Nga do të shkojë shqiponja me dy koka/ Dyshimet e regjimit të Putinit rreth luftës në Ukrainë

Nga Nina Hrushovi – profesoresh e marrëdhënieve ndërkombëtare në Universitetin New School në Nju Jork

Shqiponja me dy koka, e cila zë një vend mbizotërues në stemën kombëtare të Rusisë, ka kuptime të shumëfishta: nga theksimi i lidhjes historike me Perandorinë Bizantine deri te theksimi i ndikimit të rajoneve lindore dhe perëndimore të atij vendi të gjerë. Pas takimit të fundit të delegacioneve të Rusisë dhe Ukrainës në Stamboll dhe bisedës telefonike që pasoi midis Vladimir Putin dhe Presidentit të SHBA-së Donald Trump , shqiponja me dy koka aludon gjithashtu në ambivalencën që e tërheq vendin në anë të kundërta – dhe potencialisht mund ta shkatërrojë atë.

Pas një kohe të gjatë, Putini më në fund priti që të ishte në një pozicion më të favorshëm në luftën ukrainase . Trupat ruse po shënojnë përparim – të vërtetë, të ngadaltë – duke çuar në vendosjen e kontrollit të plotë mbi rajonet që Moska i konsideron të vetat që nga shtatori 2022: Donetsk, Kherson, Luhansk dhe Zaporozhye. Rusia po ia del mbanë në këtë pavarësisht sanksioneve të paprecedentë dhe miliarda dollarëve të ndarë nga Perëndimi për të mbështetur Ukrainën. Si për Perëndimin, ashtu edhe për çdo sfidues të mundshëm, Putini dërgon një mesazh të qartë: mos e nënvlerësoni kurrë Rusinë. Nuk ka pasur kurrë një kohë më të mirë ( nga pikëpamja e interesave ruse, red. ) për t’i dhënë fund luftës.

Njerëzit dikur kishin kursime, por sot shpenzojnë për çdo gjë që mund të gjejnë, madje hyjnë në borxhe. Rusët janë aq të tmerruar nga ajo që u sjell e nesërmja, saqë përpiqen të jetojnë sot sa më mirë që të munden.

E megjithatë, në bisedimet e para të drejtpërdrejta midis dy palëve që nga fillimi i luftës, delegacioni rus doli me një listë kërkesash radikale, të cilat Ukraina sigurisht nuk do t’i pranojë dhe kërcënoi me “luftë të përjetshme”. Nuk duhet të harrojmë, deklaroi ftohtësisht kreu i delegacionit rus, se në shekullin e 18-të Rusia ishte në luftë me Suedinë për 21 vjet. Kur, pas vetëm disa orësh, bisedimet përfunduan, tregu rus i aksioneve pa një rënie të vlerës së aksioneve, duke demonstruar qartë se çfarë mendojnë investitorët për këtë.

Në një bisedë dy-orëshe me Trumpin më 19 maj, Putini në thelb konfirmoi se kërkesat ruse ishin ato që delegacioni i tij kishte bërë në Stamboll. Por, ndërsa ai dhe Trump ende po bisedonin, investitorët ishin optimistë për rezultatin e bisedimeve, duke parashikuar se dollari mund të arrinte në 78 rubla; deri vonë ishte mbi 100.

Dhe shumica e rusëve duan që lufta të marrë fund. Edhe pse pak janë të gatshëm të rrezikojnë arrestimin duke bërë thirrje të hapur për paqe, Qendra e pavarur Levada deklaron se rreth dy të tretat e qytetarëve nuk mendojnë se operacionet ushtarake duhet të vazhdojnë dhe 48 përqind e tyre e shënojnë luftën si diçka që i frikësohen më shumë. Rreth 47 përqind e rusëve besojnë se lufta në Ukrainë i ka bërë vendit të tyre më shumë dëm sesa dobi.

