Një ngjarje e rëndë ka ndodhur në shtetin grek, ku një 41-vjeçar ka humbur jetën si pasojë e një atentati në Selanik.

Autorët e atentatit, dy burra dhe një grua, udhëtonin në një mjet tip Renault pa targa

Më pas, njëri prej personave qëlloi të paktën tre herë mbi 41-vjeçarin, i cili lëvizte me motor dhe sapo kishte hequr kaskën.

Një nga plumbat e kapi viktimën në shpinë duke i prekur zemrën, ndërkohë që një tjetër e goditi në shpatull.

Viktima zbriti nga motorri, eci për pak metra dhe më pas u rrëzua në tokë i vdekur.

Një ngjarje e rëndë ka ndodhur në fshatin Livadia, të Greqisë.

Një vajzë 15-vjeçare u gjet e vdekur në banjën e shtëpisë së saj.

Prindërit e saj thirrën menjëherë një ambulancë, por tashmë ishte tepër vonë për vajzën.

Sipas medieve greke, 15-vjeçarja kishte ardhur nga Gjermania në Greqi me familjen e saj për të kaluar Pashkët Ortodokse.

Policia përjashtoi aktivitetin kriminal dhe gjithçka tregon se 15-vjeçarja ka humbur jetën për shkaqe patologjike.

Megjithatë, për të hedhur më shumë dritë mbi ngjarjen tragjike u urdhërua një autopsi.

Gazeta gjermane Frankfurter Allgemeine Zeitung shkruan se vendet e Ballkanit janë vënë në mes të dy zjarreve. Nga njëra anë është emigracioni dhe rënia e lindjeve dhe në krahun tjetër është imigracioni nga Azia, për të cilin këto vende nuk janë ende të përgatitura. Autori i shkrimit, Michael Martens tregon një anekdotë për një konferencë ku po diskututohej për rrezikun e shpërthimit të një lufte në Evropën Juglindore.

Njëri nga pjesëmarrësit u ngrit dhe tha se ky rrezik nuk ekzistonte sepse në këto vende ka mungesë të ushtarëve. Autori i tekstit nuk mendon se rreziku i luftës nuk ekziston, duke pretenduar se edhe forcat speciale të armatosura mirë mund të bëjnë shumë dëm, por është e vërtetë se Ballkani po vuan nga mungesa e ushtarëve. Ai merr Serbinë si shembull.

“Serbia, për shembull, ka disa vite që është armatosur rëndë, me raketa, dronë dhe sisteme kundërajrore nga Kina dhe Rusia, të cilat së shpejti duhet të plotësohen me avionë luftarakë francezë Rafale. Kjo është vetëm një pjesë e tablosë. Tjetra është se Serbisë, sikurse edhe vendeve të tjera të rajonit, i mungojnë ushtarët që dinë ta përdorin këto teknika të shtrenjtë. Ushtria serbe ka diçka më shumë se 300 tanke, por më së shumti një e treta e tyre ka ekuipazhe të trajnuar”, – shkruan FAZ.

Në shkrim citohet fakti se oficerët janë të detyruar të bëjnë shkurtime për shkak se ka pak të rinj që u përgjigjen thirrjeve ushtarake, të cilat nuk janë më aq tërheqëse. Për më tepër, emigracioni e ka përkeqësuar problemin sepse “vendet e rajonit nuk janë më tërheqëse për të mbajtur popullsinë e tyre të re apo për të tërhequr emigrantë “.

“Në 6 vendet e Ballkanit Perëndimor, të cilat nuk janë ende anëtare të Bashkimit Evropian dhe nuk kanë akses të barabartë në tregun e tij dhe 4 liritë e tij, situata nuk duket aq e mirë”, – shkruan FAZ, duke thënë se për shumë të rinj në këto vende, emigracioni duket se është ende alternativë më e mirë se ushtria.

Thuhet se politikanët në atë rajon e kuptuan vonë seriozitetin e situatës demografike dhe se tani janë në garë për të tërhequr punëtorë të huaj. “Transporti i qytetit të Beogradit është duke punësuar shoferë autobusësh nga India apo Sri Lanka sepse nuk ka të interesuar vendas. Vendi më i varfër në Evropë, Kosova solli me avion punëtorë nga Bangladeshi për projekte të mëdha”.

