amerikan u shpreh se vetëmashtrimi është një pjesë e madhe e kësaj historie.

“Vuçiç e ka bërë të qartë se nuk do ti zbatojë marrëveshjet që SHBA dhe BE i konsiderojnë si ligjërisht të detyrueshme. Beogradi e ka kundërshtuar anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Evropës. Kjo përkundër kualifikimeve të tij dhe përfitimeve që mund të kenë prej tyre serbët e Kosovës. Me siguri amerikanët dhe evropianët inteligjentë e kuptojnë se pjesëmarrja serbe në stërvitjet e NATO-s gjeneron një rrjedhë të konsiderueshme të inteligjencës në Rusi”- potencoi profesori amerikan.

Kosova po shpreson që vendet mike të perëndimit do ta mbështesin për t’u anëtarësuar në Këshillin Evropës.

Megjithatë para fazës finale për t’u pranuar në këtë organizatë, aleatët e saj ndërkombëtarë po kërkojnë që të ndërmarrë hapa për themelimin e Asociacionit të Komunave me shumicë serbe.

Ditë më parë, ambasadori gjerman në Kosovë, Jorn Rohde, tha se Kosova duhet të bëjë hapa të prekshëm, që nënkuptojnë dërgimin e draft-statutit të Asociacionit në Gjykatën Kushtetuese për shqyrtim.

Në lidhje me këtë, diplomati britanik, Timothy Less, tha se shtetet perëndimore po e shfrytëzojnë këtë mundësi për të insistuar që Kosova ta themelojë Asociacionin.

“Për momentin, paraqitja e një draft-statuti duket të jetë parakusht për të bërë përparim në qëllimin e Kosovës për t’u anëtarësuar në Këshillin e Evropës. Shtetet e QUNTI-t duan që Kosova të themelojë Asociacionin e Komunave Serbe. Por atyre u mungojnë forma të tjera të ndikimit mbi Prishtinën, siç është perspektiva e anëtarësimit në BE, dhe ata po përdorin tani mundësinë e krijuar nga dëshira e Kosovës për t’u anëtarësuar në Këshillin e Evropës për të insistuar që ajo të themelojë Asociacionin”- ka deklaruar Lees.

Sipas tij, krijimi i Asociacionit nuk ka qenë më herët kërkesë për Kosovën që të anëtarësohet në Këshillin e Evropës, prandaj këtë situatë e sheh si një formë presioni që po ushtrohet ndaj Prishtinës zyrtare nga shtetet e QUINT-it.

“Duke vepruar kështu, QUINT po përziejnë qartë çështje të palidhura pasi nuk ka asnjë kërkesë në statutin e Këshillit të Evropës që anëtarët t’u japin autonomi rajoneve etnike, dhe Komiteti për Çështje Politike dhe Demokraci i APKE-së në mënyrë specifike deklaroi se themelimi i Asociacionit të Komunave Serbe nuk ishte kërkesë për të përmbushur standardet e Këshillit të Evropës për të drejtat e njeriut dhe rekomandoi që ajo të trajtohet veçmas nga pranimi i Kosovës” – ka pohuar Lees.

Njohësi i rrethanave politike nuk e përjashton mundësinë që Kosova të refuzojë të dërgojë një draft-statut për Asociacionin në Gjykatën Kushtetuese.

Sipas Lees, “opsioni i tretë është refuzimi i përmbushjes së kërkesës së vendeve të QUINT, që do të thotë se Kosova nuk i bashkohet Këshillit të Evropës menjëherë, dhe situata mbetet e njëjtë. Për këtë arsye, edhe qeveria do të joshet nga ky opsion pasi që ka një shans të arsyeshëm që Kosova mund të jetë ende në gjendje të anëtarësohet në Këshillin e Evropës në një afat më të gjatë pa pasur nevojë për themelimin e Asociacionit”, ka thënë Less.

Vendimin përfundimtar sa i përket anëtarësimit të Kosovës në Këshillin e Evropës, pritet ta sjellë Komiteti i Ministrave i kësaj organizate, më 16 maj.