Bota

‘Mjegull’ në SHBA…Vazhdon numërimi i votave

Ende nuk është i qartë fituesi i zgjedhjeve presidenciale amerikane, ndërsa rezultati varet nga disa shtete ku mbetet për t’u numëruar një sasi e madhe e votave me postë për shkak të pandemisë së koronavirusit.

Presidenti Donald Trump ishte në një avantazh të konsiderueshëm në shumicën e këtyre shteteve, por votat e panumëruara pritej të favorizojnë sfiduesin Joe Biden, mbështetësit e të cilit votuan nëpërmjet postës në numra shumë më të mëdhenj.

Megjithë pasigurinë, Presidenti Trump u shfaq përpara kamerave në Shtëpinë e Bardhë në orët e para të së mërkurës për të deklaruar se ai beson se ka fituar dhe se do të shkonte në Gjykatën e Lartë për t’u përpjekur të ndalë numërimin.

“Ky është një mashtrim madhor ndaj vendit tonë”, deklaroi Presidenti Trump, duke shtuar se “për sa më takon, unë kam fituar tashmë”.

Më herët, zoti Biden iu drejtua mbështetësve nga qyteti i tij Wilmington, në shtetin Dellauer, për t’i falenderuar dhe për të shprehur besimin se ai do të triumfojë.

“Ruani besimin; do ta fitojmë këtë”, u tha zoti Biden mbështetësve që brohorisnin dhe u binin borive të makinave pranë shtëpisë së tij.

Por, ndërsa numërimi i votave vazhdoi në disa shtete kyçe ku ai radhitet pas Presidentit Trump, zoti Biden paralajmëroi se “duhet të jemi shumë të duruar”.

Numërimi i votave

Nga Shtëpia e Bardhë, Presidenti Trump shkruajti në Twitter se “Do të fitojmë thellë, por ata po mundohen t’i vjedhin Zgjedhjet”. Twitter e etiketoi mesazhin me përmbajtje “të debatueshme dhe konfuzuese”.

Më vonë, gjatë një fjalimi për mbështetësit, presidenti tha se juristët republikanë do të kërkojnë lëshimin e një urdhëri nga Gjykata e Lartë për t’i dhënë fund numërimit të votave në shtetet Xhorxhia, Karolina e Veriut, Pensilvani, Miçigan dhe Uiskonsin, shtete ku Presidenti Trump qëndron në avantazh domethënës, megjithëse zoti Biden mund t’ia kalojë kur të jenë numëruar votat e mbetura nga bastionet demokrate. Ato janë shpesh vota nga qytetet e mëdha, kur mbështetja elektorale ndaj Presidentit Trump është më e dobët.

Në vazhdim, fushata elektorale Biden e quajti zotimin e presidentit për të mbyllur numërimin e votave, një përpjekje “revoltuese” për t’u hequr të drejtat demokratike shtetasve amerikanë që hodhën votën e tyre përpara datës së zgjedhjeve.

Çuditërisht, Presidenti Trump bëri thirrje për t’i dhënë fund zgjedhjeve megjithëse radhitej pas zotit Biden në numërimin e votave të Kolegjit Elektoral, 220 me 213, kur nevojiten 270 vota elektorale nga 538 për një mandat të ri presidencial që fillon më 20 janar.

Gjatë ditëve të fundit, Presidenti Trump u kishte thënë njerëzve të afërt se do të shpallte fitoren nëse ndjente se ishte në avantazh.

“Mendoj se është një gjë e tmerrshme nëse votat mund të mblidhen pas zgjedhjeve”, u tha ai gazetarëve të dielën. “Mendoj se është një gjë tmerrshme që shteteve t’u lejohet tabulimi i botave për një periudhë të gjatë pasi zgjedhjet kanë mbaruar”.

Nënpresidenti Mike Pence tha se republikanët ishin të vendosur “të mbronin votën”, por nuk përsëriti deklaratën e Presidentit Trump se ata kishin fituar.

Zhvillimet më të fundit

* Demokratët pritet të ruajnë kontrollin e shumicës në Dhomën e Përfaqësuesve. Por, kontrolli i vazhdueshëm republikan i Senatit ishte i pasigurtë, ndërsa nuk ishte vendosur ende rezultati i disa zgjedhjeve për në Senat në mbarë vendin.

