Gjermania kërkon raketa amerikane me rreze veprimi prej 2,000 km

Gjermania ka kërkuar të blejë raketahedhës me rreze të mesme veprimi Typhon nga SHBA-të mes tensioneve me Rusinë për shkak të Ukrainës, tha Ministri i Mbrojtjes Boris Pistorius. Vendosja e Typhon do të ishte ndaluar sipas Traktatit të Forcave Bërthamore me Rreze të Mesme Veprimi (INF) të vitit 1987, tashmë të shfuqizuar.

Pistorius konfirmoi të hënën se Berlini i kishte dërguar Uashingtonit një kërkesë zyrtare për të blerë sistemin Typhon, i cili mund të qëllojë raketa lundruese Tomahawk dhe raketa shumëfunksionale SM-6. Typhon ka një rreze veprimi prej rreth 2,000 km dhe mund të arrijë objektiva shumë përtej Moskës nëse qëllohet nga territori gjerman.

Sistemi do të mbushte një boshllëk aftësish derisa vendet evropiane të prodhonin raketat e tyre me rreze të gjatë veprimi, gjë që mund të zgjasë nga shtatë deri në dhjetë vjet, tha Pistorius.

Megjithatë, ai pranoi pasigurinë nëse SHBA-të mbeten të përkushtuara për të vendosur raketa me rreze të gjatë veprimi në Gjermani nga viti 2026, sipas një plani të njoftuar për herë të parë në vitin 2024 nga administrata e ish-Presidentit Joe Biden. “Jam shumë i bindur se marrëveshja e vitit të kaluar është ende e vlefshme, por ne ende po presim një vendim përfundimtar”, tha ministri.

Njoftimi për vendosjen e raketave me rreze të gjatë veprimi u kritikua ashpër nga Moska, e cila paralajmëroi se do ta konsideronte veten “të lirë” nga një moratorium i njëanshëm për vendosjen e raketave të ngjashme.

Vendosja e mundshme e raketave lëshuese Typhon dhe aseteve të tjera me rreze të gjatë veprimi mbart paralele të caktuara me vendimin shumë të diskutueshëm të NATO-s për të vendosur raketa Pershing II me kapacitet bërthamor me një rreze veprimi prej më shumë se 2,000 km në Gjermaninë Perëndimore në vitet 1980. Ky veprim shkaktoi protesta masive në të gjithë Evropën dhe një spirale të re tensionesh midis Bashkimit Sovjetik dhe SHBA-së, duke çuar përfundimisht në një ulje të tensioneve dhe nënshkrimin e Traktatit të INF-së.

Vendosja e lëshuesve të raketave Typhon do të ishte ndaluar sipas Traktatit INF, në të cilin Bashkimi Sovjetik dhe SHBA-ja ranë dakord të eliminonin të gjitha raketat me bazë tokësore me rreze veprimi midis 500 dhe 5,500 km.

Pakti u shemb në vitin 2019 kur Uashingtoni u tërhoq, duke përmendur shkeljet ruse. Rusia i ka mohuar pretendimet, duke akuzuar SHBA-në për zhvillimin e raketave të ndaluara. Presidenti Vladimir Putin ka paralajmëruar se shembja e INF-së do ta dëmtojë ndjeshëm kuadrin global të sigurisë.