Vitet e luftës dhe sanksioneve e kanë përkeqësuar jetën në Rusi. Njerëzit dikur kishin kursime; sot ata shpenzojnë për gjithçka që mund të gjejnë dhe madje hyjnë në borxhe. Sipas agjencisë kërkimore Romir, një familje mesatare ruse shpenzoi 8,098 rubla (pak më shumë se 100 dollarë) për ushqim dhe gjëra të tjera të nevojshme ditore midis 5 dhe 11 majit, krahasuar me 6,080 rubla në të njëjtën javë në vitin 2023. Ky rritje nënvizon jo vetëm inflacionin e lartë me të cilin është përballur Rusia që nga fillimi i luftës, por edhe pasigurinë rreth asaj që rezervon e ardhmja. Rusët janë aq të tmerruar nga ajo që u sjell e nesërmja, saqë përpiqen të jetojnë sot sa më mirë që të munden.

Për të mos përmendur spektrin e rekrutimit. Putinit i pëlqen të argumentojë se, ndryshe nga Ukraina, Rusia nuk ka nevojë të “rrëmbejë” njerëz në rrugë për t’i dërguar në betejë; dhe si aplikojnë 50,000-60,000 vullnetarë çdo muaj. Por ata “vullnetarë” janë në të vërtetë njerëz që janë paguar për këtë ose janë detyruar të regjistrohen nga udhëheqësit rajonalë, të cilëve Kremlini u lëshon kuota tremujore për të plotësuar formacionet.

Ata udhëheqës janë plotësisht të vetëdijshëm se njerëzit janë të lodhur nga lufta. Në një intervistë të kohëve të fundit, Oleg Kozhemjako, guvernatori i rajonit Primorsky në Lindjen e Largët Ruse, praktikisht e pranoi këtë, duke theksuar se si shumat gjigante të shpenzuara për zhvillimin e luftës – në vend që të përmirësojnë jetën e qytetarëve – rrisin pakënaqësinë e njerëzve. Edhe pse këmbënguli në angazhimin e tij patriotik ndaj përpjekjeve të luftës së vendit, Kožemjako shprehu gjithashtu keqardhje për shterimin masiv ekonomik në rajon. Autoritetet lokale jo vetëm që po përpiqen të sigurojnë funksionimin e shërbimeve bazë, siç janë kujdesi shëndetësor dhe transporti; përkundrazi, ky rajon – nga i cili rekrutohen më shumë njerëz për të mbushur ushtrinë ruse – nuk mund të përballojë më kërkesat e bëra nga Kremlini në këtë drejtim, sugjeroi Kozemjako.

E megjithatë, Kremlini mbetet po aq në konflikt me veten sa shqiponja me dy koka. Fundi i luftës ukrainase mund të shkaktojë një valë euforie që do të rriste mbështetjen për Putinin. Por nëse marrëveshja e paqes do të arrihej shumë shpejt, kjo eufori mund të zbehej para zgjedhjeve parlamentare në shtator 2026 dhe të zëvendësohej nga pakënaqësia për gjendjen e dobët të ekonomisë ruse dhe standardet në rënie të shumicës së rusëve. Si mund ta ruajnë rendin (dhe pozicionet e tyre) udhëheqësit rusë, nga Putini te guvernatorët rajonalë, kur nuk mund të përdorin më kërcënime të jashtme për të shpërqendruar qytetarët nga ajo në të cilën janë shndërruar jetët e tyre?

Partia në pushtet, Rusia e Bashkuar, aktualisht po shqyrton se si ta pozicionojë veten më mirë përpara zgjedhjeve të ardhshme: qoftë si një “parti fituesish”, duke përdorur luftën për të konsoliduar ndjenjat patriotike, apo si një “parti e paqes dhe zhvillimit” që mori një vendim heroik për t’i dhënë fund luftës. Por kjo zgjedhje mund të mos jetë e mundur të bëhet vetëm në bazë të llogaritjeve elektorale. Kur bëhet fjalë për Putinin, çdo marrëveshje paqeje, pavarësisht se sa përfitime sjell, nënkupton dobësi. Sepse fuqitë e mëdha nuk negociojnë; ata nënshtrojnë.