Gaza “përçan” SHBA me aleatët e saj, Europa dhe Kanadaja i kthejnë shpinën Trump

Një përçarje e thellë po shfaqet mes SHBA-ve dhe aleatëve të saj tradicionalë mbi të ardhmen e Gazës dhe zgjidhjen e konfliktit izraelito-palestinez. Ndërsa Franca, Britania dhe Kanadaja kanë shpallur planet për të njohur Shtetin e Palestinës, administrata e Donald Trump jo vetëm që refuzon të bashkohet, por edhe e bojkoton iniciativën diplomatike të udhëhequr nga Franca dhe Arabia Saudite në Kombet e Bashkuara.

Në konferencën e kësaj jave në Nju Jork, e mbajtur për të rigjallëruar zgjidhjen me dy shtete, Franca dhe Britania njoftuan se do të njohin Palestinën më vonë gjatë këtij viti, nëse përmbushen disa kushte. Kanadaja iu bashkua atyre të mërkurën. Por Shtetet e Bashkuara nuk morën pjesë. Zëdhënësja e Departamentit të Shtetit, Tammy Bruce, e quajti konferencën një “shfaqje për publikun” dhe tha se SHBA-të “nuk do të bëhen pjesë e kësaj fyerje”.

Në këtë sfond, lind pyetja thelbësore: A ka administrata Trump një plan për të ardhmen e Gazës?

Përgjigja duket të jetë jo, ose të paktën asnjë vizion të qartë e të qëndrueshëm. Zyrtarët amerikanë i janë shmangur detajeve konkrete, ndërsa vetë presidenti ka kaluar nga ide radikale, si ajo për ta shndërruar Gazën në një “rivierë të Lindjes së Mesme”, në mungesë të plotë propozimesh realiste. Plani i përfolur për shpërnguljen e popullsisë palestineze është zbehur mes refuzimit të vendeve arabe dhe kritikave ndërkombëtare për shkelje të ligjit ndërkombëtar.

Në mungesë të një qasjeje strategjike nga SHBA-të, Europa dhe disa vende arabe po përpiqen të mbushin boshllëkun. Në konferencën e Nju Jorkut, u theksua nevoja për ndihmë emergjente humanitare, mbështetje për Autoritetin Palestinez dhe një kornize të re për një marrëveshje paqeje. Kjo shënon një ndryshim të rëndësishëm nga praktika e deritanishme, sipas së cilës njohja e Palestinës do të ndodhte vetëm në fund të një procesi negociatash.

Ndërkohë, situata në Gaza është alarmante. OKB dhe organizatat ndërkombëtare flasin për uri të përhapur, kequshqyerje dhe përkeqësim të kushteve sanitare. Izraeli fajëson Hamasin dhe Kombet e Bashkuara për krizën, por vendet evropiane e shohin qartë se zvarritja e ndihmave dhe politika e ndëshkimit kolektiv po e çojnë Gazën drejt katastrofës.

Për shumë vende, sidomos në Europë, skenat e fëmijëve të qëlluar teksa kërkojnë ndihma humanitare janë bërë një pikë kthimi moral. Ministri i Jashtëm britanik, David Lammy, deklaroi se “komuniteti ndërkombëtar është thellësisht i tronditur nga pamjet e tmerrshme”.

Në mungesë të udhëheqjes amerikane, konferenca e shtatorit do të përpiqet të shtyjë përpara një proces të ri paqeje, me shpresën se bashkëpunimi i vendeve arabe dhe presioni ndërkombëtar do të detyrojnë Uashingtonin të rikthehet në rrugën diplomatike. Por për momentin, vendi që dikur udhëhiqte përpjekjet për paqe në Lindjen e Mesme, po qëndron në heshtje, duke rrezikuar të humbasë ndikimin dhe kredibilitetin në një nga çështjet më të nxehta të politikës globale.