Ky realitet i ri do t’i vendosë shoqëritë në rajonin e Ballkanit përpara sfidave të vështira, paralajmëron FAZ, sepse emigrantët nga Azia dhe Afrika do të lindin fëmijë, do të blejnë pasuri të paluajtshme, do të ushqejnë traditat dhe fetë e tyre dhe do të ndryshojnë pamjen e qyteteve në Evropën Juglindore, diçka me të cilën nuk janë mësuar në atë rajon. “Potenciali i konfliktit është i dukshëm. Është e vërtetë që Ballkani ka qenë multietnik prej shekujsh. Por, të pranosh se zona është një rajon emigrantësh ose që duhet të bëhet një, për të mbajtur veten ekonomikisht, është e vështirë për pushtetarët të pranohet”, – përfundon Frankfurter Allgemeine Zeitung. 

Me zgjedhjen e Qeverisë së re të Serbisë nuk do të ndryshojë politika ndaj Kosovës, sepse ajo udhëhiqet nga presidenti Aleksandar Vuçiç dhe jo nga kryeministri apo ministrat, thonë për Radion Evropa e Lirë analistët e çështjeve politike nga Kosova dhe Serbia, Artan Muhaxhiri dhe Ognjen Gogiç.

“Ekziston vetëm një busull që e orienton dinamikën e jetës politike dhe institucionale të Serbisë – quhet Aleksandar Vuçiç. Të gjithë të tjerët afër tij janë shtesa që kanë përfitime të ndryshme nga të qenët kukulla politike”, thotë Muhaxhiri.

Ai thekson se “fuqinë e vërtetë për të marrë vendime të rëndësishme, përfshirë ato që kanë të bëjnë me Kosovën, e ka Vuçiç”.

Për Gogiçin, Qeveria e Serbisë është më shumë “një shërbim që i dorëzon raporte presidentit të Serbisë”.

“Politika [ndaj Kosovës] do të vazhdojë të përcaktohet nga presidenti, varësisht rrethanave të ndryshme”, vlerëson ai.

Më 2 maj, deputetët e Kuvendit të Serbisë zgjodhën Qeverinë e re, të kryesuar nga Millosh Vuçeviç, i cili është kryetar i Partisë Përparimtare Serbe në pushtet.

Gjatë paraqitjes së ekspozesë më 1 maj, Vuçeviç tha se Serbia do të bëjë gjithçka të mundur për ta penguar anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Evropës.

Serbia, deri më tani, e ka bllokuar anëtarësimin e Kosovës në organizatat ndërkombëtare, ndonëse me Marrëveshjen e Ohrit për normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën, është zotuar se nuk do ta bëjë një gjë të tillë.

Serbia nuk e njeh pavarësinë e Kosovës, e cila është shpallur në vitin 2008, por, përmes marrëveshjeve të ndryshme të arritura ndër vite, në kuadër të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve, i ka njohur targat, dokumentet e diplomat e Kosovës.

Nga Qeveria e Kosovës nuk ka reagime

Radio Evropa e Lirë pyeti Qeverinë e Kosovës se si e komenton përbërjen e re të Qeverisë së Serbisë dhe cilat janë pritjet e saj për normalizimin e mëtejshëm të marrëdhënieve, por nuk mori përgjigje.

Autoritetet e Kosovës vazhdimisht e akuzojnë Serbinë për shkeljen e marrëveshjeve të arritura përmes dialogut, se punon për destabilizimin e situatës në komunat e banuara me shumicë serbe në veri të Kosovës, si dhe për “presion” dhe “shantazh” ndaj pjesëtarëve të komunitetit serb.

Autoritetet e Kosovës e akuzojnë, gjithashtu, Serbinë se qëndron pas sulmit të armatosur në Banjskë, që ndodhi shtatorin e kaluar – gjë të cilën Beogradi zyrtar e mohon.

Në atë sulm u vra një polic i Kosovës, ndërsa përgjegjësinë për të e mori Millan Radoiçiç, ish-nënkryetar i Listës Serbe – partisë më të madhe të serbëve në Kosovë.

Nga deklaratat e zyrtarëve të lartë të Kosovës shpesh mund të dëgjohen akuza edhe kundër kësaj partie, e cila gëzon mbështetjen e Beogradit.

Ka, po ashtu, akuza për bashkëpunim të ngushtë mes Beogradit dhe Moskës.

Në përbërjen e re, Qeveria e Serbisë i ka dy persona, të cilët janë nën sanksionet e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, kryesisht për shkak të lidhjeve me Rusinë: Aleksandar Vulinin si zëvendëskryeministër dhe Nenad Popoviçin si ministër pa portofol.

