Katër datat kyçe që vonojnë dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës

“Dialogu ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës është në gatishmëri dhe katër data kyçe në periudhën e ardhshme mund ta spostojnë  procesin në plan të dytë” – Ka shkruar Blic.

“Viti i ardhshëm është ai në të cilin dialogu do të dështojë, pasi Serbia ka shpallur zgjedhje të parakohshme, BE-ja dhe SHBA-ja po hyjnë në një vit zgjedhor dhe po përfiton mandati i të dërguarit të posaçëm të BE-së për dialogun, Miroslav Lajçak. Ndërkohë në arenën ndërkombëtare po ndodhin ndryshime të mëdha të cilat po e lënë në hije Ballkanin për nga rëndësia”-  tha Timothy Les, profesor në Qendrën për Gjeopolitikë në Universitetin e Kembrixhit.

Katër gjëra, drejtpërdrejt ose tërthorazi, sigurisht që do të ndikojnë në dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës.

Zgjedhjet e jashtëzakonshme në Serbi do të mbahen më 17 dhjetor. Fushata filloi më 1 nëntor, gjë që uli automatikisht shanset për çdo bisedë në Bruksel dhe ato nuk duhet të priten deri në mbylljen e qendrave të votimit dhe madje edhe pas formimit të një qeverie të re, afati ligjor për formimin e së cilës është 90 ditë nga konstituimi i parlamentit, i cili nga ana tjetër duhet të formohet jo më vonë se 30 ditë nga shpallja e rezultateve përfundimtare të zgjedhjeve.

Dialogu në Bruksel udhëhiqet nga i dërguari special i Bashkimit Evropian, Miroslav Lajçak, mandati i të cilit zgjat deri në prill të vitit 2024, por tashmë po spekulohet se pas kësaj ai mund të kthehet në vendlindjen e tij Sllovaki si shef i diplomacisë. Nëse kjo ndodh vërtet, është e qartë se nuk do të ketë një efekt të dobishëm në dinamikën e dialogut. Përfaqësuesi i ri special, nëse emërohet, do t’i duhet kohë për t’u njohur me të gjitha zhvillimet në dialog dhe për t’u përgatitur siç duhet për raundet e reja të bisedimeve.

Dialogu mes Beogradit dhe Prishtinës zhvillohet nën patronazhin e BE-së, e cila pritet të mbajë zgjedhje nga 6 deri më 9 qershor të vitit të ardhshëm. Gjatë procesit zgjedhor katërditor, qytetarët në të gjitha vendet e BE-së do të zgjedhin se cilët do të jenë përfaqësuesit e tyre në Parlamentin Evropian prej 705 anëtarësh. Do të emërohen edhe drejtues të rinj të institucioneve evropiane, si presidenti dhe anëtarët e Komisionit Evropian, presidenti i Këshillit Evropian dhe i Parlamentit Evropian, si dhe kush do të jetë përfaqësuesi i ri i lartë i BE-së për politikën e jashtme të përbashkët dhe sigurinë, që tani është një funksion i mbajtur nga Borrell. E gjithë kjo do të thotë se nga janari deri në fund të qershorit do të reduktohet kapaciteti i BE-së për t’u përfshirë në dialog.

Zgjedhjet presidenciale dhe për Senatin në Amerikë do të mbahen më 5 nëntor 2024, gjë që është e rëndësishme sepse SHBA-të janë një partner shumë i rëndësishëm i BE-së në bisedimet në Bruksel.  Rrjedhimisht, kjo do të thotë se nga marsi deri në fund të nëntorit, tema e Kosovës do të ishte jashtë fokusit të administratës amerikane.