Të dielën nis ora dimërore, pse i bën mirë trurit ndryshimi i akrepave?

Në natën mes së shtunës dhe të dielës ora do të kthehet 60 minuta prapa, duke na dhënë kështu mundësinë për të fjetur dhe një orë më shumë. Të dielën e fundit të tetorit, akrepat kthehen 60 minuta pas. Kthimi i orës pas na mundëson të kemi më shumë dritë në mëngjes, por do të errësohet më shpejt. Në orën 03.00 të natës, akrepat do të kthehen një orë pas, për të shënuar orën 02.00.

Ndryshimi i orës është vendosur në vitet ’70 dhe qëllimi i saj ka qenë shfrytëzimi në maksimum i dritës së diellit, dhe kursimi i energjisë elektrike. Tetori është një kohë e zymtë e vitit. Orët kthehen prapa, gjë që përshpejton fillimin e mbrëmjeve më të errëta dhe “ditët më të shkurtra” në mënyrë të pashmangshme çojnë në thirrjet për ndalimin e traditës së vendosjes së orëve përpara ose prapa.

E gjithë jeta në Tokë ka evoluar rreth ciklit 24-orësh të dritës dhe errësirës. Një shenjë e dukshme është dëshira jonë për gjumë gjatë natës, por shumica e funksioneve biologjike rregullohen mirë rreth ditës dhe natës. Trupat tanë janë të mprehtë ndaj dritës mjedisore nëpërmjet një reaksioni zinxhir biologjik.

Intensiteti i dritës zbulohet nga qeliza të veçanta në retinë dhe ky informacion transmetohet në orën e brendshme të trupit, e vendosur thellë në një pjesë të trurit të quajtur bërthama suprakiazmatike. Ai ndodhet në hipotalamus, përgjegjës për rregullimin e proceseve të brendshme të trupit duke përdorur sistemin endokrin, i cili është i lidhur me sekretimin e hormoneve, nëpërmjet gjendrrës së hipofizës.

Ne nuk jemi në dijeni të këtyre mesazheve të lehta pasi ato nuk kanë të bëjnë fare me shikimin e ndërgjegjshëm. Puna e tyre e vetme është të përvetësojnë informacionin në lidhje me intensitetin e dritës mjedisore.Reaksioni zinxhir biologjik vazhdon me trurin që drejton sekretimin e hormonit kortizol të përshtatshëm për kohën e ditës – nivele të ulëta në errësirë dhe nivele më të larta në dritë. Kortizoli është një hormon i fuqishëm me efekte të përhapura në tru dhe trup.

Ai njihet mirë si “hormoni i stresit”, por është ky model themelor 24-orësh që na mban të shëndetshëm.Një shpërthim i fuqishëm në sekretimin e kortizolit ndodh në 30 minutat e para pas zgjimit. Kjo quhet përgjigja e zgjimit të kortizolit (CAR), dhe më e rëndësishmja kjo CAR është më e madhe kur zgjohemi me dritë.

Pra, mëngjeset më të lehta rrisin CAR-in, i cili nga ana tjetër promovon funksionimin më të mirë të trurit, në mënyrë që të mund të përballojmë ditën në vazhdim.Pra, në mëngjeset e errëta të dimrit mund të jetë më e vështirë të rritet një shpërthim i fuqishëm i kortizolit në mëngjes.

Kjo për shkak se zgjimi dhe drita janë stimujt për këtë pikë të rëndësishme të ditës. Mungesa e dritës në mëngjes mund të zvogëlojë reaksionin zinxhir biologjik dhe të bëjë që shumë prej nesh të ndihen nën nivelin dhe të mos funksionojnë me presion të plotë. Ironikisht kjo do të ishte më e theksuar për ata që janë në çfarëdo mënyre të prekur nga stinët. Pra, ata që ankohen më shumë për ditët e errëta kanë më shumë gjasa të përfitojnë nga drita në mëngjes, sesa në mbrëmje.