Posti i presidentit bëhet pjesë e “pazareve” për qeverinë e re

Rezultatet preliminare të zgjedhjeve parlamentare të 9 shkurtit në Kosovë nuk krijojnë mundësi për asnjë parti politike që ta formojë qeverinë e vetme. Njohësit e çështjeve politike thonë se koalicionet eventuale pas zgjedhjeve, mund ta përfshijnë edhe çështjen e pozitës së presidentit të Kosovës. Kujtojme se mandati i presidentes aktuale, Vjosa Osmani, përfundon më 7 prill 2026.

Analistët e çështjeve politike konsiderojnë se rezultati përfundimtar i zgjedhjeve mund të ndryshojë minimalisht, pas numërimit të votave nga jashtë Kosovës dhe të atyre me kusht. Por, bazuar në rezultatet aktuale, ata thonë se janë tre skenarë për formimin e qeverisë së re.

Demush Shasha nga Instituti i Kosovës për Politika Evropiane thotë se, në rast se Lëvizja Vetëvendosje arrin ta formojë qeverinë e re me pakicat joserbe, çështja e postit të presidentit të Kosovës nuk do të jetë në tavolinën e “pazareve politike”. Por, në të dy skenarët tjerë, ajo nuk do të mund të shmanget, sipas tij. Megjithatë, ai thekson se posti i presidentit të Kosovës nuk do të jetë interesi primar i subjekteve politike në kalkulimet për t’u përfshirë në formimin e qeverisë së re, por më shumë pjesë e plotësimit të një marrëveshjeje eventuale.

Më ndryshe e sheh situatën Belgzim Kamberi nga Instituti për Politika Sociale “Musine Kokolari” në Prishtinë. Sipas tij, vetëm “një koalicion i madh” mund të bëhet shkak që çështja e presidentit të ardhshëm të vendit të përfshihet si pjesë e një marrëveshjeje politike.

Kamberi thekson se, në rast se qeverinë e re e krijon Lëvizja Vetëvendosje me pakicat joserbe ose partitë aktualisht opozitare me pakicat joserbe, votat e domosdoshme për zgjedhjen e presidentit janë të pasigurta.

Mospajtimi i një ose dy deputetëve të pushtetit në atë rast, sipas tij, do ta dështonte zgjedhjen në rundin e tretë të votimit. Ai vlerëson se çështja e postit të presidentit ka pak gjasa të bëhet pjesë e ndonjë marrëveshjeje për ndonjë koalicion pas zgjedhjeve, përveç nëse arrihet ndonjë “koalicion i madh”.