* Udhëheqësi i maxhorancës republikane, Senatori republikan Mitch McConnell, i shtetit Kentaki, fitoi mandatit e tij të shtatë 6-vjeçar.

* Sipas një anketimi të Edison Research, Presidenti Trump përmirësoi pozitat e tij në radhët e çdo race dhe gjinie, me përjashtim të burrave të bardhë, krahasuar me nivelet e vitit 2016 kur ai mposhti demokraten Hillary Clinton.

* FBI-ja tha se po hetonte për telefonatat të automatizuara që kishin dekurajuar votimin e njerëzve në disa shtete. Sidoqoftë, nuk pati shenja konflikti në shkallë të gjerë tek qendrat e votimeve, siç pritej nga disa.

* Sekretari në detyrë i Sigurisë Kombëtare, Chad Wolf, u tha gazetarëve të martën se “nuk ka tregues” se ndonjë aktor i huaj mund t’ia ketë dalë të ndërhyjë në zgjedhje.

Por, rezultati i garave në disa shtete, në Karolinën e Veriut, Xhorxhia, Miçigan, Uiskonsin dhe Arizona, është ende i pavendosur, ndërsa zyrtarët vazhdojnë të numërojnë miliona vota, disa prej tyre të hedhura të martën dhe shumë të tjera gjatë javëve të votimit të hershëm.

“Do të jetë një betejë deri në fund”, tha La Trice Washington, eksperte e shkencave politike në Universitetin Otterbein në Ohajo.

Fituesi në nivel kombëtar përcaktohet nga rezultati në secilin prej 50 shtetet dhe kryeqytetin e vendit Uashington, me fituesin që merr të gjjitha votat elektorale të çdo shteti, me përjashtim të dy shteteve me popullsi jo të dendur ku luajnë rol edhe fituesit e garës për ligjvënës. Shtetet me popullsinë më të madhe kanë votat më të shumta elektorale dhe ndikimin më të madh në Kolegjin Elektoral.

Pjesëmarrje e lartë

Dhjetëra miliona njerëz qëndruan gjatë gjithë ditës në radhë në mbarë vendin për të hedhur votat e tyre në Ditën e Zgjedhjeve. Më shumë se 101 milionë njerëz të tjerë votuan paraprakisht gjatë javëve të fundit, pjesërisht për të shmangur qëndrimin pranë të tjerëve në mes të pandemisë së koronavirusit.

Votimi i hershëm në javët përpara zgjedhjeve të vitit 2020 arriti në më shumë se dy të tretat e të gjithë numërimit të votave në zgjedhjet 2016 kur Donald Trump mundi Hillary Clinton në garën për Shtëpinë e Bardhë.

Me votimin e hershëm intensiv, numërimi i përgjithshëm i votave në vitin 2020, nga disa vlerësime, mund të arrijë një rekord të ri prej 150 milionë ose më shumë. Por me ligjet që variojnë nga shteti në shtet që përcaktojnë se sa shpejt mund të numërohen votat me postë – jo përpara të martës në mbrëmje ose dhe më vonë në disa shtete – rezultati i zgjedhjeve mund të mos dihet për ditë të tëra.

Zgjedhjet presidenciale po vijnë pas një fushate të ashpër dhe luftarake, me të dy kandidatë që sulmuan duke pretenduar se tjetri është i papërshtatshëm për të udhëhequr vendin dhe do ta çojë atë në shkatërrim.

Fundjavën e kaluar, tensionet u rritën ndërsa mijëra mbështetës të presidentit Trump u mblodhën dhe demonstruan në të gjithë vendin; në një rast një karvan automjetesh me flamuj të zotit Trump në Teksas rrethoi një autobus të fushatës Biden dhe, sipas disa rrëfimeve, u përpoq ta nxirrte atë nga autostrada.

Autoritetet dhe tregtarët në disa qytete, duke përfshirë Nju Jorkun, Detroitin dhe Uashingtonin pranë Shtëpisë së Bardhë, kanë mbuluar me dërrasa vitrinat e dyqaneve për të parandaluar dëmtimet e mundshme dhe plaçkitjet në rast se shpërthen dhuna në lidhje me zgjedhjet.

