Shkrime
Mijëra njerëz ikin nga qyteti i Gazës: Gjithçka po shembet, nuk do të kthehemi më! Është një kurth

Pika më e mirë e vëzhgimit është tarraca e Aseel Nasser. Pika e privilegjuar e vështrimit është tarraca e Aseel Nasser. Pamja panoramike nis nga e majta: pallat i bardhë lart, pallat kafe përdhe, parkim i rrafshuar, kapanon gri gjysmë lart e gjysmë poshtë, rrënoja të shpërndara, rrugë e dëmtuar. Në qendër të këtij rrethi ferri, baraka dhe tenda shumëngjyrëshe të ndërtuara me copa çarçafësh e kartona.
Mirë se vini në Al-Rimal, një nga lagjet në perëndim të qytetit të Gazës, qyteti i rrënuar që një milion njerëz e quajnë shtëpi dhe fronti i ri i ushtrisë izraelite. “Evakuohuni të gjithë”, shkruhet në arabisht në fletëpalosjet që bien nga qielli. “Bëhet fjalë për një fortesë të Hamasit”, justifikohet prej javësh qeveria e Benjamin Netanyahut që deklaron se ka marrë nën kontroll mbi 40% të qytetit dhe ka shembur 50 kulla. Njerëzit evakuohen, duke ikur, ndoshta për herë të pestë, të gjashtë ose të shtatë, kur ende mund të imagjinojnë një të ardhme.
Në rrugë
Rreth dyqind mijë njerëz e kanë bërë tashmë këtë. Aseel dhe motra e saj Dina janë gati ta bëjnë këtë: “Disa ditë më parë, zona ku jetojmë u shpall ‘zonë e kuqe’. Zëdhënësi i ushtrisë publikoi një foto që tregon ndërtesat e shënuara si shënjestra, duke përfshirë disa ndërtesa pranë nesh. Disa janë hedhur në erë tashmë. Para luftës, Al-Rimal ishte një nga lagjet më prestigjioze në Gaza; sot është një kurth për minj.” Vajzat po planifikojnë një udhëtim në jug, në kampin e refugjatëve al-Mawasi, “edhe pse e dimë se nuk ka mbetur asnjë pjesë plazh i lirë”.
Një histori e shkurtër e përvojës së tyre personale: ata janë nga Qyteti i Gazës dhe në tetor 2023 humbën shtëpinë e tyre kur shpërtheu një raketë, ikën në Rafah dhe lëvizën nga një tendë në tjetrën derisa u kthyen në qytet në mars 2025, në një apartament që Aseel e quan “i mirë”. Në Gazën e bombarduar, “e mirë” është një ndërtesë me një tavan të shkatërruar, dy vrima në fasadë dhe një dysheme pa pllaka. “Më mirë kjo sesa një vit e gjysmë në një tendë të mbushur me insekte, ku nuk mund të laheshim”, shkruan ai. Aseel dhe Dina pyesin nëse dikush mund t’i ndihmojë të mbledhin paratë që u nevojiten për të blerë një tendë tjetër. Largimi vjen me një çmim që shumë banorë nuk mund ta përballojnë më. Një udhëtim me makinë mund të kushtojë deri në 300 dollarë, benzina 25 dollarë për litër, një tendë 1,000 dollarë dhe marrja me qira e një dhome 1,000 dollarë në muaj.
Najeeb Kaddoumi nuk do të largohet. “Nuk ka rëndësi nëse na bombardojnë, asgjë nuk ka më rëndësi”, thotë ai në telefon. Ai është 42 vjeç. Në fillim të luftës, ai u plagos në një bombardim. Ka tre fëmijë. “Nuk kam makinë, nuk kam para për të paguar një udhëtim dhe nuk kam forcën për të zhvendosur një familje të tërë.” Kjo do të thotë të mbajë çanta të mbushura me leckat e fundit, tenxhere dhe tiganë, dhe libra të mbetur nga jeta e tij e mëparshme për kilometra të tëra. Motra dhe babai i tij e lutën t’u bashkohet atyre në jug, por Najeeb nuk sheh të ardhme: “Të ikim për çfarë? Jemi zhvendosur tre herë dhe unë jam tashmë i vdekur. Na thonë të shkojmë në zonat humanitare, por po i bombardojnë edhe ato. Nuk ka më kuptim”, vazhdon ai. Disa nga fqinjët e tij pajtohen.
Viktimat më të brishta
Rrëfimet janë tronditëse: të qëndrosh do të thotë të vdesësh? Vendosin të mos evakuohen edhe punonjësit shëndetësorë: “Nuk mund t’i lëmë pacientët tanë, ata kanë nevojë për ne”, thonë. Nuk mund të zgjedhin, në vend të tyre, më të varfrit, të sëmurët, njerëzit e vetëm, të moshuarit. Nga al-Mawasi shkruan Sami Abu Omar: “Këtu ka aq shumë njerëz sa pothuajse nuk ecet më. Si mund të mendojnë të sjellin edhe qindra mijëra të tjerë? Do të krijojnë kampe përqendrimi? Ky është projekti i spastrimit etnik të Netanyahut”.
Shtrirja e tendave nis nga deti dhe shkon deri tre kilometra në brendësi: Kombet e Bashkuara flasin për gati 48 mijë njerëz për kilometër katror. Midis 18 marsit dhe 16 qershorit 2025, OKB ka regjistruar 112 sulme në zonën e konsideruar humanitare. Kanë vdekur 380 persona. Në marshimin e dëshpërimit që shkon përgjatë bregdetit, mes karrocave dhe makinave shihen burra që mbajnë dyer e dritare. Shpjegojnë: “Kush e bën këtë është sepse mendon se nuk do të kthehet më kurrë në qytetin e Gazës./Corriere della sera