Në një deklaratë dhënë Radios Evropa e Lirë, Departamenti amerikan i Shtetit tha se është “i zhgënjyer” me propozimet e Vulinit dhe Popoviçit dhe se të dy ata do të mbeten nën sanksione, sepse qëndrimi i SHBA-së ndaj tyre është “i njohur”.

Bodo Weber, bashkëpunëtor i lartë i Këshillit joqeveritar për Politikat e Demokratizimit në Berlin, thotë se Beogradi, me përfshirjen e Vulinit dhe të Popoviçit në Qeverinë e re, është kujdesur për t’i mirëmbajtur marrëdhëniet me Moskën.

“Prej kohësh, anëtarësimi në BE është më shumë një mjet për konsolidimin dhe mbajtjen e Vuçiçit në pushtet dhe për forcimin e pozitës ndërkombëtare të Serbisë, pa orientime të qarta ideologjike, sesa një synim serioz i Aleksandar Vuçiçit”, thotë Weber.

Vulin dhe Popoviç si “maska” për kompromise për Kosovën

Muhaxhiri beson se Vulin dhe Popoviç e gjetën veten në Qeverinë e re të Serbisë, sepse Vuçiç do që të tregojë se e ka fuqinë për ta kundërshtuar shtetin më të fuqishëm në botë.

“… dhe për të treguar se ai ka autoritet për të vendosur vetë në Serbi. Ai do t’i shfrytëzojë këta dy ministra si eksponentët e tij më agresivë, do të krijojë mjegull në jetën mediatike dhe publike, për t’i balancuar kompromiset e tij të mundshme që i kërkohen në kuadër të dialogut [me Kosovën]”, thotë Muhaxhiri.

Pas reagimit të Departamentit amerikan të Shtetit, Vuçiç tha se “nuk është i lumtur” për këtë, por se shpreson në marrëdhënie të mira me “partnerët tanë amerikanë”.

Gjuriq si “urë” mes Serbisë dhe SHBA-së

Ministër i ri i Punëve të Jashtme të Serbisë është Marko Gjuriç, deri para pak kohësh ambasador në SHBA dhe ish-drejtor i Zyrës për Kosovën.

Gogiç beson se roli i tij do të jetë përmirësimi i marrëdhënieve me SHBA-në, pra “fitimi” i mbështetjes së saj për disa qëndrime të Serbisë, përfshirë edhe ato që kanë të bëjnë me Kosovën.

“Kjo më shumë do të varet prej asaj se kush do të jetë në pushtet në SHBA pas zgjedhjeve të nëntorit. Prej kësaj varet se cili do të jetë qëndrimi i tyre afatgjatë ndaj Kosovës dhe dialogut. Por, mendoj se është naive nga ana e Serbisë të mendojë se mund ta ndikojë në ndonjë mënyrë politikën e Shtëpisë së Bardhë. SHBA-ja është sponsorizuesja më e madhe e pavarësisë së Kosovës”, thotë Gogiç.

Megjithatë, ai kujton se SHBA-ja, së voni, ka qenë mjaft kritike ndaj Qeverisë së kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti, për shkak të disa vendimeve që i ka marrë ai.

Qëndrimi ndaj dialogut

Weber beson se Marrëveshja e Ohrit për rrugën drejt normalizimit të marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë, është bazuar në “politikën e dështuar të zbutjes ndaj Vuçiçit”.

“Ajo ka dështuar me një përshkallëzim të paprecedentë [të situatës] në veri të Kosovës, të cilin kryeqytetet perëndimore nuk janë ende gati ta pranojnë. Beogradi nuk do të sanksionohet kurrë për përgjegjësinë e drejtpërdrejtë të regjimit për sulmin terrorist në Banjskë”, thotë Weber.

Muhaxhiri thekson se qëndrimi i Serbisë ndaj dialogut varet edhe nga presidenti Vuçiç, nga idetë dhe vendimet e tij.

“Sikurse deri më tash, përparimi ose bllokimi do të lidhet kryesisht me nivelin e presionit nga SHBA-ja dhe BE-ja”, thotë ai.

Kosova dhe Serbia, për më shumë se një dekadë, zhvillojnë bisedime për normalizimin e marrëdhënieve. Palët kanë arritur dhjetëra marrëveshje, por shumë prej tyre nuk kanë gjetur zbatim në terren./ Marrë nga REL.