Vajzat apo djemtë flasin të parët? Rezultatet e studimit do t’ju befasojnë

Ndoshta duhet të jemi më të saktë kur i referohemi zhvillimit gjuhësor të fëmijëve dhe deklaratës se vajzat do të flasin të parat. Sipas një studimi të publikuar në iScience, në të vërtetë vajzat pas moshës një vjeçare do të tregojnë më shumë përparim në të folur. Por deri atëherë djemtë do të kenë epërsinë.

Një ekip studiuesish nga Universiteti i Memfisit studiuan fazat e zhvillimit gjuhësor të 5,899 fëmijëve deri në moshën 2 vjeç, përmes 450,000 orësh regjistrime gjatë gjithë ditës në një pajisje elektronike. Analiza e të dhënave audio zbuloi se djemtë shkëlqejnë në fazën paragjuhësore, deri në moshën 12 muajshe kur fëmija fillon të prodhojë fonema si klithma të paartikuluara për të shprehur dhimbjen apo urinë etj. ose për të reaguar ndaj stimujve të ndryshëm (p.sh. një zhurmë), dhe gjatë rrugës fillon vokalizimet akustike dhe blegërimat (p.sh. ba, na, ma, googoo).

Në këtë fazë, djemtë prodhojnë rreth 10% më shumë fonema dhe tinguj në krahasim me vajzat. Por gjatë fazës së tranzicionit dhe hyrjes në fazën gjuhësore në përfundim të vitit të dytë, vajzat i kanë kaluar djemtë, duke prodhuar 7% më shumë fjalë që tani mund të kombinohen dhe emërtojnë njerëz dhe gjëra, duke e bërë të kuptueshme të folurit.

Sipas hipotezës së studiuesve, shpjegimi mund të jepet përmes teorisë evolucionare, sipas së cilës foshnjat fillojnë të prodhojnë tinguj menjëherë për të treguar se janë të fortë dhe për të siguruar një mundësi më të madhe mbijetese. Djemtë, theksojnë ata, kanë më shumë gjasa të vdesin në vitin e parë të jetës sesa vajzat.

“Edhe pse është vërtetuar se vajzat kanë një avantazh të vogël por të dukshëm ndaj djemve në zhvillimin e gjuhës, ne zbuluam se, në vitin e parë, djemtë prodhojnë më shumë fonema që imitojnë të folurit sesa vajzat. Por vajzat i arrijnë dhe i kalojnë djemtë deri në fund të vitit viti i dytë i jetës. Sipas njohurive tona, kjo është mostra më e madhe e popullsisë në çdo studim të zhvillimit të gjuhës. Hipoteza jonë është se, meqenëse shumë djem vdesin në vitin e parë, seksi mashkull ndoshta përballet me presion më të madh selektiv për të prodhuar sinjale vokale të të qenit “të aftë”, thanë studiuesit.