Aty ku uria ndalet me plumba! Qendrat e ndihmës në Gaza si “kurthe vdekjeje”

Ushqim apo vdekje: Rrëfimi i Gazës për qendrat e ndihmës që kthehen në zona rreziku

Artikull i Financial Times, përshtatur në shqip

Pesë herë, Jihad ka kaluar nëpër jugun e Gazës, pranë tankeve izraelite, ushtarëve dhe ndonjëherë dronëve në ajër, për të arritur në qendrat e ndihmës të drejtuara nga Fondacioni Humanitar i Gazës (GHF).

Ai ka pritur në rrugicat e rrethuar që çojnë në vendet e shpërndarjes, duke u përplasur me mijëra burra që përgatiten për “garën” e frikshme për të marrë sa më shumë ushqim. Pesë herë, ai është kthyer bosh. Në një nga rastet, Jihad rrëfen se një burrë që ecte pranë tij te një qendër në Khan Younis u qëllua me armë, duke e përshkruar skenën si horror.

Në një rast tjetër, pasi mori një kuti me ndihma, u grabit me thikë nga një palestinez. “Kam ndaluar së shkuari atje, sepse ajo që ndodh është më shumë se ç’mund të imagjinohet,” thotë 26-vjeçari, teknik mjekësor.

Që prej majit, GHF është promovuar nga SHBA-të dhe Izraeli si një rrugë shpëtimi për Gazën, një mënyrë për të zbutur urinë në enklavën e shkatërruar dhe për të parandaluar që ndihmat të përfundojnë tek Hamasi.

Por dëshmi, imazhe satelitore dhe video të verifikuara nga Financial Times tregojnë se për njerëz si Jihad dhe shumicën e 2.1 milionë banorëve të Gazës, ky sistem vetëm ka thelluar dëshpërimin, duke i detyruar të uriturit të bëjnë një rrugë të rrezikshme nga e cila shumë nuk kthehen kurrë.

Shumë persona janë qëlluar në këto rrugë, të cilat GHF i publikon në hartat e faqes së saj në Facebook. Por banorët e Gazës, shumë prej të cilëve janë në prag të urisë pas bllokadës izraelite që ka zgjatur muaj të tërë, thonë se ky sistem jo vetëm që rrezikon jetën e tyre, por nuk siguron ndihma të mjaftueshme, duke i vendosur njerëzit në një garë kaotike për ushqim.

Qendrat e GHF-së janë “kurthe vdekjeje”, thotë Hassan Abdallah, berber i zhvendosur me familjen në Al-Mawasi në bregun jugor.

“Nëse arrin të sigurosh ushqim dhe shmang të qëlluarit nga izraelitët, mund të mos shpëtosh nga bandat që presin jashtë,” thotë Abdallah, i cili ka arritur të sjellë furnizime vetëm në një nga shtatë “vizitat” e tij.

GHF, e cila muajin e kaluar siguroi 30 milionë dollarë nga SHBA-të, është një model i ndryshëm nga mënyra tradicionale humanitare. Operacioni është zhvilluar me përfshirjen e Boston Consulting Group, megjithëse kjo kompani tha se projekti është realizuar nga disa punonjës pa miratime të plota dhe ka shkarkuar dy partnerë që udhëhoqën iniciativën. GHF operon në katër vende të përqendruara në jug të Gazës, me pjesëmarrje edhe të kontraktorëve amerikanë të sigurisë, duke punuar nën mbikëqyrjen ushtarake izraelite.

Sinyali për palestinezët për të nisur udhëtimin nga çadrat apo rrënojat e shtëpive vjen shpesh nga faqja në Facebook e GHF-së, ku njoftohen oraret e hapjes së qendrave të shpërndarjes.

Njoftimet shfaqen ndonjëherë në mesnatë dhe japin më pak se 30 minuta paralajmërim, zbulon Financial Times. Pas një njoftimi për hapjen, shpesh një postim tjetër paralajmëron mbylljen e qendrës, madje edhe para se të ishte parashikuar të hapet dhe kur të gjitha ndihmat janë shpërndarë.

Ndërprerjet e shpeshta të internetit në Gaza e bëjnë të vështirë për palestinezët të kenë akses në këto njoftime.

Për njerëzit që kërkojnë ndihmë, të cilët duhet të ecin kilometra të tërë në rrugë të shkatërruara dhe pa shenja të dukshme, nuk ka vend për gabime.

“Nuk sheh ku po shkon në errësirë,” thotë Jihad. “Rruga jepet si hartë në telefon, por në terren rrugët janë shkatërruar dhe duhet të marrësh rrezikun. Ose je në rrugën e duhur, ose vdes.”

Ndërsa afrohen pranë qendrave të GHF-së, njerëzit duhet të presin në zonat e përcaktuara, shpesh në zona ushtarake aktive.

Këtu fillon rreziku më i madh. Shumë palestinezë thonë se janë qëlluar nga ushtarët izraelitë, ndërsa turma shtohen dhe përplasen — shpesh ende në errësirë — për të afruar sa më shumë dhe për të rritur shanset për të marrë ushqim.

Mohammed Daoud, që më parë punonte si florist, thotë se sa herë ka shkuar në qendrat e ndihmës ka pasur të shtëna. “Nuk ndodh vetëm një apo dy herë. Të japin orën për hapjen, por papritmas një tank apo dron fillon të qëllojë.”

Aitor Zabalgogeazkoa, koordinator emergjence për MSF në Gaza, tregon se çdo mëngjes para agimit sheh “një ushtri njerëzish” që shkon drejt qendrave të GHF-së