Shumë nga votuesit e hershëm – dy të tretat e të cilëve votuan me postë ndërsa pjesa tjetër votuan personalisht – thanë se donin të shmangnin ardhjen ballë për ballë të martën me njerëz të tjerë në radhë të gjata në qendrat e votimit, ndërsa Shtetet e Bashkuara regjistruan ditët e fundit më shumë se 90,000 raste të reja të koronavirusit.

Disa demokratë thanë se donin të ishin ndër të parët që votuan kundër Presidentit Trump, ndërsa shumë republikanë thanë se kishin në plan të votonin personalisht në Ditën zyrtare të Zgjedhjeve presidenciale – të martën e parë të nëntorit – siç ka qenë norma në zgjedhjet amerikane çdo katër vjet që nga mesi i viteve 1800.

Votuesit po zgjedhin midis dy kandidatëve në të shtatëdhjetat, të dy më të vjetër se shumica e 328 milionë qytetarëve të vendit. Zoti Biden do të jetë 78 vjeç deri në Ditën e Përurimit në 20 Janar, ndërsa Presidenti Trump është 74. Kushdo që fiton do të jetë udhëheqësi më i vjetër i Shteteve të Bashkuara.

Përveç kësaj, votuesit po zgjedhin të 435 vendet në Dhomën e Përfaqësuesve dhe 35 nga 100 vendet në Senat.

Votat elektorale

Anketimet kombëtare kanë treguar prej javësh se zoti Biden kryesonte ndaj Presidentit Trump në nivelin kombëtar me një mesatare prej 7 ose 8 përqind.

Edhe dy shtete me popullsi jo të dendur – shteti Mein në verilindje që ka katër vota elektorale dhe Nebraska në mesperëndim me pesë vota elektorale – mund të luajnë rol në nivel kombëtar nëse rezultati del i afërt. Të dyja këto shtete i përcaktojnë votat e tyre elektorale nëpërmjet rezultateve për në Kongres në distriktet individuale dhe votimit të përgjithshëm në mbarë shtetin, dhe mund të shndërrohen kështu në një faktor në një palë zgjedhje shumë të afërta.

Bota

Lufta në Ukrainë/ Zelensky: Kemi nevojë për të paktën shtatë sisteme të mbrojtjes ajrore ‘Patriot’

Presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelenskiy u tha anëtarëve të NATO-s të premten se Ukrainës i duhen të paktën shtatë sisteme të mbrojtjes ajrore Patriot ose sisteme të tjera të nivelit të lartë për t’u mbrojtur nga sulmet ruse, duke i nxitur ata të rrisin ndihmën e tyre ushtarake për Kievin.

Në një fjalim me video gjatë takimit të Këshillit NATO-Ukrainë në Bruksel, udhëheqësi ukrainas e përshkroi nivelin aktual të ndihmës së huaj si “shumë të kufizuar”. Ai iu kujtoi atyre se Izraeli nuk u la i vetëm të mbrojë veten përballë sulmit masiv ajror të Iranit të shtunën.

“(Presidenti rus Vladimir) Putin duhet detyruar të ndalojë sulmet dhe hapësira jonë ajrore duhet të bëhet përsëri i sigurt. Kjo varet plotësisht nga zgjedhja juaj… një zgjedhje që do të tregonte nëse ne jemi vërtet aleatë”, tha Presidenti Zelenskiy në fjalimin e tij.

Rusia ka shtuar intensitetin e sulmeve ajrore të saj me raketa me rreze të gjatë ndaj infrastrukturës energjetike të Ukrainës dhe qyteteve të saj në javët e fundit. Kjo ka rritur trysninë ndaj Kievit ndërsa forcat më të fuqishme dhe me më shumë pjesëtarë të Moskës po avancojnë ngadalë në fushën e betejës në pjesën lindore të Ukrainës.

Vetëm këtë vit, tha Presidenti Zelenskiy, Ukraina ishte sulmuar nga pothuajse 1,200 raketa ruse, më shumë se 1,500 dronë dhe 8,500 bomba ndërsa përkrahja ushtarake perëndimore është ngadalësuar.

“Ne po e themi këtë drejtpërdrejt, për t’u mbrojtur, na duhen edhe shtatë sisteme “Patriot” ose sisteme të ngjashme të mbrojtjes ajrore. Ky është një numër minimal i asaj që na duhet. Këto sisteme mund të shpëtojnë shumë jetë dhe të ndryshojnë situatën”, tha ai.

Shefi i NATO-s Jens Stoltenberg tha pas takimit të ministrave të mbrojtjes të vendeve anëtare, vendeve aleate dhe zotit Zelenskiy se aleatët kishin rënë dakord t’i siguronin Kievit sisteme shtesë të mbrojtjes ajrore.

“Përveç Patriotëve, ka armë të tjera që aleatët mund të ofrojnë, duke përfshirë (sistemin që është prodhim francez) SAMP/T. Shumë vende të tjera, të cilët nuk kanë në pronësi sisteme të tilla, janë zotuar të ofrojnë mbështetje financiare për t’i blerë ato për Ukrainën”, zoti Stoltenberg u tha gazetarëve në Bruksel.

NEVOJA URGJENTE

Presidenti ukrainas Zelenskiy tha se trupave të Kievit u duhen edhe raketa me rreze të gjatë dhe predha artilerie.

“Këtë vit mezi presim që të merren disa vendime”, tha ai.

Ndihma ushtarake amerikane është vonuar me muaj të tërë në Kongres, por Dhoma e Përfaqësuesve pritet të votojë të shtunën mbi një projektligj që përfshinë dhjetëra miliarda dollarë ndihmë ushtarake.

“Ne po presim një mbështetje të re nga Shtetet e Bashkuara – mbështetja amerikane ka qenë në pikëpyetje për një kohë të gjatë”, tha Presidenti Zelenskiy.

Fjalimi i tij u mbajt në Këshillin NATO-Ukrainë me dyer të mbyllura, por zyra e tij publikoi tekstin dhe videon e tij në faqen e saj të internetit.

Bota

Një person në SHBA i vë flakën ndërtesës ku u mbajt seanca gjyqësore ndaj ish-presidentit Trump

Ndërkohë që në gjykatën supreme të Nju Jorkut po zhvillohej gjyqi administrative ndaj ish-presidentit amerikan Donald Trump, një person i ka vendosur zjarrin ndërtesës duke bërë që 17 persona të lëndohen lehtë.

Mediat e huaja shkruajnë se një person u vuri flakën dokumenteve të gjykatës në katin e katërt të ndërtesës që ndodhet në “60 center Street” të Manhatan dhe më pas përdori fikësen e zjarrit për të shuar flakët.

Autori i zjarrvënies i paidentifikuar, u arrestua nga policia. Incidenti ndodhi pak orë pas përfundimit të dëshmisë së Trump gjatë seancës gjyqësore. Mësohet se zjarrfikësit evakuuan punonjësit që ndodheshin në 3 prej kateve të ndërtesës.

Deri më tani, nuk ka asnjë indicie se zjarri kishte lidhje me gjyqin që po zhvillohej ndaj Trump për falsifikimin e faturave të biznesit të tij.

Bota

E rëndë/ Sulmohen me thikë tre gra, autori qëllohet nga policia (DETAJET)

Në qytetin suedez të Vasteras tre gra të moshës nga 65 deri në 80 vjeç, u sulmuan me thikë nga një person i panjohur.

Njëra nga gratë dhe sulmuesi janë dërguar në spital me lëndime të rënda.

Policia tha se ka qëlluar autorin e ngjarjes.

Bota

U vranë mbi 8000 njerëz, BE thirrje mos të mohohet gjenocidi në Srebrenicë

Bashkimi Evropian i ka përsëritur thirrjet të premten që të mos mohohet gjenocidi në Srebrenicë, në një kohë kur është duke u diskutuar një draft-rezolutë në Kombet e Bashkuara për ta shpallur 11 korrikun si Ditën Ndërkombëtare të Kujtimit të Gjenocidit në Srebrenicë.

Paralajmërimi i debatit dhe miratimit të mundshëm të draft-rezolutës në Nju Jork në fillim të majit, ka nxitur shumë reagime në Serbi dhe nga politikanët serbë në vendet e tjera të rajonit.

Zëdhënës i BE-së, Peter Stano, ka thënë për Radion Evropa e Lirë se në Evropë “nuk ka vend” për mohimin e gjenocidit, e as për “revizionizëm dhe glorifikimin e kriminelëve në luftës”.

Më shumë se 8.000 burra dhe djem boshnjakë u vranë më 1995 në Srebrenicë nga Ushtria e Republikës Sërpska. Masakra e Srebrenicës është cilësuar si më e rënda në Evropë prej Luftës së Dytë Botërore.

“Në Bosnje e Hercegovinë dhe në rajon ka ende tendencë për të mohuar gjenocidin në Srebrenicë. BE-ja refuzon çdo mohim, relativizëm, apo keqinterpretim të gjenocidin në Srebrenicë. Gjenocidi është gjenocid dhe ashtu edhe duhet të quhet”, tha Stano.

Parlamenti i Republikës Sërpska në Bosnjë e Hercegovinë e miratoi të enjten një raport, i cili thekson se vrasja e 8.000 myslimanëve në Srebrenicë gjatë luftës së Bosnjës, nuk përbën gjenocid.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha javën e kaluar se Serbia do të luftojë kundër miratimit të kësaj rezolute në OKB, e cila do t’i fajësonte serbët.

Stano u bëri thirrje liderëve politikë në Bosnje e Hercegovinë “të jenë në krye të rrugës që respekton viktimat dhe promovon pajtimin”.

Ai nënvizoi se “nuk është çështje e opinionit” se a është kryer gjenocid në Srebrenicë, por është “fakt historik i vërtetuar ligjërisht” nga Gjykata Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë në Hagë më 2004 dhe nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë më 2007.

Presidenti nacionalist i Republikës Sërpska, Millorad Dodik, tha para ligjvënësve të enjten se “nuk ka ndodhur gjenocid, prandaj një cilësim i tillë duket të hidhet poshtë”.

“Serbët nuk kanë kryer gjenocid”, shtoi ai.

Stano ishte i ashpër edhe me thirrjet e vazhdueshme të Dodikut për shkëputjen e Republikës Sërpska nga Bosnja e Hercegovina.

“Uniteti, integriteti territorial dhe sovraniteti i Bosnje e Hercegovinës nuk mund të vihet në pikëpyetje. Idetë dhe veprimet ndarëse vetëm sa do t’i izolojnë autorët e tyre më shumë dhe të sjellin më shumë probleme për qytetarët duke i mbajtur ata peng të tyre”, tha Stani duke rikujtuar se BE-ja ka në duart e saj edhe kornizën për vendosjen e sanksioneve ndaj atyre që e rrezikojnë integritetin territorial të Bosnje e Hercegovinës./Rel/

Bota

“Nuk i besojmë udhëheqjes së Kievit/ Lavrov i prerë: Rusia nuk i ndalon luftimet

Rusia nuk ka ndërmend të ndërpresë armiqësitë me Ukrainën edhe nëse të dy vendet angazhohen në bisedimet e paqes, pasi Kievi e ka dëshmuar veten të jetë një aktor jo i besueshëm, ka deklaruar ministri i Jashtëm rus Sergej Lavrov.

Në një intervistë për mediat ruse të premten, diplomati theksoi se Moska nuk i beson udhëheqjes në Kiev.

“Ne kemi thënë se jemi gati për negociata, por – ndryshe nga historia e Stambollit – nuk do të bëjmë asnjë pauzë në luftimet gjatë negociatave. Procesi duhet të vazhdojë”, tha ai.

Të dyja palët nuk kanë biseduar drejtpërdrejt me njëra-tjetrën që nga ulja e tyre në Stamboll në fund të marsit 2022. Rusia, e cila fillimisht shprehu kënaqësinë me rezultatet e takimit dhe tërhoqi forcat e saj nga periferitë e Kievit, por më vonë akuzoi Ukrainën se hodhi poshtë përparimin e arritur në Turqi, duke thënë se Moska kishte humbur besimin te negociatorët e Kievit.

Ministri i Jashtëm vuri në dukje se një pengesë e madhe për çdo proces paqeje që presidenti ukrainas Zelensky “e ndaloi veten të negociojë” me autoritetet aktuale në Moskë. Ai i referohej një dekreti që Zelensky nënshkroi në vjeshtën e vitit 2022, i cili ndalonte qeverinë e tij nga çdo bisedë me homologun e tij rus Vladimir Putin.